تحلیل حباب و خیال راحت سهامداران از دامنه نوسان / عدم انتظار معجزه از دو صندوق
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس ، محمدعلی دهقان دهنوی در جلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران گفت: مکررا از واژه حباب در مورد بورس استفاده و اشاره میشود حباب ریخت یا تخلیه شد. از زمانی که شاخص در سطح 200 تا 300 هزار واحدی بود، برخی نسبت به وجود حباب هشدار میدادند در حالی شاخص 4 برابر آن زمان شده و به حدود 1.2 میلیون واحد رسیده است.
وی افزود: یکی از استدلال های بسیار نادرست دیگر، مقایسه رشد بورس با رشد اقتصاد است. صحبت درباره بازار سهام و قیمت دارایی ها در رابطه با یک متغیر اسمی است . لذا مقایسه متغیر اسمی با متغیر واقعی بسیار نادرست است. زیرا قیمت داراییها تحت تاثر عوامل مختلفی است. قیمت دارایی ها نسبت به تورم انتظاری و انتظاراتی که فعالان اقتصادی نسبت به آینده اقتصاد دارند، شکل میگیرد و این یک حقیقت تلخ است که سال گذشته انتظاراتی مبنی بر رسیدن قیمت دلار به عدد بالایی در اقتصاد شکل گرفته بود. وقتی این انتظارات وجود دارد، نمی توان از لفظ حباب استفاده کرد.
این مقام مسئول ادامه داد: اگر کسی فکر میکند قرار است قیمت دلار افزایش و ارزش پول ملی کاهش یابد، عکسالعمل عقلانی این است برای حفظ ارزش دارایی های نقد آنها را تبدیل به داراییهای فیزیکی مثلا طلا، ارز، سهام و مسکن تبدیل کند. اما کسانی هم بودند که با این انتظارات سکه تمام را با قیمت 16 میلیون تومان خریدند و امروز با 35 تا 40 درصد کاهش به 10 میلیون تومان رسیده است. اگر این کاهش با افت شاخص بورس مقایسه شود آن هم 45 درصد کاهش یافته است. لذا اینکه واکنش فعالان اقتصادی نسبت به انتظاراتی که از اقتصاد دارند، حباب قلمداد شود تفسیر کاملا اشتباهی است.
دهقان دهنوی عنوان کرد: شاخص بورس بارها در سنوات گذشته هم ریزش داشت و این ریزشها بین 10 تا 20 درصد بود. اگر شاخص بورس از شرایط فعلی به سطح قبلی برگردد، یعنی 80 درصد سود و فرصت سرمایه گذاری . بنابراین اینکه باید فرهنگ سازی شده و مردم با سواد مالی وارد بورس شوند حتی روش های غیر مستقیم برای ورود مردم طراحی شده است. برای توسعه بازار سرمایه باید نهادهای مالی در بازار سرمایه توسعه یابند.
وی با اعلام اقدامات بزرگی در 5 ماه گذشته مانند 12 مجوز سبدگردانی، انتشار صورت های مالی سازمان بورس برای اولین بار، حذف محدودیت سقف 25 میلیون تومانی کارکنان کارگزاری ها و. و فاصله زیاد تا نقطه مطلوب ، ادامه داد: قیمت گذاری دستوری به این علت است که مدیران نسبت به منافع سهامدار خرد توجه ندارند اما این موضوع برای بازار سرمایه در اولویت است.
طرحی برای دامنه نوسان و خیال آسوده سهامداران
سخنگوی سازمان بورس درباره زیرساختارهایی مانند دامنه نوسان ، هم توضیح داد: بیشترین مخالفت را با محدودیت تغییرات دامنه نوسان داشته ام اما برای حل مشکلات کوتاه مدت به آن نیاز است . فلسفه مخالفت با این محدودیت این است که تاثیر اخبار مثبت و منفی به یکباره گذشته و از ایجاد صف جلوگیری شود اما در مقطعی که این تصمیم گرفته شد ، معلوم نبود رویدادهای مثبتی است منفی. هرچند به هیچ عنوان مطلوب نیست که تا این حد از اتفاقات بین المللی تاثیر گرفته شود اما واقعیت این است که معلوم نیست احیای برجام در چه جهتی خواهد بود. به همین علت دامنه نوسان برای خریدن زمان، کاهش یافت .
دهقان دهنوی ادامه داد: در بلندمدت ساز و کار دامنه نوسان به شکلی خواهد بود که عامل ایجاد صف نشود اما نباید کاملا" حذف شود . با این همه بعد از تکمیل مطالعات ، طرح اساسی برای دامنه نوسان ارایه خواهد شد تا برای همیشه خیال بازار و سهامداران از معاملات بورس آسوده باشد.
علت قیمت گذاری دستوری
وی ادامه داد : قیمت گذاری دستوری ناشی از عدم حساسیت کافی بسیاری از مدیران صنایع نسبت به منافع سهامدار خرد ایجاد شده است درحالی این موضوع که در پایان فعالیت چه میزان سود برای سهامدار باقی می ماند، جزو اولویت های مراکز نیست. این موضوع نه تنها برای بازار سرمایه جزو اولویت ها است بلکه از طریق میز صنعت در حال انتقال پیام به قانون گذار و سیاست گذار است .
وی تاکید کرد : سازمان بورس با قیمت گذاری های دستوری که نمونه بارز آن در صنعت خودرو انجام شده مخالف است و بخشی از تلاش برای رایزنی ها و و بهبود روند بازار و قیمت گذاری ها است .
انتظار معجزه از دو صندوق تثبیت و توسعه بازار سرمایه نداشته باشید
این مقام مسئول با بیان اینکه صندوق تثبیت بازار سرمایه برای بازار در حال رشد است، افزود: بازار توسعه یافته به اندازه کافی نهادهای مالی و ساز و کار تثبیت کننده دارد و نیازی ندارد که مجموعه حاکمیتی و تنظیم گری دست به این کار بزند. زمانی که نهاد مالی وجود ندارد تا بتواند تامین مالی پروژه ای را انجام دهد بازار سرمایه نیازمند ساز و کاری تثبیت کننده است ولی دو صندوق تثبیت و توسعه بازارسرمایه نمی توانند معجزه کنند و قیمت ها را مصنوعی افزایش یا کاهش دهند.
