عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی

عکس از ایرنا

عوامل پنهان در رشد نقدینگی

طی سه سال اخیر رشد نقدینگی به عنوان یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی به موضوعی نگران کننده تبدیل شده بود اما با بررسی این متغیر پولی طی سه سال گذشته می‌توان به عوامل پنهان موثر در این رشد پی برد.

مریم یعقوبی: یکی از مهمترین متغیرهای پولی نقدینگی است، سال گذشته رشد نقدینگی به رقم نگران‌کننده 30 درصد رسید به طوری که حجم کل نقدینگی از 872 هزار و 390 میلیارد تومان در سال 93 به 1017 هزارمیلیارد تومان رسید.

با بررسی آمار رشد نقدینگی حجم نقدینگی در سال 1384 حدود 67 هزار میلیارد تومان بود که در پایان سال 1388 به 235 هزار میلیارد تومان رسید. نرخ رشد نقدینگی در سال‌های 1385 تا 1388 به ترتیب 39.4 و 27.7 و 15.9 و 23.9 درصد بوده است.

افزایش رشد نقدینگی طی این سال‌ها باعث شد تا اکثر کارشناسان نسبت به پیامدهای آن به خصوص رکود تور‌‌می‌ هشدار بدهند البته روند افزایش نقدینگی تداوم یافت و در پایان سال 1391 حجم نقدینگی با رشد 30.8 درصد نسبت به سال قبل به 460 هزار میلیارد تومان رسید. ‌می‌توان گفت از ابتدای سال 1384 تا پایان سال 1391 به طور متوسط سالانه نقدینگی به میزان 26.9 درصد افزایش یافته است.

علی طیب‌نیا وزیر اقتصاد و امور دارایی درباره حجم نقدینگی در اقتصاد ایران گفت: بخش عمده‌ای از حجم نقدینگی در سال‌های گذشته به دلیل سود سپرده‌های بانکی و نرخ تسهیلات بوده است که به دلیل افزایش تورم رخ داده است.

او همچنین با بیان اینکه ترکیب نقدینگی در سال‌های گذشته به سمت متعادل شدن پیش رفته است بیان کرد: رشد نقدینگی عمدتاً از دو طریق پایه پولی و ضریب افزاینده اتفاق می‌افتد و رشد نقدینگی از طریق پایه پولی است که برای اقتصاد یک کشور مشکل‌آفرین است. در سال‌های گذشته عمدتاً رشد نقدینگی با افزایش پایه پولی (چاپ پول) رخ داده ولی در سال‌های اخیر رشد نقدینگی از طریق نقش ضریب فزاینده در نقدینگی بوده است و در واقع سهم ضریب فزاینده در افزایش نقدینگی افزایش یافته است.

بيژن بيدآباد، كارشناس اقتصادي، اشتباه محاسباتي نقدينگي در دولت قبل را از عوامل اصلی این رشد در آمار نقدینگی طی سه سال اخیر دانست و گفت: افزايش حجم نقدينگي به معني افزايش سطح عمومي قيمت‌هاست. چيزي كه در حال حاضر مشاهده مي‌شود؛ اين است كه نرخ افزايش نقدينگي بسيار بيشتر از نرخ تورم است كه هر دو توسط بانك مركزي اعلام مي‌شود. اينجا يك مسائل محاسباتي و تكنيكي وجود دارد.

او تاكيد كرد: در سال‌هاي گذشته و به خصوص دهه ٧٠ مشاهده كرديم كه رابطه عمومي سطح قيمت‌ها و حجم نقدينگي به لحاظ رياضي شكل غيرخطي پيدا كرده است. معني آن اين بود كه حتما بانك مركزي در محاسبه اعداد اشتباه داشته است در غير اين صورت هيچ‌وقت رابطه سطح عمومي قيمت‌ها و حجم نقدينگي نمي‌تواند غيرخطي باشد. اين موضوع مكرر به مقامات پولي عرض شد كه ايراد اساسي در به شمارش نياوردن نقدينگي موسسات اعتباري غيرمجاز و صندوق‌هاي قرض‌الحسنه و ساير فعالان بخش پولي است كه بدون مجوز فعاليت مي‌كردند. يعني بانك مركزي در حساب دارايي‌ها و بدهي‌هاي سيستم بانكي اين منابع را درج نمي‌كرد. نتيجه اين شد كه اين ارتباط رياضي بين نقدينگي و قيمت به هم مي‌خورد.

