ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟

کاهش روند تورم چگونه اتفاق می‌افتد؟

صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد: تورم بالا و جهنده یکی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی بی‌پایان ایران است که موجب گسترش فقر و تشدید تنش‌های اجتماعی شده.

صندوق بین‌المللی پول (IMF) در برآورد جدید خود از اقتصاد ایران به بررسی عوامل تعیین‌کننده تورم و چگونگی مهار آن پرداخته است. در این گزارش، تورم بالا و جهنده یکی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی بی‌پایان ایران معرفی شده که موجب گسترش فقر و تشدید تنش‌های اجتماعی شده است.

کنکاش در آمار و ارقام ارائه شده در گزارش IMF حکایتگر این موضوع است که در صورت ادامه کسری بودجه و کاهش ارزش پول ملی ایران، رشد تورم طی دو سال آینده به طول می‌انجامد. این نهاد بین‌المللی پولی نرخ تورم را بیش از ۵۰ درصد پیش‌بینی کرده است. البته برای کاهش این شاخص شرط و شروطی را مطرح شده است؛ از جمله لغو تحریم‌ها، تثبیت نرخ ارز و افزایش صادرات نفت. بر اساس حساب و کتاب صندوق بین‌المللی پول، اگر صادرات نفت به دو میلیون بشکه ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ برسد، تورم به زیر ۱۰ درصد می‌رسد. ارقامی که با تحلیل شرایط فعلی اقتصاد ایران، فعلا دور از دسترس به نظر می‌آیند.

صندوق بین‌المللی پول در مهرماه امسال، تورم سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ را حدود ۴۰ درصد پیش‌بینی کرده بود. گزارش فروردین ماه این نهاد نرخ‌های کمتری یعنی ۳۲.۳ و ۲۷.۶ را برای این دو سال تخمین زده بود. پیش‌تر، گزارش بانک جهانی نیز نشان می‌داد که به دلیل کاهش رشد فعالیت اقتصادی جهان، تورم هم بالاتر از چیزی خواهد بود که در چند دهه اعلام شده است.

طبق تحقیقات جدید صندوق بین‌المللی پول، رشد نقدینگی فقط در بلندمدت باعث رشد تورم می‌شود اما کاهش ارزش پول ملی، کسری مالی دولت و تحریم‌ها هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت باعث رشد تورم می‌شوند. رفع تحریم‌های تجاری و مالی می‌تواند به افزایش ارزش ریال کمک شایانی کند. در صورت عدم رفع تحریم‌ها، کسری بودجه دولت باید به نحوی تنظیم و تعدیل شود تا تورم مهار شود. البته این کار باید به‌تدریج انجام شود تا روند احیای اقتصاد ضربه نخورد. در میان‌مدت، می‌توان با تقویت چارچوب‌های ضد تورمی به سمت مهار پایدار تورم حرکت کرد.

عوامل بروز تشدید تورم در ایران

IMF به عوامل بروز تشدید تورم در ایران هم اشاره کرده است. بر اساس این گزارش، تورم پدیده‌ای پولی است چه در کوتاه‌مدت و چه در بلندمدت. مولفه‌های بیرونی نیز در کنار نقدینگی بر نرخ تورم تاثیر دارند که از جمله این مولفه‌ها عبارتند از نرخ ارز، قیمت کالاهای وارداتی و تحریم‌ها. تاثیر تحریم‌ها بلندمدت اما تاثیر نرخ ارز بر تورم کوتاه‌مدت است. علاوه بر سیاست‌های پولی، تحریم‌ها با بالا بردن نرخ دلار و افزایش کسری بودجه به رشد تورم کمک می‌کنند. همچنین، قیمت حامل‌های انرژی نیز بر تورم تاثیر دارد.

پیش‌بینی صندوق از نرخ تورم ۲ سال آینده

صندوق بین‌المللی پول در پیش‌بینی تورم در دو سال آینده نیز آورده است: بر اساس الگوهایی که از بررسی روندهای تاریخی تورم در ایران به دست آورده‌ایم پیش‌بینی می‌کنیم نرخ تورم در این کشور طی دو سال آینده به رشد خود ادامه خواهد داد. پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم بالای ۵۰ درصد باقی بماند و این در حالی است که کسری بودجه بالا و ریال ضعیف را شاهد خواهیم بود. این پیش‌بینی غیرمشروط و بر اساس روندهای تاریخی ارائه شده است.