دهقان دهنوی افزود: ساز و کار این صندوق ها تعریف شده و منابع آنها محدود است.این صندوق ها در موارد نیاز و با هدف کمک به تعادل معاملات، نقد شوندگی و هموارد کردن نوسانات وارد بازار می شوند .
برنامه عرضه اولیه پنج استارتاپ و اجرای طرح تحول بازار سرمایه
وی درباره ورود استارتاپ ها به بورس و فرابورس هم توضیح داد: هدف این است که عرضه اویه پنج استارتاپ انجام شود اما این اقدام با موانع زیادی همراه است که از بیرون تحمیل شده است و اگر برطرف نشود آسیب هایی را به استارتاپ ها وارد می کند.
رییس سازمان بورس ادامه داد: اقدام جدیدی به نام طرح تحول بازار سرمایه آغاز شده که شامل محورهای مختلف مانند تسهیل فرآیندها، توسعه نهادهای مالی، تقویت بازار اولیه، ایجاد نهادهای مالی، افزایش شفافیت در بازار سرمایه و تقویت جریان اطلاعات از سمت شرکت ها به سهامداران می شود .
عادلانهتر شدن قیمت خودرو با عرضه در بورس کالا
دهقان دهنوی در مورد عرضه خودرو در بورس کالا هم گفت: در این حوزه باید کالای همگن در بورس های کالایی عرضه شوند اما خودرو با توجه به تنوع تولید، کالایی همگن نیست ولی می توان با این دید موضوع را بررسی کرد که اگر عرضه خودرو در بورس کالا منجر به عادلانه تر شدن قیمت ها و حمایت از تولید شود، می توان آن را اجرایی کرد.
وی ادامه داد: ایجاد لاتاری برای تصاحب خودرو و اینکه مردم از طریق قرعه کشی صاحب خودرو شوند، منطقی و اقتصادی نیست و این رویه باید به طور حتم برطرف شود. اگر ورود خوردو به بورس کالا با هدف رفع مشکلات فعلی، خروج از نظام قیمت گذاری و شفاف سازی مبادلات باشد از عرضه آن استقبال خواهد شد تا قیمت گذاری ها شفاف شود.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir
منافع سهام داران حفظ می شود | دارا دوم با جذابیت قیمت خوبی به مردم عرضه میشود
عضو شورای عالی بورس گفت: مدل قیمت گذاری دارا دوم در دولت در دست بررسی است تا با جذابیت خوبی به مردم عرضه شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا شاهین چراغی با اشاره به جزییات جلسه امروز شورای عالی بورس به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، گفت: شورا به دقت تحولات بازار سرمایه را زیر نظر دارد و همچنان از سهامداران خرد حمایت خواهد کرد.
وی ادامه داد: به عنوان کارشناسی که بیش از ۲۵ سال سابقه فعالیت در بازار سرمایه دارد، به سهامداران توصیه می کنم که نوسانات را جزو ذات بازار بدانند؛ سهامدارانی که فکر بلندمدت دارند و در بازار می مانند، بازدهی بسیار مناسبی کسب خواهند کرد.
عضو شورای عالی بورس با بیان اینکه با حجم نقدینگی فعلی در کشور، بهترین بازاری که می توان آسوده خاطر و در بلندمدت به آن فکر کرد، بازار سرمایه است، خاطر نشان کرد: مدل قیمت گذاری دارا دوم در دولت در دست بررسی است تا با جذابیت خوبی به مردم عرضه شود.
منافع سهام داران حفظ می شود
ماشاالله عظیمی عضو شورای عالی بورس با بیان مطلب بالا به پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، گفت: چگونگی عرضه سهام عدالت سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند و مدیریت بر آن به نحوی که متضمن منافع عمومی و تعادل بازار باشد، از موضوعاتی بود که امروز اعضای شورای عالی بورس درخصوص آن بحث و گفتگو کردند. همچنین مقرر شد واگذاری ” دارا دوم “به نحوی باشد که مانند “دارا اول”، مردم در معماری، عرضه و تصمیم سازی آن حضور داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: بازار سرمایه، بازاری کاملا اختیاری است سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند و هر سرمایه گذار در خصوص تنظیم سبد خود، اختیار دارد که چه منابعی را به کار گیرد، چه زمانی وارد بازار و چه زمانی از آن خارج شود.
حمایت بلندمدت از بازار، در دستورکار شورای عالی بورس
سعید اسلامی بیدگلی در گفتگو با پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا)، با اشاره به روند نزولی شاخص گفت: این روند طی چند روز اخیر نگرانی هایی را برای سهام داران ایجاد کرده است. اما باید توجه داشت که سیر صعودی شاخص و حجم بالای معاملات روزانه، تا حدودی منجر به هیجانی شدن معاملات شده بود.
عضو شورای عالی بورس ادامه داد: تاکیدهایی مبنی بر کاهش هیجان و عدم کنترل دستوری بازار انجام و اعلام شده است، با این حال، مناسب است که سهامداران مناسب با ذات بازار، سرمایه سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند گذاری های بلند مدتی داشته باشند تا از جوانب مثبت و همچنین توسعه یافتگی این بازار بهره لازم را ببرند.
گفت و گو با هفته نامه عصر بازار
مالی رفتاری تعبیری از کاربرد علوم رفتاری و روانشناسی در بازارهای مالی و به کارگرفتن مفاهیم این حوزهها به صورت توامان میباشد. مالی رفتاری نهایتا دو دهه است که در کانون توجه دانشگاهیان و حرفهایها قرار گرفته است. در عین حال هنوز برخی از دانشگاهیان و حرفه ای های طرفدار مکتب “مالی کلاسیک” بررسی جنبه های رفتاری انسان و تاثیر آن در تصمیمات مالی را به عنوان یک شاخه مستقل مطالعاتی باور ندارند. در طرف مقابل طرفداران دانش “مالی رفتاری” اعتقاد راسخی دارند که آگاهی از تمایلات روانشناختی در عرصه سرمایه گذاری، کاملا ضروری و نیازمند توسعه جدی دامنه سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند مطالعاتی ست. فرض کنید، در یک شرکت نوپای سرمایه گذاری کرده اید که اگر اوضاع تغییر نکند با ۹۰درصد احتمال یک میلیون تومان ضرر کرده و با ۱۰درصد احتمال نه سود خواهید برد و نه زیان متحمل می شوید. در این حالت انتظاری شما ۹۰۰هزار تومان می شود. سرمایه گذار دیگری به شما پیشنهاد می کند که اگر به او ۸۵۰هزار تومان بدهید او تعهدات شرکت را بر عهده می گیرد و قبضه (take over) می کند، یعنی شما را با یک زیان قطعی ۸۵۰هزار تومانی مواجه می کند. اکثر مردم این پیشنهاد را رد می کنند و گزینه همراه با ریسک را ترجیح می دهند، هر چند این حالت ارزش انتظاری کمتری دارد در حالاتی که مردم با زیان های انتظاری بزرگ مواجه و درگیر هستند و به نظر می رسد از خود رفتار ریسک گریزان را نشان ندهند.