اگرچه روند نرخ رشد نقدینگی از سال 1392 و با روی کار آمدن دولت یازدهم کند نشده و حجم نقدینگی از 460 هزار میلیارد تومان پایان سال 1391 به رقم 1017 میلیارد تومان در پایان سال 1394 افزایش یافته است اما در این خصوص چند نکته را باید مدنظر قرار داد:

ترکیب نقدینگی

نخست آنکه ترکیب نقدینگی در اقتصاد ایران از ابتدای دهه 1390 با وجود تفاوت‌هایی در نرخ رشد پول و شبه پول حاکی از همگرایی این دو از سال 1390 تا نیمه اول سال 1392 بوده است اما از نیمه سال 1392 این وضعیت با تغییر مواجه شده است.

نرخ رشد حجم پول در مهر 1392 حدود 24 درصد بود که این نرخ در پایان خرداد ماه 1394 به حدود 4 درصد کاهش یافت از سوی دیگر نرخ رشد شبه پول با سیر نزولی بسیار کند در پایان خرداد ماه 1394 به 26.8 درصد رسید.

لذا از آنجا که نرخ رشد حجم پول با سیر نزولی شدید، کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است، در وهله اول شکاف آن با نرخ رشد شبه پول بیشتر شده و در وهله دوم همین تغییر، درکاهش نرخ تورم و نرخ سود نیز مؤثر بوده است.

از سوی دیگر می‌توان گفت رشد نقدینگی از ترکیب مناسب‌تری برخوردار شده است. به طوری که از رشد 30 درصدی حجم نقدینگی در پایان سال 1394 نسبت به پایان سال قبل، 17.1 درصد ناشی از رشد پایه پولی و 11 درصد ناشی از رشد ضریب فزاینده نقدینگی بوده است این در حالیست که در سال 1391 رشد نقدینگی برابر با 30 درصد بود که 27.6 درصد مربوط به رشد پایه پولی و 1.9 درصد مربوط به رشد ضریب فزاینده نقدینگی ‌می‌باشد.

پوشش آماری نقدینگی

از سال 1392 بخشی از افزایش نقدینگی ناشی از افزایش پوشش آمار نقدینگی به واسطه ادغام دو موسسه (صالحین و پیشگامان آتی) در بانک آینده در آبان ماه 1392 و اضافه شدن آمار پنج بانک ایران زمین، قرض الحسنه رسالت، خاورمیانه، بین الملل کیش و ایران و ونزوئلا در آذرماه 1392 بوده است. در واقع 3.2 واحد درصد از رشد نقدینگی در سال 1392 به دلیل افزایش شمول آماری بوده که ارتباطی به عوامل اقتصادی نداشته و واجد آثار پولی خاصی نمی‌باشد.

انضباط پولی

سياست‌هاي انضباطي انجام شده از سوي بانک مرکزي در حوزه پولي و بانکي به منظور کنترل رشد پايه پولي نشان مي‌دهد که نرخ رشد پايه پولي از 21.4 درصد در سال 1392 به 11.1 درصد در سال1393 و 17.1 درصد در سال 1394 کاهش يافته است. همچنين نرخ رشد نقدينگي نيز از 38.8 درصد به 22.3 درصد در سال 1393 و 30 درصد در سال 1394 رسيده است. همچنين افزايش نقدينگي مزبور بيشتر از محل افزايش سهم پول درونزا تامين شده است.

در جدول زیر ميزان نقدينگي و پايه پولي و اجزاي آن در طي سالهاي اخير نشان داده شده است. در این جدول برای مقایسه روند چند سال اخیر متغیرهای پولی با وضعیت این متغیرها در سال 1384، آمارهای مربوط به سال 1384 نیز آمده است. در سال 1384 پایه پولی و نقدینگی کشور به ترتیب 257.5 هزار میلیارد ریال و 921 هزار میلیارد ریال می‌باشند که به ترتیب از رشدهای 45.9درصد و 49.1 درصد نسبت به سال 1383 برخوردار بوده اند.

عوامل تاثیرگذار عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی بر نقدینگی

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mazdaki A, Rezapour A, Harati Khalilabad T, Mohamadkhani N. Factors affecting financial indicators in selected hospitals affiliated to Iran University of Medical Sciences before and after health system reform plan. jha 2019; 22 (1) :40-48
URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-2843-fa.html

مزدکی علیرضا، رضاپور عزیز، هراتی خلیل آباد تورج، محمدخانی ناصر. بررسی وضعیت عوامل موثر بر شاخص‌های مالی در بیمارستان‌های منتخب تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران قبل و بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت. فصلنامه مدیریت سلامت 1398; 22 (1) :48-40