شرط و شروط صندوق برای کاهش نرخ تورم

بر اساس این گزارش، اما ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ اگر بخواهیم پیش‌بینی مشروط از نرخ تورم در ایران داشته باشیم و بهبود شاخص‌های مالی را در نظر بگیریم آنگاه می‌توان انتظار داشت نرخ تورم در ایران طی دو سال آینده به زیر ۲۰ درصد برسد، البته به هزینه تولید ناخالص داخلی غیرنفتی ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ این کشور. اگر هیچ افزایشی در کسری مالی اسمی را شاهد نباشیم و پایه پولی تنها ۱۰ درصد افزایش یابد می‌توان به تحقق این پیش‌بینی امیدوار بود و حتی ممکن است شاهد تک‌رقمی شدن تورم باشیم البته ضربه سنگین‌تری به اقتصاد غیرنفتی وارد می‌آید.

بر اساس پیش‌بینی‌های مشروط، اگر ارزش ریال افزایش یابد یا شاهد کاهش تحریم‌ها باشیم نرخ تورم تا حد زیادی کاهش می‌یابد و رشد بخش غیرنفتی اقتصاد افزایش می‌یابد. چنانچه هیچ کاهشی در ارزش ریال رخ ندهد و صادرات نفت به میزان ۲۰ درصد در هر یک از سه‌ماهه افزایش یابد و از یک میلیون بشکه در روز به ۲ میلیون بشکه در روز طی یک سال برسد می‌توان انتظار داشت که نرخ تورم به حدود ۱۰ درصد کاهش یابد. در این شرایط، رشد بخش غیرنفتی اقتصاد نیز کاهش نخواهد یافت و حتی ممکن است افزایش هم پیدا کند.

کاهش پایدار نرخ تورم مستلزم چیست؟

این تحقیق، کاهش پایدار نرخ تورم را نیز مستلزم تغییر اساسی در سیاست‌های مالی، پولی و انجام اصلاحات ساختاری می‌داند. در حالی که رفع تحریم‌ها با ثبات بخشیدن به نرخ ارز و تسهیل اجرای اصلاحات سخت اقتصادی می‌تواند به کاهش سریع‌تر تورم کمک کند باید گفت در شرایط بقای تحریم‌ها نیاز بسیاری ضروری‌تری به اجرای این‌گونه اصلاحات احساس می‌شود. این اصلاحات باید به‌تدریج انجام شود.

راهکار کوتاه‌مدت

در کوتاه‌مدت، کاهش کسری بودجه و اتخاذ سیاست پولی انقباضی شامل حذف یارانه‌های انرژی، یارانه‌های ارزی و کنترل نرخ بهره با انتقال هدفمند به خانوارهای کم‌درآمد موثرترین سیاست برای کاهش تورم به حساب می‌آید.

راهکار میان‌مدت

در میان‌مدت نیز تقویت چارچوب‌های ضد ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ تورمی می‌تواند به اثربخشی سیاست‌های پولی برای کاهش پایدار تورم کمک کند. انجام اصلاحات ساختاری برای جلب مشارکت بخش خصوصی و تنوع‌بخشی به اقتصاد از طریق افزایش رقابت و نظام‌مند کردن محیط کسب و کار نیز می‌تواند در حذف عوامل بلندمدت موجد ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ تورم در ایران موثر واقع شود.

نرخ تبدیل چیست و چگونه محاسبه می شود ؟

نرخ تبدیل ارز، قیمت ارز یک کشور بر حسب ارز کشور دیگر است . مبادلات بین المللی به شکل پول رایج و معتبر کشوری که معامله با آن انجام شده است صورت می گیرد و نرخ ارز رابطه تعریف شده برای پرداخت ها در این مبادله و عددی است که ارزش پول کشوری را برحسب پول کشوردیگر درزمان معین نشان می دهد.