بررسی ابعاد مختلف هزینههای معاملاتی، محدودیتهای آربیتراژ، ریسک معاملهگران اخلال و موضوعاتی از این قبلی در حوزههای دانشگاهی این حوزه است. در حالی که برای فعالان بازار اغلب سوگیریها که خروجیهای ملموسترس است، شناختهتر است.
طبیعی هم هست چرا که یک حوزههایی که به کسب و کار افراد مستقیما ربط دارد و پیچیدگیهای کمتری دارد، سریعتر ترویج پیدا می کند.
2. با توجه به تمایز دیدگاه مالی رفتاری و مالی کلاسیک و تاکید بر زیان گریزی، فکر می کنید رفتار یکسال اخیر فعالان بازار سرمایه ایران از این منظر چقدر قابل پیش بینی بوده است؟
به دلایلی بسیاری رفتار سهامداران بورس اوراق بهادار تهران از سایر بورسهای جهان متفاوت است. ساختار دولتی یا شبهدولتی بورس، محدودیتهای چون دامنه نوسان و حجم مبنا موجب شده تا سهامداران حقیقی رفتار حقوقیهای بازار را به دقت بررسی کنند. معاملات حقوقیها خود به نوعی سیگنالهای نانوشتهای به بازار میدهد که در بیشتر موارد نیز با برداشتهای حقیقیها منطبق نیست. اگر چه این موضوع نیز نوعی اریب رفتاری است اما ناشی از عمق کم بازار که نوعی نارسایی ساختاری است میباشد.
پس از آغاز به کار دولت یازدهم، نگاهی خوشبینانه سرمایهگذاران بورس اوراق بهادار به اخبار سیاسی، موجب رشد شاخصهای بازار گردید. این عکسالعمل بیش از اندازه بدون در نظر گرفتن نکاتی مانند وضعیت رکودی کشور و طولانی بودن روند مذاکرات هسته-ای موجب ایجاد حباب در مقاطعی گردید. اصلاح این رفتار با نمایان شدن شرایط واقعی اقتصاد و روند پیچیده و طولانی مذاکرات بسیار فرسایشی بوده است.
یکی از اریبهای رفتاری که در بازارهای مالی ملاحظه میشود این است که افراد به اطلاعات خود اهمیت بیشتری میدهند و اخباری که با اطلاعات آنان ناسازگار باشد را نادیده میگیرند. در یکسال گذشته افرادی که دیدگاه سیاسی نزدیکی با دولت داشته-اند همچنان به اخبار سیاسی وزن بالاتری داده و اخبار منفی اقتصادی را نادیده گرفتهاند و همین افراد بیشترین ضرر را داشتهاند. در حال حاضر زیانگریزی (Loss Aversion)حجم معاملات بازار به شت کاهش یافته است و روند منفی ادامه دارد. چرا که بسیاری از سهامداران از فروش در زیان خود خودداری کرده و سهام سودده را به فروش رساندهاند.
من فکر میکنم سهامدار خرد میگوید نخرم چون که به احتمال زیاد زیان میکنم. چون تجربه زیان مکرر دارد و مرتب در توقعاتش از رشد بازار عقب نشینی کرده است. عمق این رفتار وقتی مشخص است که فکر کنید سهام در قیمت فعلی چه بالایی دارد. یعنی چه سقفی برای رشد آن میتوان متصور بود؛ با این حال سهامدار از جنبه ریسک نگاه نمیکند. برایش زیان نکردن خیلی مهم شده. اول میخواهد بیشتر از این زیان نکند و بعدش حالا کمتر هم سود کرد خیلی نگران آن نیست. دیگر چارچوب این تصمیمگیری ” ریسک و پاداش” نیست یک طورهایی ” زیان و پاداش” شده است. مخصوصا سهامدارنی که دیرتر آمدهاند، خیلی متضرر شدهاند. برخی سرمایه زیان دیده را برداشته و دررفتهاند! طنز تلخ است ولی مصادیقی دارد. فکر میکنم مردم عادی نباید توسط مسیولین به بازارسرمایه دعوت میشدند.
3. با توجه به عبور توافق از سد کنگره آمریکا و قطعی شدن توافق و اخبار سیاسی عالی، بسیاری از سهام قیمت های کف جدیدی را لمس کردند، فکر می کنید چه رفتاری در کوتاه مدت از سهامداران شاهد خواهیم بود؟
به نظر میرسد اهمیت اخبار اقتصادی برای سهامداران نمایان شده باشد و اینبار باید منتظر اخبار اقتصادی مثبت باشند. موضوعی که با درخواست کاهش نرخ سود بازار پول از سوی سهامداران به اطلاع مسئولان رسید. البته باید مراقب جهتگیریهای شناخی(Cognitive Biases) مانند اثر لنگرانداختن( Anchoring Effect) بر روی موضوع کاهش نرخ سود بانکی نیز باشند.
الان یک روز میایند عددی مثل 15 درصد را مطرح میکنند و انتظارت در آن حوالی لنگر میاندازد ولی حرفهای بازار میداند که بخش پولی کشور این طاقت را ندارد. مگر نهادهای سپردهپذیر الان کشش این کاهش نرخ را دارند؟ مانور سیاستی در حوزه بازار پول بسیار محدود است. نهادهای سپردهپذیر مانعی خواهد بود برای اصلاح نرخها و قطعا نباید با طرح نرخهای غیرواقعی ذهنها را متاثر کرد.