علیرضا مزدکی 1 ، عزیز رضاپور 1 ، تورج هراتی خلیل آباد 2 ، ناصر محمدخانی 3

1- مرکز تحقیقات علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران
2- اقتصاد سلامت، مرکز تحقیقات علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران ، [email protected]
3- اقتصاد سلامت، گروه اقتصاد سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران

مقدمه : مدیریت منابع مالی در بیمارستان‌ها به عنوان یکی از پرهزینه ترین سازمان‌های ارایه خدمات در نظام سلامت کشور، اهمیت ویژه‌ای دارد. مدیران بیمارستان‌ها با تحلیل نقدینگی و عوامل موثر بر آن می‌توانند بیمارستان را از کمبود نقدینگی رهایی دهند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر شاخص‌های مالی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی ایران بود.
روش‌ها : پژوهش حاضر بصورت توصیفی - تحلیلی در دو مقطع زمانی قبل و بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت در سال 1392 و 1394 ، در بین 8 بیمارستان منتخب تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. کلیه داده‌های مربوط به نسبت‌های نقدینگی، بدهی، سودآوری و درآمد به ازای هر تخت بوسیله چک لیست‌های محقق ساخته از واحدهای حسابداری، آمار و سیستم اطلاعات بیمارستان‌ها جمع آوری و از ضریب همبستگی پیرسون برای اندازه گیری روابط استفاده شد.
یافته‌ها : اجرای طرح تحول نظام سلامت موجب افزایش درآمد سرانه تخت، نسبت سوددهی و نقدینگی در تمامی بیمارستان‌ها شده است(05/0 p < ). در بین عوامل بررسی شده، درآمد سرانه هر تخت و درآمد سالانه بیمارستان قبل از اجرای طرح تحول، به ترتیب با ضرایب 3/0 و 22/0و بعد از اجرای طرح تحول با ضرایب 33/0 و 31/0 دارای ارتباط مثبتی با نسبت نقدینگی بود. اگرچه عواملی چون نسبت بدهی و سودآوری دارای ارتباط منفی با نسبت نقدینگی بوده است.
نتیجه گیری : بنظر می‌رسد مدیران جهت بهبود وضعیت مالی بیمارستان، توجه به عواملی چون وضعیت بدهی و درآمد بیمارستان را باید در راس برنامه ریزی‌های خود قرار دهند.

1. Mirzaei A, Tabibi S.J, Nasirpour A.M, Riyahi L. Evaluating the feasibility of financial variables of health: A hospital administrators viewpoint. Journal of modern thoughts in education. 2017; 12(6): 85-92. [In Persian]

2. Barooni M, Harati Khalilabad T, Harati J. The effect of health expenditure on human development index in countries with high, median and low income: 2000-2010. Journal of Health Care Management. 2015; 6(2):81-91. [In Persian]

3. Safikhani H, Zare H. Study the mechanism of efficiency and resource hospitals allocation in developing countries. Proceeding of the national congress of managers and hospital administrators. 2000; Tehran, Iran. [In Persian]

4. Sadeghi N, Zare H. The impact of financial resources in improving hospital performance. Journal of Payesh. 2009; 8(2): 135-145. [In Persian]

5. Nabilou B, Salem Safi P, Yusefzadeh H. Performance assessment of health system reform plan in the hospitals affiliated with Urmia university of medical sciences. J Urmia Nurs Midwifery Fac. 2017; 14 (11): 896-905. [In Persian]

6. Abouhalaj M, Ramezanian M. Experience of ministry of health and medical education of iran in the new financial system. Journal of Health Economics Research. 2010; 1(1): 83-92. [In Persian]

7. Suarez V, Lesneski C, Denison D. Making the case for using financial indicators in local public health agencies. Am J Public Health. 2011; 101(3):419-25. [DOI:10.2105/AJPH.2010.194555]

8. Ehreth JL. The development and evaluation of hospital performance measures for policy analysis. Med Care. 1994; 32(6):568-87. [DOI:10.1097/00005650-199406000-00003]

9. Bem A, Prędkiewicz K, Prędkiewicz P, Ucieklak-Jeż P. Determinants of Hospital's Financial Liquidity. Procedia Economics and Finance. 2014; 12:27-36. [DOI:10.1016/S2212-5671(14)00317-7]

10. Cleverley W. O. Improving financial performance: A study of 50 hospitals. Hosp Health Serv Adm . 1990; 35(2), 173-187.