بنابراین نرخ تبدیل هر ارزی نسبت به ارز کشور دیگر تعیین می شود و برای محاسبه آن همواره به جای یک ارز، یک جفت ارز خواهیم داشت .نرخ درهم درمقابل دلار یا نرخ دلار در مقابل ین و …

به عنوان مثال عبارت EUR/USD = 1.5750

نشان دهنده نرخ یورو (ارزش برابری) نسبت ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ به نرخ دلار آمریکا است و بدین معنی که در حال حاضر ارزش ۱ واحد از پول طرف اول (یورو) معادل ۱٫۵۷۵۰ از پول طرف دوم (دلار آمریکا) می باشد .

در اغلب بازارهای ارزی دنیا به علت تسلط دلار به عنوان ارز قوی، نرخ دلار به عنوان پایه و پول ملی به عنوان متغیر نسبت به آن محاسبه می شود . در اکثر سایت ها و اپلیکشن ها داخلی ابتدا تمامی نرخ ها بر اساس نرخ تبدیل به دلار تبدیل شده و در نهایت مبلغ نهایی ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ با توجه به نرخ روز بازار به ریال تبدیل می شود .

به گفته «ریمون بار» بازار به معنی تجمع گروهی از مصرف کنندگان است که دارای نیازهای مشترکی بوده و وسیله پرداخت معینی را نیز در اختیار داشته باشند این تعریف در ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ مورد بازار ارز هم صادق است . نقش بازار ارز تعیین نرخ ارز و تبدیل ارزها به یکدیگر بوده و خریداران ارز (وارد کنندگان و بازرگانان، جهانگردان، دانشجویان مقیم خارج و …) را به فروشندگان ارز ( شرکتهای خارجی، صادر کنندگان، سفارت خانه ها و … ) و دولت بعنوان عمده ترین خریدار و فروشنده ارز نزدیک می نماید . در بازار ارز هریک از فعالان بازار از جمله شرکت‌ها و بانک‌ها نیز خود روزانه به ارائه نرخ‌ ارز براساس دارایی‌های خود می‌پردازد .

نرخ تنزیل (Discount Rate)

نرخ تنزیل، نرخ بهره‌ای است که از بانک های تجاری و سایر مؤسسات سپرده گذاری، برای وام های دریافتی از بانک فدرال رزرو آمریکا گرفته می‌شود. نـرخ تــنزیل همچنین به نـرخ بهره مورداستفاده در تحلیل جریان نقدی تنزیل یافته (DCF) اشاره دارد تا ارزش فعلی جریان های نقدی آتی مشخص شود.

نرخ تنزیل در تحلیل جریان‌های نقدی نه فقط ارزش زمانی پول، بلکه همچنین ریسک یا عدم قطعیت جریان های نقدی آتی را نیز در نظر می‌گیرد. هرچه عدم قطعیت جریان های نقدی آتی زیادتر باشد، نرخ تنـزیل نیز بیشتر است.

معنی سومی که برای اصطلاح تـنزیل در نظر گرفته می‌شود نـرخی است که توسط برنامه‌های حقوق بازنشستگی و شرکت‌های بیمه برای تخفیف در بدهی هایشان مورداستفاده قرار می‌گیرد.

نرخ تنزیل به زبان ساده

با یک مثال ساده از نرخ تنزیل، که در تـنزیل جریانات نقدی (DCF) مورد استفاده قرار گرفته است، درک بهتری از این نرخ خواهید داشت.

فرض کنیم شما انتظار دریافت ۱۰۰۰ تومان در پایان سال را دارید. همان طور که می دانید، نـرخ تورم بر ارزش پول اثر می‌گذارد. پس برای تعیین ارزش فعلی این ۱۰۰۰ تومان (ارزشی که امروز برای شما دارد)، نیاز دارید تا آن را با یک نـرخ سود مشخصی تنزیل کرده و ارزش فعلی آن را به دست آورید.

با فرض نرخ تنـزیل ۱۰%، ۱۰۰۰ تومانی که قرار هست در یک سال بعد دریافت کنید، امروز برابر ۹۰۹ تومان خواهد بود ([۱٫۰۰+۰٫۱۰] /۱۰۰۰). که به این مبلغ، ارزش فعلی گفته می‌شود.