از سوی دیگر تاثیرات احساسی با پایان رسیده و بسیار از سهام از لحاظ احساسی به شدت سقوط کرده اند از این پس به نظر سوگیری های شناختی بر معاملات سرمایه گذاران تاثیر می گذارد. به عنوان مثال اطلاعات ناکافی و به طبع آن استدلال نادرست از ورود سرمایه گذاران خارجی، تاثیر برداست تحریم ها بر صنایع مختلف و یا ارائه گزارش های 6 ماهه نامناسب و همچنین تاثیر بودجه 95 بر روند مذاکرات سبب می گردد که معاملات سهام با واقعیت در میان مدت و بلد مدت منطبق نباشد که این ناشی از تصمیمات و استدلال نادرست در کوتاه مدت است. بر این اساس آنچهدر کوتاه مدت بنظر معملا را دستخوش اشتباه و سوگیری نماید بیشتر شناختی است تا احساسی.
4. به ظور عمومی چه کلیشه های رفتاری در میان سرمایه گذاران حقیقی پر رنگتر است و در مورد این دوره رکود بازار سرمایه کدام موارد تقویت شده است؟
اعتماد بیش از حد ، دیر پذیری، خوداسنادی. در رفتار سرمایهگذاری خود ما هم مشاهده میکنیم. میرویم کتابش را میخوانیم، مقالهاش را مینویسیم، با این حال در دام این تورشها باز هم گرفتار میشود خود ادم.
اعتماد بیش از حد قطعاً پرتکرارترین الگوی رفتار مالی است که تاکنون بحث شده است. مردم فکر می کنند که آنها بیشتر از آنچه که انجام می دهند، می دانند. افراد برای اطلاعات محرمانهی خود بیش از اندازه اهمیت قائل اند. سرمایه گذارانی که اعتماد به نفس بیش از اندازه دارند، در مواجهه با رویداد عمومی جدید، ارزیابی های شخصی خود را کندتر بازبینی و تجدید نظر می کنند. یا بسیاری از سرمایه گذاران تازه کار خوش شانس: اولین سهام هایی که انتخاب می کنند به خوبی عمل می کنند. به خود مغرور می شوند. آنها گمان می کنند قدرتی جادویی دارند یا حتی عجیب تر از آن فکر می کنند که از بقیه با هوش ترند ! که این اغلب منجر به فاجعه هایی می شود …
البته سرمایه گذاران هوشمند نه تنها می دانند چگونه علائم فرااعتمادی را در خود تشخیص دهند ( مانند فخر فروشی در مورد عملکرد کوتاه مدت سرمایه گذاری شان) می دانند چگونه خود را در مقابل این سوگیری کنترل نمایند. در واقع آنان آموخته اند که در این شرایط چگونه با استفاده از قدرت استدلال بر احساسات خود غلبه کنند.
5. فکر می کنید سازمان با چه سیاستگذاری هایی می تواند سرمایه گذاری در بازار سرمایه را برای افراد حقیقی مطمینتر و جذابتر کند؟ از دیدگاه مالی رفتاری و روانشناسی بازار پاسخ شما چه تفاوتی دارد؟
فکر می کنم زمان مناسبی رسیده است تا کارمزد معاملات آنلاین کاهش یابد و از زیان مالیات نگیریم! این مالیات مقطوع و ثابت بدون در نظر گرفتن جهت معامله در دوران رکود اذیت کننده بود. این حداقل کاری است که باید در یکسال گذشته انجام میشد. سهامداری که متضرر شده است و زیان دیده است(مخصوصا سهامدار خرد) یک عددی هم برای مالیات متحمل شود! باید برای سودهای سفتهبازی که معمولا خریدهایی با دوره نگهداری یک روز یا کمتر سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند هستند مالیات بر سودهای بالایی وضع کرد. وقتی کسی سهامی را برای یکسال نگهمیدارد و سهامداری میکند، نباید همان هزینههای معاملاتی عادی را متحمل شود.
در یکسال اخیر بسیاری از سهامداران زیانهای قابل توجه را شناسایی کردند. برخی فعالان خارج شدند. البته اگر چه تلخ است و ناراحت کننده؛ درسهایی داشت. باید به سرمایهگذاری غیرمستقیم مهاجرت کنیم. وقتی فعالانی داریم که نمیتواند سود و زیان خود را دقیق محاسبه کنند و در بدیهیترین محاسبات ثروت خود ناتوان میمانند؛ باید با جدیت بیشتری زمینههای سرمایهگذاری غیرمستقیم(Indirect Investing) را فراهم آوریم. یک صندوق سرمایهگذاری که مثلا 1000سهامدار حقیقی دارد و تعدادش ساختگی نیست، بخش عمدهای از هزینههای معاملاتی آن را باید تخفیف داد. باید مقررات را به نحوری به بازار ارایه داده شود که فقط فعالی که حداقلهای دانشی و مهارتی دارد، جرات سرمایه-گذاری مستقیم داشته باشد. این کارها انجام نشود همانجایی که هستیم میمانیم. واقعا ناراحت کننده هست که با ادبیات و دانشی که برای دلالی یک کالای ساده هم کفایت نمیکند، برای بازاری که این همه ظرافت دارد اظهارنظر بشنوی! اینها سیاستگذاری میخواهد که منابع مالی از کانالهای حرفهای خود وارد شود. اگر این منابع مالی که دست حقیقیهایی است که پیروی یک فردی که گروه تلگرامی راه انداخته و یک چارتی میگذارد، در دست صندوقهایی بود که حداقلهای چارچوبهای قابل قبولی برای سرمایهگذاری دارند، بگذارند.
با این حال یکسری مدلها هست که نگاه عاملی(Agent) به بازار دارد. یعنی رفتار بازار جمع و برآیند رفتار تک تک آحاد هست. اینکه چطوری وقتی بیشتر افراد نگاه چارتیستی دارند، رفتار برآیند به سمت چارتیستها متمایل است. مثل اینکه اغلب بازار از چه فرمولاسیونی استفاده میکند.
6. نوع رفتار حقوقی ها را هم تحلیل کنید.