11. Zainudin N. Liquidity-profitability trade-off: is it evident among Malaysian SMEs?. IJMS. 2006; 13(2):107-18.

12. Raheman A, Nasr M. Working capital management and profitability-case of Pakistani firms. IRBRP. 2007; 3(1):279-300.

13. Michalski G. Effectiveness of investments in operating cash. Journal of Corporate Treasury Management. 2009; 3(1).

14. Eljelly AM. Liquidity‐profitability tradeoff: An empirical investigation in an emerging market. International Journal of Commerce and Management. 2004; 14(2):48-61. [DOI:10.1108/10569210480000179]

15. Herkimer AG. Understanding hospital financial management. 2th ed. Philadelphia: Aspen; 1986: 24-27.

16. Stacey P.K, Elizabeth Kelvin. Statistical methods for health care research. 6th ed. Wolters Kluwer: Lippincott Williams & Wilkins; 2006: 101-105.

17. Choi MK, Lee KH. A strategy for enhancing financial performance: a study of general acute care hospitals in South Korea. Health Care Management. 2008; 27(4):288e97. [DOI:10.1097/HCM.0b013e31818c806e]

18. Kim YK, Glover SH, Stoskopf CH, Boyd SD. The relationship between bed size and profitability in South Carolina hospitals. J Health Care Finance. 2002; 29(2):53-63.

19. Bem A, Ucieklak-Jeż P, Prędkiewicz P. Income per bed as a determinant of hospital's financial liquidity. Prob Manage 21st century Sci Soc, UAB. 2014; 2:124-31.

20. Karim S, Holmes G, Pink G. The effect of surgery on the profitability of rural hospitals. J Health Care Finance. 2015; 41(4): 11-21

21. Sarayani M. Factors affecting liquidity ratios hospitals in medical universities hospitals [dissertation]. [Isfahan] :Islamic Azad University, Najafabad Branch. 2015. [in Persian]

22. Hemmati A, Ghanbari A. Factors affect on hospitals liquidity level in Kermanshah city. Proceeding of the 2th National Conference and 2nd International Conference on Management and Accounting of Iran. 2016; Tehran, Iran. [in Persian]

23. Gapenski L, Vogel W, Langland-Orban B. The determinants of hospital profitability. Hospital and health services administration. 1993; 1(2): 63-80.

24. Kim WJ, Lee HJ. The Determinants of hospital profitability. Korean J Health Policy Adm. 1994; 4(1):123-7.

25. Michalski G. Effectiveness of investments in operating cash. Journal of Corporate Treasury Management. 2009; 1(4): 43-54.

26. Raheman A, Nasr M. March. Working capital management and profitability - case of Pakistani firms. IRBRP. 2007; 1: 279 - 300.

27. Eljelly A. M. Liquidity - profitability tradeoff: An empirical investigation in an emerging market. Int J Commerc Manag. 2004; 2: 48-61. [DOI:10.1108/10569210480000179]

28. Zainudin N. Liquidity-Profitability Trade-Off: Is It Evident Among Malaysian SMEs?. IJMS. 2006; 2: 107-118.

بررسی عوامل موثر بر توسعه مالی در ایران مبتنی بر رویکرد بیزین

توسعه مالی از جمله عواﻣل مهم و مؤثر بر فرایند ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی است و مورد توجه برنامه‌ریزان و سیاستگذاران قرار دارد. توسعه مالی مفهومی چند وجهی است که علاوه بر بعد پولی و بانکی، ابعاد دیگری چون آزادی بخش مالی، کیفیت مقررات و نظارت حاکم بر این بخش، پیشرفت‌های فن آوری و ظرفیت‌های نهادی موجود را نیز شامل می‌شود. بر این اساس مطالعه حاضر، ضمن شناسایی 16 متغیر مؤثر بر شاخص توسعه مالی، به رتبه‌بندی آن‌ها در کشور ایران با استفاده از روش متوسط-گیری بیزینی (BMA) طی سال‌های (1396-1370) می‌پردازد.
نتایج مبنی بر احتمال شمول متغیرها در الگو حاکی از آن است که نسبت نقدینگی و ریسک اعتباری از جمله مؤثرترین عوامل اقتصادی بر توسعه مالی ایران هستند. اندازه دولت، نرخ تورم، باز بودن تجاری، نسبت اوراق مشارکت و اندازه بازار بانکی نیز به ترتیب رتبه سوم تا هفتم را در الگوی توسعه مالی به خود اختصاص داده‌اند. متغیرهای مذکور شاخص توسعه مالی را در جهت مثبت تحت تأثیر قرار داده‌اند.
همچنین متغیرهای رتبه کنترل فساد و رتبه اثر بخشی دولت به ترتیب با احتمال وقوع 44% و 36% مؤثرترین عوامل غیر اقتصادی و نهادی در الگوی توسعه مالی کشور ایران می‌باشند و شاخص توسعه مالی را در جهت منفی متاثر می‌سازند.
از سوی دیگر رابطه با اهمیتی بین کسری بودجه دولت و توسعه مالی در ایران با توجه به احتمال پایین حضور این متغیر در الگو مشاهده نمی‌شود؛ به نظر می‌رسد که این متغیر تنها از کانال سایر متغیرهای لحاظ شده در الگو می‌تواند بر عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی توسعه مالی تاثیر‌گذار باشد.