اگر شما انتظار داشته باشید تا ۱۰۰۰ تومان را در عرض دو سال دریافت کنید، ارزش فعلی آن ۸۲۶ تومان خواهد بود.

بیشتر شرکت‌ها وقتی پروفایل ریسک پروژه مشابه شرکت باشد، از میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC) استفاده می‌کنند. ولی اگر پروفایل ریسک پروژه به شکل ویژه‌ای متفاوت از شرکت باشد، مدل قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه ای (CAPM) اغلب برای محاسبه یک نـرخ تـنزیل بر اساس پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد که به شکل دقیق‌ تری ریسک را منعکس می‌نماید.

Discount Rate

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سؤالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

ارزش پول ایران جز سه کشور آخر جهان است

در شرایطی که بهای ارز روز به روز در حال افزایش است و دلار هر لحظه به مرز ۳۰۰۰ تومان نزدیک می شود مسئولان بانک مرکزی همچنان از آینده روشن بازار ارز و ترکیدن حباب در بازار سخن می گویند.

آخرین اقدامی که مسئولان اقتصادی برای کنترل بازار ارز انجام دادند تشکیل اتاق مبادلات ارزی بوده است که البته از زمانی که این اتاق فعالیت خود را آغاز کرده است بهای ارز باز هم افزایش داشته است.

عبدالرضا ترابی کارشناس مسائل اقتصادی و عضو کیمسیون اقتصادی مجلس هشتم در گفت وگو با نامه درباره شرایط کنونی بازار ارز گفت: هم اکنون بازار ارز آگاهانه به این شرایط رسیده است. نرخ ارز چندین سال نهایتا تا۱۰۰۰ تومان افزایش یافته بود و هم اکنون شرایط بازار ارز به شکلی است که اگر مسئولان بتوانند نرخ دلار را در مرز ۲ هزار تومان تثبیت کنند مناسب است.

وی درباره آینده بازار ارز گفت: هم اکنون هیچ اراده ای برای کنترل بازار نیست. نرخ دلار روز به روز در حال افزایش است و مسئولان می گویند در حال کنترل بازار هستند، اگر نرخ دلار به ۳ هزار تومان برسد چه کسی می خواهد کنترل کند؟

مشروح گفت وگوی عبدالرضا ترابی با نامه در ادامه می آید:

آقای ترابی! قیمت دلار این روز ها قیمت دلار ۲۶۰۰ تومان نیز فراتر رفته و این احتمال نیز وجود دارد که قیمت آن در روزهای آینده به ۳۰۰۰ تومان نیز برسد، چه ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ اتفاقی رخ داد که قیمت دلار در یک سال حدود ۱۵۰۰ تومان افزایش پیدا کرد؟

از دوره هفتم مجلس در بودجه سنواتی نرخ دلار بین ۱۰۵۰ تا ۱۰۸۰ تومان تثبیت شده بود و نرخ فروش نفت نیز مشخص شده بود البته سال به سال با توجه به افزایش قیمت نفت متفاوت بود. اما نرخ ارز در بودجه سنواتی ثابت مانده بود و مشکل ارزی در کشور ایجاد نکرده بود و آن زمان در بازار ارز قیمت دلار نهایتا تا ۱۱۰۰ تومان افزایش می یافت و بانک ها برای پرداخت ارز مشکلی نداشتند و به مسافران ۲ هزار دلار ارز ارائه می کردند.

موضوعی که رخ داد و موجب بروز نوسان در بازار ارز و سکه شد این بود که رئیس جمهور گفت می خواهیم نرخ سود تسهیلات را تک رقمی کنیم. تفکر احمدی نژاد بر اساس کشورهای اروپایی بود اما در کشور ما این ایده جواب نمی دهد. البته علت نوسانات سیاست های غلطی بود که می خواستند قیمت اجناس را افزایش دهند و آن زمان صادرکنندگان نیز مواقف این سیاست بودند.