موضوع اول دیرپذیری در رفتار حقوقی ها است. تا مدت ها مدیران کارازموده، دوست نداشتند که واقعیت اقتصاد ایران را قبول کنند و بر اساس این حقیقت تصمیم گیری کنند. برای مدت طولانی گرفتار چشم انداز انتخابات 92 بودیم و درکی از حقیقت تلخ اقتصاد ایران در آن روزها و زمانی که برای ترمیم این زخمها میبرد، نداشتیم.
شاید برخی مداخلههای غیررسمی متولیان بازار در دوره مدیریت گذشته که به شکل توصیهای یا کدخدامنشی برای حمایت از بازار انجام میگرفته است، اگر صحت داشته باشد(که نظری نمیدهم درمورد آن) باعث شده که امروز مدیری بخشی از عملکرد منجر به زیان خود در شرکت را منوط به آن تعاملات تلقی کنند. خوب این خود مساله خوداسنادی است.
حقیقتا حقوقیها هم درگیر ملاحظات متعددی هستند. آنها هم زیانهای اقتصادی سنگینی را شناسایی کردهاند. حالا شاید حسابداری سودی بسازند تا به زخمی بزنند. اما منابع قفل شده و جریان نقدینگی ندارند. مسایل در حقوقیها پیچیدهتر است. ملاحظات حسابداری و شرکتی خیلی بیشتر است. اما به هر حال حقوقیها افق سرمایهگذاری بلندمدتی دارند و در بلندمدت اگر اتفاق ناگواری نیفتد که بحمدالله نخواهد افتاد، برنده هستند.
در این مدت برخی روزها فروشنده بودهاند طبیعی است. ولی سر جمع به جز شرکتهای وابسته به صندوقهای بازنشستگی که مسایل نقدینگی دارند، سر جمع در دو سال اخیر به بازار کمک معقولی کردهاند. با این حال آنها هم زیانگریزتر شدهاند. دیگر فقط بحث ریسک نیست. یک جاهایی وارد معاملات که احتمال زیان جدی دارند نمیشوند و برخی مواقع به سودهایی که با انتظارات تورمی یکسال آینده مطابقت دارند؛ رضایت میدهند.
فکر نمیکنم تا نقدینگی تازه وارد بشود، از چرخه باطل این نوسانات بگذریم. بازار باز هم نوسانی خواهد بود شاید با یک روند ضعیف صعودی. دلیلش هم مشخص است. یا باید در سیاست پولی انبساطی اتفاق بیفتد، یا منابع بین بخشها جا به جا شود. در حالت دوم بخشی از امید میتواند به سرمایهگذاران خارجی باشد. البته اگر دولت در بازار اتی ارز، ریسک آنها را پوشش دهد. به نظرم دولت باید دلار آنها را برایسررسید 1 سال آتی پوشش دهد تا آنها رغبت کنند بیایند. باید منتظر اقدامات دولت ماند. شاید داشتن و انتشار مانیفست ارزی به این امور سرعت بدهد.
اینها خودش دلیلی است بر اینکه نوسان خواهیم کرد، این نوسان در همین عددها خواهد بود.
7. فکر می کنید از منظر روانشناسی معاملات، بازار چه دور هایی را پشت سر گذاشته و چه دوره هایی را پیش رو خواهد داشت تا اخرسال؟ سازمان در بلندمدت چه نقش تسهیل کننده ای می تواند ایفا کند؟
بازار یک دوره رکودی و نوسانی خاصی را پشت سر گذاشته است. واقعا نوسانی بوده است. حالا شاخص را به هر نحوی بوده است، حمایت کردهاند؛ خوب یا بد. باید چندماه دیگر هم صبر کنیم. فقط امیدوارم “پول عمومی” از کانال با صلاحیت وارد بازار شود و ترازنامه این سهامدارن حقیقی تازهواردی که دوره رکودی ورود کردند، بعد از مدتها پر و پیمون شود چرا که بسیار زیان کردند.
در بلندمدت سازمان باید سرمایهگذاری غیرمستقیم را تسهیل کند و کانالهای ورود سرمایه عمومی به بازار سرمایه را ثبات بدهد.
در کوتاه مدت، کمک به حل و فصل مشکلات صنایع هم خواسته بزرگی از سازمان هست و واقعا همین نتایجی هم گرفته شده، قابل دفاع است.
شاخص بازار بورس از چه زمانی صعودی خواهد شد؟
ایسنا/آذربایجان شرقی یک کارشناس بازار سرمایه به تحلیل آخرین وضعیت بازار بورس پرداخت و زمان احتمالی رشد صعودی شاخص بورس را بیان کرد.
محمدحسن قزوینیان در گفتوگو با ایسنا، در خصوص دلیل سیر نزولی ارزش سهام بورس در روزهای گذشته، گفت: مدتی پیش، ارزش سهام در بازار بورس با ورود گسترده مردم بی مهابا افزایش یافته و بورس از رشد عادی خود خارج شده بود، از این رو برای کارشناسان این حوزه انتظار اصلاح و کاهش ارزشها برای مدتی در محدوده نامشخص قابل پیش بینی بود.
وی افزود: اکنون تمامی افرادی که از تیر و مرداد ماه وارد بازار بورس شدهاند، در ضرر به سر میبرند و تنها کسانی سود دریافت میکنند که پیش از تیر ماه و از زمان شاخص زیر یک میلیون وارد بورس شده بودند.
احتمال اتمام اصلاح قیمت در بازار بورس وجود دارد
وی با بیان اینکه خط روند نزولی بازار بورس شکسته شده و احتمال اتمام اصلاح قیمت در بازار بورس وجود دارد، اظهار کرد: فعلا نمیتوان انتظار شروع روند صعودی شدید را داشت ولی با مرور زمان و اتمام اصلاح قیمتها، بازار بر روی مدار صعودی جای میگیرد.
قزوینیان ادامه داد: اکنون قیمت اغلب سهام تقریبا به ارزش سهام در فروردین ماه یعنی در زمانی که بازار رشد خوب خود را آغاز کرده بود، رسیده است در حالی که بازارهای موازی بورس شامل بازار خودرو، طلا و دلار هر کدام رشد بسیار بالایی داشته و اکنون هیچکدام به اندازه قیمت شش ماه قبل نیستند.