کلیدواژه‌ها

• توسعه مالی
• بازارهای مالی
• میانگین‌گیری مدل بیزینی(BMA)
• حداقل مربعات متوسط وزنی(WALS)

20.1001.1.22285954.1400.12.45.5.4

عنوان مقاله [English]

The study of effective factors on financial development in Iran on the Bayesian approach

نویسندگان [English]

• elahe bohloolvand 1
• saeed farahanifard 2

Financial development is one of the important and effective factors on the countries economic development and it is considered by planners and policymakers. Financial development is a multifaceted concept that, in addition to the monetary and banking dimension, includes other dimensions such as عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی financial freedom, quality of governance and oversight, technological advances and existing institutional capacity. So this study, identifies 16 effective variables on financial development index and ranks them using the Bayesian model averaging (BMA) in Iran during 1991-2017.
Inclusion probability indicates that liquidity Ratio and Credit Risk are the most effective economic factors on Iran's financial development. Inclusion probability indicates that the size of the government, the rate of inflation, the openness of trade, the ratio of participation bonds and the size of the banking market take third to seventh rank regarding their effects on financial development model of Iran respectively. These variables have positively affected on the financial development index. Also, corruption control rank and government effectiveness rank with 44% and 36% probability of occurrence are the most effective non-economic and institutional factors in the financial development model of Iran, respectively, and affect the financial development index in a negative direction.On the other hand, there is no significant relationship between government budget deficit and financial development in Iran, due to the low probability of this variable in the model; it seems that this variable can affect financial development only through the channel of other variables included in the model.

عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Hadipour H, Paytakhti Oskooe A, Rahmani K. Factors Affecting the Instability Index in Tehran Stock Exchange. JPBUD 2021; 26 (3) :131-154
URL: http://jpbud.ir/article-1-2029-fa.html

هادی پور حسن، پایتختی اسکوئی علی، رحمانی کمال الدین. عوامل موثر بر شاخص بی‌ثباتی در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه برنامه ریزی و بودجه 1400; 26 (3) :154-131

1- گروه مهندسی مالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
2- گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران ، [email protected]
3- گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

همواره صنعت محصولات غذایی و آشامیدنی یکی از صنایع مورد اقبال سرمایه‌گذاران و فعالان بازار بورس ایران بوده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش‌های تلاطم شرطی، به بررسی و ارائه الگوی عوامل موثر بر شاخص بی‌ثباتی در بورس اوراق بهادار تهران در بخش صنعت محصولات غذایی و آشامیدنی پرداخته می‌شود. بدین منظور، از داده‌های ماهانه فروردین 1388 تا فروردین 1399 استفاده می‌شود. بر اساس نتایج پژوهش، تلاطم‌ها می‌توانند توسط عواملی نظیر مناقشات سیاسی و مشکلات بین‌المللی ایران ایجاد شوند و توسط اثرات بازارهای موازی نظیر نفت، طلا و ارز، و همچنین تورم و حجم نقدینگی تقویت یا تضعیف گردند. بر اساس نتایج رگرسیونی نیز عوامل خارج از بورس اوراق بهادار به دلیل عدم توسعه‌یافتگی آن در ایران اثر بیش‏تری از عوامل درون ‏شرکتی در تلاطم و بی‌ثباتی سهام صنعت محصولات غذایی و آشامیدنی (به‏ جز قند و شکر) دارند. از این‌رو، از نقطه‌نظر تجزیه‏ و تحلیل‌های انجام ‏شده، مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی عوامل ایجادکنندۀ تلاطم‌های بورس اوراق بهادار ناشی از تورم، نرخ ارز، حجم نقدینگی، قیمت نفت، قیمت طلا، و اخبار سیاسی است. پژوهش حاضر دارای پیشنهادهای پژوهشی و اجرایی در زمینۀ‌ مدیریت بی‌ثباتی‌ بازار سرمایه است.