زمانی که رئیس جمهور دستور کاهش نرخ سود سپرده ها را داد و پس از آن بانک های خصوصی تا ۳۰ درصد نیز سود دریافت کردند مردم دارایی خود را از بانک های دولتی و خصوصی خارج کردند و به فکر سرمایه گذاری در بازارهایی همچون سکه و ارز افتادند.

البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در سال های گذشته ارز تک نرخی بود اما دولت بر اساس سیاست های اقتصادی خود ارز را چند نرخی کرد و در نهایت با سود ۱۵ درصد سپرده های بانک ها مردم به بازار ارز و سکه رفتند و نتیجه آن عبور قیمت سکه از مرز یک میلیون تومان شد.

پس از این اتفاقات مسئولان بانک مرکزی با دستور دولت بحث ارز مرجع را مطرح کردند ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ و نرخ ارز مرجع را ۱۲۲۶ تومان اعلام کردند اما این ارز تنها از نظر اسمی ارز مرجع بود و این موضوع بهای دلار را تا ۱۸۰۰ تومان افزایش داد. اما در مجموع با توجه به مسائل رخ داده در اقتصاد کشور وضعیت بدی در اقتصاد حاکم است و شالوده اقتصادی کشور به هم ریخته است.

در سال آخر مجلس هشتم نمایندگان در کمیسیون تلفیق با وزیران اقتصادی و مدیران بانک های دولتی و بخش خصوصی نشستی را برگزار کردند و راهکارهای برون رفت از شرایط در آن نشست بررسی شد و به این نتیجه رسیدیم که نرخ اوراق مشارکت حداقل ۲۱ درصد شود و نرخ سود سپرده ها نیز افزایش یابد تا مردم برای حضور در بانک ها انگیزه پیدا کنند و نهایتا نرخ سود سپرده افزایش یافت و بسیاری از افراد پول خود را به بانک ها بردند.

مسئولان اقتصادی کشور برای کنترل و کاهش نرخ ارز اتاق معاملات ارزی را تشکیل داده اند. به نظر شما این اتاق تا چه حد می تواند ثبات را در بازار ارز حاکم کرده و قیمت آن را کاهش دهد؟

هم اکنون نرخ ارز افزایش یافته و به مرز ۳۰۰۰ تومان رسیده و با این شرایط مسئولان اقتصادی نمی توانند نرخ ارز را کنترل کنند.

مسئولان مرکز مبادله ارزی را ایجاد کرده اند و این مرکز ارز را دو درصد زیر قیمت متوسط بازار ارائه می کند اما این موضوع نیز نمی تواند با افزایش قیمت ارز مقابله کند و ما شاهد این هستیم که پس از تاسیس این مرکز نرخ دلار تا ۲۶۰۰ تومان نیز افزایش یافته است.

هم اکنون مسئولان اقتصادی کشور مرکز مبادلات ارزی را تاسیس کرده اند اما بسیاری از افراد به واسطه کار تجاری از این مرکز ارز تهیه می کنند و ارز را به بازار آزاد تزریق می کنند و مجددا قیمت ارز افزایش می یابد و مجددا یک فساد مالی و ارزی ایجاد می شد.

راه حل اساسی برای کاهش بهای ارز در بازار چیست؟

برای کاهش بهای ارز در بازار و تثبیت آن باید نرخ ارز را در بودجه سنواتی ثابت کرد و ارز همچون گذشته تک نرخی شود. ما در سال های گذشته از چند نرخی بودن ارز سابقه خوبی نداریم.

اخیرا اعلام شده است که دولت می خواهد ما به التفاوت نرخ ارز مرجع و ارز آزاد را به عنوان یارانه ارزی به مردم پرداخت کند!

یکی از مسائلی که کاملا غیر اصولی است این است که دولت گفته ما به التفاوت نرخ ارز را می خواهیم به عنوان یارانه نقدی به مردم پرداخت کنیم که این موضوع غیر منطقی است.

مسئولان نمی توانند منابع کشور را هدر دهند. ما کشوری هستیم که تحریم هستیم و هم اکنون با کاهش فروش نفت روبه رو شده ایم و این موضوع در شرایط کنونی و با در نظر گرفتن افزایش حجم نقدنگی و افزایش حجم نقدینگی احتمالی اصولی نیست. در شرایطی که این اتفاق رخ دهد بسیاری از تولیدات کشور در روستاها و شهرهای کوچک تعطیل می شود و مردم به استفاده از این مبلغ کفایت می کنند.