وی با بیان اینکه نمیتوان گفت که بورس در طول دوران نزولی خود کاملا در حباب قرار داشت، گفت: اکنون اما حباب بورس از بین رفته ولی باز هم نسبت به بازارهای موازی عقب مانده است.
وی گفت: کسانی که در فروردین ماه سهم خریده بودند اکنون به قیمت آن زمان خود رسیدهاند در واقع میتوان گفت که در طی شش ماه این افراد در جا زدهاند و کسانی که با شم کارشناسی پیش بینی افت شاخص خود زودتر خروجی زدند، نسبتا موفق شدند تا ضرر نکنند.
این کارشناس و مدرس بازار سرمایه گفت: به نظر بنده بورس رفته رفته به موقعیت اصلی خود باز میگردد و به مدار صعودی خود میرسد و امیدواریم با حمایت دولت، شاهد شاخص سه میلیون واحد تا پایان سال باشیم.
وی افزود: نوسانات اخیر بازار بورس طبیعی است و اگر نگاه بلندمدت داشته باشیم میتوان گفت که در آیندهای نزدیک شاهد افزایش در ارزش و رونق بورس خواهیم بود.
وی با اشاره به حمایت دولت از بورس با عرضه دارا دوم و سوم، گفت: با این روند در آیندهای نزدیک صددرصد شاخص بازار بورس بالا میرود و در بلندمدت نسبت به بازارهای موازی شامل بازار سکه، دلار، مسکن، زمین، خودرو و . بازدهی به مراتب بهتری خواهد داشت.
آیا وجود دوره اصلاح در بورس طبیعی است؟
قزوینیان در خصوص دلیل اصلاح در بازار بورس، گفت: اصلاح در تمام بازارهای مالی، جزوی از ذات بازار محسوب میشود و زمانی اتفاق میافتد که متقاضیان جدید وارد بورس میشوند تا شانس خرید سهمهای بازار بورس را داشته باشند، در مقابل نیز طی این حالت، خریدارهای پیشین از بازار بورس با فروش سهام خارج میشوند.
وی اظهار کرد: اصلاح این بار بورس، اندکی طولانی بود و تقریبا ۵۰ الی ۶۰ درصد از ارزشها را کاهش داد، به طوری که قبلا سهم یک شرکت مهم در بورس ۷۵۰ تومان در صف خرید بود اکنون حتی با مبلغ ۳۳۰ تومان نیز خریدار ندارد.
وی افزود: این امر نشان میدهد که حدود ۹۰ درصد افرادی که در بورس حضور دارند، هیچگونه شناختی از این بازار ندارند و اغلب با قیمت بالا میخرند و در قیمتهای پایین با التماس و تمنا میفروشند.
این مدرس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه متقاضیان بورسی باید نگاه منطقی داشته باشند، گفت: افراد باید پیش از خرید سهم، اطلاعاتی در خصوص ارزش ذاتی سهم، سودآوری کارخانه، نسبتهای مالی، آینده کارخانه و حتی در مورد نقش آن صنعت موردنظر در اقتصاد ایران کسب کنند و بدانند که شرکت چه جایگاهی دارد تا آن شرکت را انتخاب کرده و در قیمت معین بتواند سهم شرکت را خریداری کند.
وی متذکر شد: در بازارهای مالی مهمترین نکته این است که در نقطه درست وارد بازار شویم و در نقطه درست از آن خارج شویم، در اقتصاد ایران معمولا تورم وجود دارد و این افزایش قیمت کالا حتما بر افزایش ارزش سهام تاثیر خواهد گذاشت.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه نباید هر سهمی را به هر قیمتی بخریم، گفت: نباید وسوسه خرید سهمی شویم که فقط میدانیم قیمت آن در روزهای اخیر افزایش یافته و رشد صعودی دارد.
قزوینیان گفت: نگاه به بورس باید بلندمدت و بالای یک سال باشد و سهام دار طی این مدت صبر کند تا در کنار سهم شرکتی که خریده است از سود و منافع، تجدید ارزیابی و افزایش سرمایه شرکت بهره ببرد.
وی گفت: متاسفانه بازار بورس در ایران معنی و مفهوم سرمایه گذاری را از دست داده و به حالت سفته بازی و سوداگری رسیده است، اغلب افراد به فکر این هستند که امروز سهم را بخرند و فردا در شاخص مثبت، بفروشند و سود کنند، در حالی که در اصل سرمایه داری و سرمایه گذاری باید متقاضی پس از خرید سهم یک شرکت، تا یک الی دو سال آن را نگه داری کرده و از منافع آن شرکت استفاده کند در حالی که در ایران خرید و فروش سهام لحظهای شده است.
وی افزود: همه مردم به دنبال سود لحظهای هستند و به دلیل گرانی و تورم، کسی پول اضافی ندارد تا در بورس سرمایه گذاری کند و بین حتی پنج تا ۱۰ سال سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند نگه دارند بلکه میخواهند از طریق بورس به سود برسند تا خرج خانه دربیاید.
آیا در شرایط کنونی بازار میتوان وارد بورس شد؟
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه ورود به بورس همیشه خوب است، گفت: در راستای تحقق شعار سال و حمایت از تولید، بورس یک بازار مالی است و کسانی که سرمایه دارند میتوانند از طریق این بازار، پول خود را به شرکتهای تولیدی انتقال بدهند.
وی ادامه داد: بورس، مولد است و بدون تورم زایی، جلوی رکود را میگیرد و باعث رشد و توسعه اقتصادی میشود، پس بهتر است که مردم به جای خریدن دلار که از لحاظ اخلاقی هم کار درستی نیست، پول خود را وارد چرخه اقتصاد کشور کنند تا با حمایت از رونق تولید برای جوانان اشتغال ایجاد شود.
وی متذکر شد: در هر حالت بورس مکان خوبی است اما به شرط آنکه به سرمایه گذاری بالای یکسال فکر کنیم و منطقی وارد شویم.
قزوینیان با بیان اینکه رفتارهای هیجانی برخی سهامداران خرد، تعادل بازار بورس را بهم ریخته است، متذکر شد: متوسط سهام شناور بازار ما کمتر از 25 درصد است و 75 درصد سهام نیز دست سهامداران عمده است برای همین رفتارهای هیجانی برخی سهامداران خرد که منجر به کاهش قیمتها میشود فقط به خود آنها آسیب نمیزند بلکه به سهامداران عمده نیز آسیب میزند.