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اقتصاد مالی
دریافت: 1400/4/17 | پذیرش: 1400/9/14 | انتشار الکترونیک: 1400/12/15

1. Abdorrahimian, M. H., Torabi, T., Sadeghisharif, S. J., & Darabi, R. (2018). Behavioral Decision Making Pattern for Individual Investors in Tehran Stock Exchange. Journal of Investment Knowledge, 7(26), 113-130. [Link:http://jik.srbiau.ac.ir/article_12604.html]

2. Aboura, S., & Chevallier, J. (2015). Volatility Returns with Vengeance: Financial Markets vs. Commodities. Research in International Business and Finance, 33(1), 334-354. [DOI:10.1016/j.ribaf.2014.04.003]

3. Abzari, M., & Derakhshideh, H. (2013). The Effect of Transparency of Financial Information on Investors' Behavior in Isfahan Stock Exchange. The عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی Journal of Planning and Budgeting, 18(1), 59-75. [Link:http://jpbud.ir/article-1-846-fa.html]

4. Akomolafe, K. J., Danladi, J. D., Babalola, O., & Abah, A. G. (2015). Monetary Policy and Commercial Banks' Performance in Nigeria. Public Policy and Administration Research, 5(9), 158-166.

5. Asgharian, H., Christiansen, C., & Hou, A. J. (2015). Effects of Macroeconomic Uncertainty on the Stock and Bond Markets. Finance Research Letters, 13(1), 10-16. [DOI:10.1016/j.frl.2015.03.008]

6. Ayusuk, A., & Sriboonchitta, S. (2016). Copula Based Volatility Models and Extreme Value Theory for Portfolio Simulation with an Application to Asian Stock Markets. In Causal Inference in Econometrics (pp. 279-293): Springer. [DOI:10.1007/978-3-319-27284-9_17]

7. Dabirinia, A., Pourkarim, M., & Abbaszadeh, S. (2020). The Effect of Information Risk on the Financial Performance of the Company with Emphasis on the Role of External Monitoring. Journal of Accounting and Management Vision, 3(33), 1-17. [Link:http://www.jamv.ir/article_121906.html]

8. Ehouman, Y. A. (2020). Volatility Transmission between Oil Prices and Banks' Stock Prices as a New Source of Instability: Lessons from the United States Experience. Economic Modelling, 91(1), 198-217. [DOI:10.1016/j.econmod.2020.06.009]

9. ElBannan, M. A. (2017). Stock Market Liquidity, Family Ownership, and Capital Structure Choices in an Emerging Country. Emerging Markets Review, 33(1), 201-231. [DOI:10.1016/j.ememar.2017.11.001]

10. Eskandari, M., Saeedi, A., & Fallah, M. (2019). The Effect of Gold on Portfolio Diversification: The Case of Indexed Portfolios from Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Management Perspective, 9(27), 81-107. [Link:http://jfmp.sbu.ac.ir/article_95817.html]

11. Fasanya, I. O., & Akinde, M. A. (2019). Volatility Transmission in the Nigerian Financial Market. The Journal of Finance and Data Science, 5(2), 99-115. [DOI:10.1016/j.jfds.2019.01.003]

12. Fotros, M. H., & Hoshidari, M. (2018). Dynamic Relationships between Oil Prices, Gold Prices and Exchange Rates with Indicators of Tehran Stock Exchange. Quarterly Energy Economics Review, 14(58), 89-116. [Link:http://iiesj.ir/article-1-1099-fa.html]

13. Humpe, A., & Macmillan, P. (2009). Can Macroeconomic Variables Explain Long-Term Stock Market Movements? A Comparison of the US and Japan. Applied Financial Economics, 19(2), 111-119. [DOI:10.1080/09603100701748956]

14. Jahangiri, K., & Hekmati Farid, S. (2015). Investigating the Effects of Volatility Spillover between Stock, Gold, Oil and Exchange Markets. Economics Research, 15(56), 161-194. [Link:http://joer.atu.ac.ir/article_1269.html]

15. Khajeh-Saeed, Z., Farzinvash, A., Elahi, N., & Asgharpour, H. (2019). The Share of Monetary Policy Transmission Channels in the Tehran Stock Exchange Price Index. The Journal of Planning and Budgeting, 23(4), 87-112. [Link:http://jpbud.ir/article-1-1708-fa.html]

16. Khanmohammadi, M. H., Asadi, A., & Mohseni Dehkalani, N. (2018). Dynamics of the Shock of Markets in Parallel with the Stock Market on Stock Return (An Approach of the Models of Time Parameter Change). Financial Management عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی Perspective, 8(23), 61-85. [Link:http://jfmp.sbu.ac.ir/article_95529.html]