دولت اگر می خواهد اقتصاد کشور از این شرایط خارج شود باید ما به التفاوت ارزی را به تولید تخصیص دهد و از تعطیلی بخش های تولیدی جلوگیری کند. هم اکنون ۷۵ میلیون نفر در ایران یارانه نقدی دریافت می کنند که این موضوع غیر اصولی است. البته این موضوع نیز سیاسی دارد.

مقصر اصلی کیست؟

بانک مرکزی در بدنه دولت است و مسئولان اجرایی کشور مقصر اصلی این نابسامانی ها هستند.

هم اکنون به واسطه بحران های اقتصادی که در دنیا رخ داده است ارزش دلار در تمام نقاط دنیا کاهش یافته است اما در ایران ایتگونه نیست و ما شاهد افزایش ارزش دلار هستیم.

ارزش پول ایران در این مدت کاهش یافته است و هم اکنون ارزش پول ایران در مقایسه با دلار جزء سه کشور آخر جهان است. هم اکنون کشورهای جنگ زده ای مانند افغانستان و عراق با افزایش ارزش پولی روبه رو هستند و جای تاسف دارد که ایران با این امکانات در چنین شرایطی قرار دارد.

قیمت واقعی دلار چقدر است؟

قیمت واقعی دلار به چند عامل بستگی دارد؛ هم اکنون تولید در ایران در شرایط مطلوبی قرار ندارد و در کنار این مردم یارانه نقدی نیز دریافت می کنند و نمی توان قیمت واقعی دلار را تعیین کرد. ما کشوری هستیم که چند عامل باعث می شود نرخ واقعی دلار در مقابل ریال مشخص شود. به طور مثال اگر کشاورزی و صنعت ایران فعال شود و به طور کامل به فعالیت خود ادامه دهند نرخ واقعی دلار ۲ هزار تومان است اما هم اکنون در شرایطی نیستیم که بتوانیم نرخ واقعی دلار را تعیین کنیم.

بهترین راهکار برای کاهش نرخ ارز چیست؟

زمانی که قیمت کالاهای مختلف افزایش یافت به سادگی نمی تواند آنها را کاهش داد. وقتی عرضه کم و تقاضا زیاد باشد تورم افزایش می یابد، هم اکنون در ایران عرضه کم و تقاضا زیاد است نرخ دلار افزایش یافته است.
رئیس بانک مرکزی اخیرا گفته که ۵٫۵ میلیارد دلار برای ارز مسافرتی توزیع می شد که هم اکنون قطع شده است. توزیع ارز مسافرتی به سود کشور بود چرا که مسافر به سمت بازار آزاد نمی رفت. هم اکنون مسافران برای دریافت ارز در بازارهای آزاد حاضر می شوند و همین موضوع نیز باعث افزایش بهای ارز می شود.

یکی از راهکارهای کاهش بهای ارز رفتن به سمت تک نرخی شدن است، همچنین باید بانک مرکزی توزیع ارز مسافرتی را مجدد آغاز کند.

با توجه به شرایط موجود نرخ ارز کاهش می یابد؟

هم اکنون بازار ارز آگاهانه به این شرایط رسیده است. نرخ ارز چندین سال نهایتا تا۱۰۰۰ تومان افزایش یافته بود و هم اکنون شرایط بازار ارز به شکلی است که اگر مسئولان بتوانند نرخ دلار را در مرز ۲ هزار تومان تثبیت کنند مناسب است.