وی افزود: سهامداران عمده انگیزه دارند که با بازارگردانی، مانع رفتارهای هیجانی شوند و آرامش را به بازار برگردانند؛ همچنین نگاه بلند مدت در سهامداری و انتخاب درست سهام و خرید غیر مستقیم سهام از طریق شرکتهای سرمایه گذاری نیز مانع زیان سهامداران میشود.
بازار بورس چیست | آشنایی با تعریف اولیه بورس و انواع بورس در ایران و جهان
قطعاً تا به حال کلمه بورس به گوشتان خورده است. اما اگر تصمیم گرفته باشید به طور جدیتری به این کلمه فکر کنید یا حتی به فکر سودآوری از طریق بازار بورس افتاده باشید، نیاز دارید که به طور دقیقی بدانید بازار بورس چیست و انواع آن کدام است، چه کارهایی در آن میتوان انجام داد و آیا اصلا ارزش این را دارد که برایش وقت بگذارید یا نه؟ ما در این مقاله ضمن بررسی مفهوم بازار بورس به زبان ساده و آشنایی با تاریخچه اولین بورس در جهان، جواب این سوالات شما نیز را با دقت و جزئیات میدهیم.
بورس | بازاری برای تعیین قیمت دارایی سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند و انجام معاملات
برای اینکه بگوییم بازار بورس چیست ابتدا باید از تعریف بازار شروع کنیم. بازار مکانی در دنیای واقعی یا دنیای مجازی اینترنت است که شرایط مناسبی را برای ارتباط خریداران و فروشندگان و انجام معاملات فراهم میکند. بورس هم از این نظر، نوعی بازار است که امکان انجام معاملات به روشهای مختلف را فراهم میکند. در این مطلب با انواع بازارهای بورس ایران و جهان و کارکردهای آن آشنا میشویم. لطفا تا پایان همراه ما باشید و سوالات خود را در قسمت نظرات از کارشناسان ما بپرسید.
نامگذاری بورس
یکی از معتبرترین روایتها درباره نامگذاری بورس این است که نام این بازار، برگرفته از نام واندر بورس گرفته شده است. این فرد یکی از بازرگانان و سرمایهداران فعال در کشور بلژیک بوده است. صرافان برای انجام معاملات در مقابل خانه او گردهم میآمدند و انواع کالا و اوراق بهادار و ارز را خرید و فروش میکردند. همچنین بورس، کلمهای فرانسوی به معنای کیف پول است.
ایده شکلگیری بازار بورس چیست؟
ایده اولیه شکلگیری بازار بورس، بهویژه در مورد بورس سهام، به شکلگیری شرکتهای سهامی برمیگردد. در اروپا بسیاری از فعالان اقتصادی و بازرگانان، گاهی دچار ضررهای مالی شدید میشدند. بنابراین برای کاهش فشارهای مالی در شرایط ضررهای شدید، راهکاری اندیشیدند تا دیگران را در سود و ضرر خود شریک کنند. این راهکارها بعدها باعث تعریف مفهومی به نام سهام و شکلگیری شرکتهای سهامی شد.
اولین تجربه بورس در جهان
برای آشنایی با تاریخچه اولین بازار بورس در جهان باید سری به بازرگانان روس بزنیم. تعدادی از بازرگانان روس در سال ۱۳۵۳ میلادی تصمیم گرفتند سرمایه لازم برای فعالیت بازرگان با ریسک بالا و احتمال سودآوری بالا را با هم تامین کنند. با این شیوه هم سود و هم ضرر بین افراد تقسیم میشد. بنابراین در صورت سودآوری، همه در سود بهدست آمده، شریک میشدند و در صورت بروز ضرر، هیچکدام گرفتار ورشکستگی و ضررهای مالی غیرقابل جبران نمیشدند.
چه چیزهایی در بورس معامله میشوند؟
تا اینجا با سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند مفهوم اولیه بورس به زبان ساده آشنا شدیم. در یک بازار بورس، چه از نوع ملی و منطقهای باشد و چه نوع از جهانی، دو نوع کلی دارایی مورد معامله قرار میگیرند که عبارتند از: داراییهای واقعی یا فیزیکی و داراییهای اعتباری یا غیرفیزیکی. از داراییهای فیزیکی میتوان به انواع کالاهای فیزیکی، مانند گندم و املاک و از داراییهای غیرفیزیکی میتوان به ارز دیجیتال، اوراق قرضه، سهام و ارز اشاره کرد.
آشنایی با انواع بورس
بورس را به شیوههای گوناگونی میتوان دستهبندی کرد. برای مثال میتوانیم آن را به انواع بورس جهانی یا بینالمللی، بورس ملی و نیز انواع بورس هایی تقسیم کنیم که حاصل ارتباط بازرگانان دو یا چند کشور خاص است و عموما عاملی برای ثبات قیمتها و گسترش روابط تجاری بهشمار میآید. اما بورسها را به شیوههای دیگری نیز میتوانیم دستهبندی کنیم. در ادامه با برخی از انواع بورس در ایران و جهان آشنا میشویم.
بورس کالا
ناکارآمدی بازارهای مالی در اواخر قرن ۱۹ و پیشرفت تکنولوژی در قرن ۲۰ باعث بهوجود آمدن بورسهای کالا در دنیا شد. بورس کالا بازاری است که در آن خرید و فروش کالاهای فیزیکی بهصورت منظم و با سازماندهی مناسب انجام میشود. این بورسها همچنین مکانی برای تصمیمگیری در زمینه تعیین قیمت کالاهای استراتژیک هستند. برخی از انواع بورس های کالا عبارتند از:
- بورس تجاری شیکاگو
- بورس فلزات لندن
- بورس کالای نیویورک
- بورس کالای توکیو
- بورس کالای شانگهای
- بورس کالای هند
بورس سهام
یکی از مهمترین انواع بازارهای مالی، بازار سهام است. در بازار سهام انواع شرکتهای تولیدی، خدماتی و سرمایهگذاری برای خرید و فروش ارائه میشوند. مکانی سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند که این معاملات در آن انجام میشود را تالار معاملات بورس مینامند. در این تالارها قیمت انواع سهام بهطور لحظهای اعلام میشود. معاملهگران و سرمایهگذاران نیز میتوانند با مراجعه به کارگزاریها وارد معاملات سهام شوند تا سود مناسبی را از این بازار بهدست بیاورند. این سود معمولا بیشتر از سود سالانه بانکها است. بنابراین، امروزه بسیاری از افراد دست از روش قدیمی سرمایه سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند گذاری در بانک برداشتهاند و پس از صرف مقداری وقت برای یادگیری دوره های آموزش جامع بورس، از روشهای بسیار موثرتری برای سودآوری بهره میبرند.