17. Komeyjani, A., & Ebrahimi, S. (2013). Effect of Exchange Rate Volatility on Productivity Growth in Developing Countries While Considering Their Financial Development Levels. Journal of Applied Economics Studies in Iran, 2(6), 1-27. [Link: https://aes.basu.ac.ir/article_459.html]

18. Nikoomaram, H., Pourzamani, Z., & Dehghan, A. (2013). Spillover Effect on the On Contest Markets for Capital Market. Journal of Investment Knowledge, 3(11), 179-200. [Link: http://jik.srbiau.ac.ir/article_7644.html]

19. Pashaeefam, R., & Omidipour, R. (2009). The Effect of Inflation Rate on Real Stock Return in Iran Economy. Journal of Economic Research and Policies, 17(50), 93-113. [Link:http://qjerp.ir/article-1-258-fa.html]

20. Piraei, K., & Shahsavar, M. R. (2009). The Impacts of Macroeconomic Variables on the Iranian Stock Market. The Economic Research, 9(1), 21-38. [Link:http://ecor.modares.ac.ir/article-18-2863-fa.html]

21. Razmi, H., & Porfahad, M. (2019). Relationship between Cash Flow Risk and Capital Structure Decisions. Journal of Accounting and Management Vision, 2(15), 119-135. [Link:http://www.jamv.ir/article_97142.html]

22. Rezazadeh, A. (2016). The Impact of Macroeconomic Variables on Tehran Stock Market Returns Volatility: GARCH-X Approach. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 3(2), 121-136. [Link: https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_5000.html]

23. Shahbazi, K., Rezaei, E., & Salehi, Y. (2013). The Impact of Oil Price Shocks on the Stock Returns of Tehran Stock Exchange (TSE). Financial Knowledge of Securities Analysis, 6(2), 125-136. [Link: http://jfksa.srbiau.ac.ir/article_2629.html]

24. Shamsoddini, M., Tash, S., & Khodadad Kashi, F. (2017). Measuring Asymmetric Information in Food Products and Beverages Industry's Active Firms in Tehran Stock Exchange. Journal of Agricultural Economics and Development, 31(1), 60-72. [DOI: https://dx.doi.org/10.22067/jead2.v31i1.55540]

25. Subayyal, M., & Shah, A. (2011). The Cointegration between Exchange Rates and Stock Prices in Highly Volatile Markets: Evidence from Pakistan. Middle Eastern Finance and Economics, 15(1), 156-163.

26. Touil, M., & Mamoghli, C. (2020). Institutional Environment and Determinants of Adjustment Speed to the Target Capital Structure in the MENA Region. Borsa Istanbul Review, 20(2), 121-143. [DOI:10.1016/j.bir.2019.12.003]

27. Wong, W.-K., Khan, H., & Du, J. (2005). Money, Interest Rate, and Stock Prices: New Evidence from Singapore and the United States. National University of Singapore Department of Economics. Working Paper No. 0601. [DOI:10.2139/ssrn.1607605]

28. Zhou, X., Zhang, J., & Zhang, Z. (2021). How Does News Flow Affect Cross-Market Volatility Spillovers? Evidence from China's Stock Index Futures and Spot Markets. International Review of Economics & Finance, 73(1), 196-213. [DOI:10.1016/j.iref.2021.01.003]

29. حسینی صدر، نهضت (1395). بررسی تاثیر سرمایه فکری بر قیمت سهام بانک صادرات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

30. عبادی، زیبا (1393). بررسی تاثیر نرخ ارز بر بهره‌وری در كشورهای منتخب اتحادیه اروپا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

31. موسوی، سیده ویدا (1390). بررسی تاثیر مسائل سیاسی بر روی شاخص بورس اوراق بهادار در کشورهای منتخب اروپا و جنوب شرق آسیا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

عوامل موثر بر افزایش مجدد نرخ دلار در ایران

عکس از ایرنا

استانبول/ خبرگزاری آناتولی

دکتر محمدقلی یوسفی، استاد اقتصاد دانشگاه «علامه طباطبایی» تهران در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی گفت: هزینه‌های دولت در کشورهای نفت‌خیز مثل ایران به‌طور مرتب افزایش پیدا می‌یابد، چون د‌رآمد نفتی را به تومان تبدیل می‌کند. بنابراین تورم در ذات اقتصاد ایران نهفته است. به همین دلیل همیشه با پدیدهِ «افزایش ارز» مواجه می‌شویم.