بورس ارز
بورس ارز یا بازار تبادلات ارزی، مکانی است که در آن پول ملی کشورها بر اساس میزان عرضه و تقاضا و بسیاری از فاکتورهای دیگر مالی و اقتصادی ارزشگذاری و مبادله میشود. بزرگترین و مشهورترین بورس ارز دنیا، بازار فارکس است.
بازار اوراق بهادار
منظور از اوراق بهادار، اوراق مشارکتهای مالی است که عموما از سوی دولتها ارائه میشود. این اوراق با هدف مشارکت مالی و سرمایهگذاری مردم در طرحهای سودآور اقتصادی و از سوی دولتها منتشر میشوند و در دسترس عموم مردم قرار داده میشوند. از جمله این اوراق مشارکت میتوان به اوراق مشارکت وزارتخانهها در ایران اشاره کرد.
بازار ارز دیجیتال
یکی از جدیدترین انواع بورس در جهان، بازار ارز دیجیتال است. در این بازار نوع جدیدی از دارایی با نام ارز دیجیتال ( Cryptocurrency ) مورد تبادل قرار میگیرد. این نوع از ارز، نوعی پول دیجیتالی است که بر اساس دانش رمزنگاری ایجاد شده است. از مزایای این نوع از دارایی میتوان به غیرمتمرکز بودن، شفافیت در معاملات، عدم دخالتهای دولتی و سیاسی و استفاده از ساختاری با عنوان بلاکچین اشاره کرد. از سوی دیگر این نوع از دارایی را میتوانید بدون نیاز به افتتاح حساب بانکی و حوالههای بانکی مرسوم از طریق اینترنت برای فردی دیگر ارسال کنید. البته یکی از دشواریهای قدم گذاشتن در این راه بحث یادگیری کارکردن در بازار ارز دیجیتال است. چرا که این بازار یکی از پرریسکترینها به شمار میرود و ما اصلا به شما توصیه نمیکنیم بدون طی کردن دوره های آموزشی ارز دیجیتال وارد این بازار بشوید.
برخی از معروفترین رمز ارزها عبارتند از:
انواع معاملات در بازار بورس چیست
انواع معاملات در بازارهای بورس را میتوان به روشهای مختلفی دستهبندی کرد. نخستین نکتهای که باید در این زمینه به آن اشاره کنیم، این است که اگرچه روشهای معاملات در بازارهای مالی شباهتهای قابل توجهی دارند اما تفاوتهای آنها نیز کم نیست. همچنین برخی از روشهای معامله در برخی از انواع بورس کاربرد دارند و در برخی دیگر، نه. برای مثال بسیاری از روشهای معاملات در بازار ارزهای دیجیتال در بازار اوراق بهادار کاربرد ندارند. برخی از روشهای معامله در بازار ارز دیجیتال عبارتند از:
- اسکالپینگ یا نوسانگیری
- معاملات معکوس
- معاملات مومنتوم
- روش فیدینگ
- نوسانگیری روزانه
- خرید در پایینترین قیمت و هولد ارز دیجیتال
- معاملات محدوده نوسان
- معاملات فرکانس بالا یا الگوریتمی
- معاملات آربیتراژ
- معاملات اهرمی
دومین نکته اینکه معاملات بورس را میتوان بر اساس مدت زمان نگهداری داراییهای خریداری شده، یا فاصله بین خرید و فروش، به معامله کوتاهمدت یا ترید ( Trade ) و معامله بلند مدت تقسیم کرد که نوع دوم بیشتر با عنوان سرمایهگذاری شناخته میشود. در بازار بورس ایران ۳ نوع کلی معامله کارایی دارند که این سه نوع را با هم مرور میکنیم:
- معاملاتخرد: همان معاملات عادی و روزانه بازار که توسط سهامداران خرد انجام میشود
- معاملات عمده : ویژگی این نوع از معاملات حجم بالای سهام در این معاملات است
- معاملات بلوکی : معاملاتی که حجم آنها ۵۰ برابر حجم سفارش در بازار عادی باشد
بازار بورس و فرصتهایی عالی برای سرمایهگذاری
بازارهای بورس ایران و بورس بینالمللی مکانهایی هستند که به سرمایهگذاران و شرکتها اجازه میدهند در معاملات انواع داراییهای ارائه شده شرکت کنند. مهمترین مزیت سرمایهگذاری و معامله در انواع بورس این است که انواع دارایی در این بازارها همواره با نوسان قیمت مواجه هستند و نوسانها همان فرصتهای سودآوری برای معاملهگران و سرمایهگذاران بهشمار میآیند.
باید توجه داشت که پیش از ورود به هر یک از انواع بورس در ایران و جهان و سرمایهگذاری روی داراییها، باید درباره شاخصهای آن بورس مطالعه کافی داشته باشید تا بتوانید در بین این بازارها، بازاری را انتخاب کنید که فرصتهای بیشتری ایجاد میکند و خدمات بهتری را نیز ارائه میدهد. همچنین شما باید برای موفقیت در معاملات خود، درباره انواع شیوههای معامله، ابزارهای تحلیل نمودارها و شاخصهای بازار و استراتژیها آشنایی داشته باشید. در ادامه مقالات سایت دکتر رضا درخشی به آموزش این موضوعات خواهیم پرداخت.
تا اینجا شما باید با تعریف بازار بورس به زبان ساده آشنا شده باشید و بدانید بازار بورس چیست و انواع بازارهای بورس در جهان و روش های معاملات در بورس را بشناسید. نظرات و سوالات خود را درباره این موضوع با ما در میان بگذارید.
دیدگاه شما