او درباره دیگر عوامل موثر بر کاهش 25 درصدی ارزش پول ایران در برابر دلار نیز اظهار داشت: وضعیت اقتصادی‌ ایران وابستگی عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی پررنگی به واردات دارد و از آنجایی که در صادرات هم مشکل داریم و همچنان تحت تحریم‌های نظام بین‌الملل هستیم، در نتیجه هزینه‌های دولتی روز به روز بیشتر و نقدینگی هم زیادتر می‌شود.

- پیش‌بینی اقتصاد و ارزش پول ایران در دولت رئیسی

یوسفی که قبلا رئیس مرکز تحقیقات اقتصاد ایران نیز بوده است، در ادامه تصریح کرد: مشکل در قانون اساسی ماست که حتما باید اصلاح شود. ایران با قدرت‌ها و نهادهای موازی مواجه است و کشمکش‌های زیادی بین نهادهای درونِ قدرتِ سیاسی وجود دارد که مانع از شفافیت می‌شوند. بنابراین نمی‌شود انتظار داشت دولت سید ابراهیم رئیسی یا هر دولت دیگری گشایش ایجاد کند. مشکلات ایران حل نخواهد شد، چون دولت به عنوان مسئول حل مشکل، خودش با مداخله‌جویی مشکل‌زایی می‌کند.

- تاثیر حجم دخالت دولت بر اقتصاد

وی در ادامه اظهار داشت: در ایران ایدئولوژی را با اقتصاد ترکیب می‌کنند که منجر به بحران‌های اقتصادی و مشکلات معیشتی گرفتاری‌های ماندگار مردم شده است. وقتی قانون به‌درستی حاکم نباشد، نقش «فرد» می‌تواند موثر باشد. مسئله اصلی این است که مشکلات ایران ریشه در ساختارها دارد. در واقع توسعه در کشور زمانی به دست می‌آید که اقتصاد‌ آزاد داشته باشیم. یعنی دولت مداخله نکند و برای برقراری نظم و قانون تمرکز داشته باشد. پس تا زمانی که دولتِ بزرگ داشته باشیم، نمی‌توانیم اقتصادی سالم با روال عادی داشته باشیم. بنابراین تورم تشدید و بیکاری زیاد خواهد شد.

- عوامل بین‌المللی

یوسفی که دو دهه پیش رئیس دانشکده «بیمه اکو» هم بوده است، در ادامه گفت: بدون هیچ شک و تردیدی باید گفت که مشکل ایران نداشتن تعامل با دنیای خارج است. اگر گرهِ کورِ برجام باز شود،‌ می‌توانیم شاهد کاهش نسبتی قیمت‌ها باشیم. البته این اصلا و ابدا به معنای این نیست که همه چیز گل و بلبل شود. یعنی مشکلات فقر، بحران‌های بیکاری و سیاسی و اجتماعی همچنان ادامه خواهد یافت. اگر توافق هسته‌ای حاصل شود،‌ ‌مقداری کمی صادرات نفت بیشتر می‌شود و با رونق نسبی تولید اشتغال فعالیت‌‌های اقتصادی بیشتر خواهد شد. اما این عوامل تاثیرگذار بر نقدینگی نمی‌تواند حل مشکلات جامعه تلقی شود.

- تحولات افغانستان

محمدقلی یوسفی درباره پیامدهای ناشی از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان نیز گفت: در واقع هم تاثیر منفی فرهنگی خواهد گذاشت و هم در شرق کشور به‌واسطه گسترش مهاجرت تهدید و ناامینی ایجاد خواهد کرد و در نتیجه باعث بی‌ثباتی می‌شود. بخشی از صادرات ایران به افغانستان است. بنابراین تا حدودی به اقتصاد ما خلل وارد خواهد شد. ایران به تعاملات اقتصادی در بازار بین‌المللی نیاز دارد تا تحولات کشورهای ضعیف به اقتصاد ما ضربه نزند.

وی در پایان این گفت‌وگوی اختصاصی اظهار داشت: ایران در بیشتر نهادهای بین‌المللی از جمله سازمان‌ملل، نهادهای پولی و بانکی و همچنین تشکیلات تجاری در جهان عضو است. بنابراین باید بدانیم که نمی‌توانیم برخلاف قوانین جهانی عمل کنیم. در واقع همه کشورها باید از قوانین بین‌المللی برای تامین منافع ملی‌ خود بهره ببرند. ایران نمی‌تواند با زیر و رو کردن دنیا، مشکلاتش را حل کند.‌ هر کشوری باید فقط به فکر تامین منافع خودش باشد. در نتیجه،‌ باید با همه کشورها رابطه تجاری-اقتصادی داشته باشیم و سعی کنیم از طریق مذاکره مسالمت‌آمیز، مشکلات خود، همسایه‌ها و جامعه جهانی را حل کنیم.