پیش بینی شما از آینده بازار ارز چیست؟

هم اکنون هیچ اراده ای برای کنترل بازار نیست. نرخ دلار روز به روز در حال افزایش است و مسئولان می گویند در حال کنترل بازار هستند، اگر نرخ دلار به ۳ هزار تومان برسد چه کسی می خواهد کنترل کند؟

بهای تمام شده کالای تولیدی چگونه محاسبه می‌شود؟

یکی از مهم‌ترین مباحث حسابداری صنعتی محاسبه بهای تمام شده کالا و خدمات است. بدون اینکه عدد دقیق تولید کالا محاسبه شده باشد، بررسی سود و زیان شرکت امکان پذیر نیست. اما واحدهای صنعتی و تولیدی چگونه از اصل بهای تمام شده استفاده می‌کنند؟ چرا محاسبه بهای تمام شده تا این اندازه اهمیت دارد؟ چه روش‌هایی برای محاسبه بهای تمام شده وجود دارد؟

اصل بهای تمام شده چیست؟

اصل بهای تمام شده چیست؟

یکی از مهم‌ترین مباحث حسابداری صنعتی، اصل بهای تمام شده است. این اصل جزو اصول حسابداری محسوب می‌شود و برای به دست آوردن بهای تمام شده تولید محصولات یا ارائه خدمات به کار می‌رود. اصل بهای تمام شده بیان می‌کند که رویدادهای مالی باید در تاریخ وقوع آن ثبت و نگهداری شوند. یعنی ملاک بهای تمام شده کالا، تاریخ وقوع است. این عدد باید به عین در صورت مالی ذکر شود. اگر ارزش پولی در طول زمان افزایش یا کاهش پیدا کند، این نوسان ثبت و ذخیره نمی‌شود. حتی اگر بهای تمام شده کالا خدمات بیش از ارزش زمان وقوع ثبت شده، فرض بر این گرفته می‌شود که امکان کاهش قیمت وجود نداشته است. با توجه به اینکه قیمت تمام شده کالا و خدمات، به احتمال خیلی قوی در طول زمان تغییر می‌کند، این اصل زیر سوال می‌رود. بنابراین نمی‌توان این اصل را معیار درستی برای رسیدگی به امور مالی دانست. به طور کلی اصل بهای تمام شده،دو مشکل عمده دارد:

• ارزش دارایی‌های هر شرکت یا موسسه، در طول زمان تغییر می‌کند. بنابراین عدد بهای تمام شده در تاریخ وقوع اعتبار خود را از دست می‌دهد.
• دارایی‌های نقدی و غیر نقدی که در طول زمان وصول می‌شود، ارزش متفاوتی نسبت به عدد بهای تمام شده پیدا می‌کنند.
  برای حل این مشکل، می‌توان از تجدید ارزیابی دارایی‌ها استفاده کرد. این کار، اثرات منفی ناشی از تغییرات قیمت را کاهش می‌دهد.
  انواع بهای تمام شده در حسابداری

در حسابداری بهای تمام شده ملاک عددی است که به عنوان بهای تمام شده کالا به دست می‌آید. اما بهای تمام شده تنها یک نوع ندارد. یک حسابدار صنعتی، باید بتواند انواع بهای تمام شده را محاسبه کند و در اسناد مالی به کار بگیرد.

بیشتر بخوانید:

بهای تمام شده می‌تواند انواع زیر را داشته باشد:

• بهای تمام شده مستقیم و غیرمستقیم: در محاسبه بهای تمام شده فاکتورهای مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد. حقوق و دستمزد کارگران به عنوان یک هزینه مستقیم شناخته می‌شود. اما هزینه‌ای که برای باربری کالا‌ها پرداخت می‌کنید، یک هزینه غیر مستقیم ارزش پول چگونه تعیین می‌شود؟ در تولید آن است.
• اقلام تفاضلی بهای تمام شده: هدف از محاسبه بهای تمام شده اقلام تفاضلی، مقایسه هزینه وارد کردن یک محصول با تولید آن در داخل کشور است. برای مثال قبل از راه اندازی خط تولید، این روش به کار گرفته می‌شود.
• بهای تمام شده قابل کنترل یا غیرقابل کنترل: هزینه‌ها به دو دسته قابل کنترل و غیرقابل کنترل تقسیم می‌شوند. در صورتی که مدیر عملیاتی یا مدیریت سازمان نتوانند هزینه‌های سربار را کنترل کنند (مثل هزینه بیمه کالاها)، این هزینه غیرقابل کنترل در نظر گرفته می‌شود.
• بهای تمام شده اختیاری: هزینه‌هایی مانند آگهی و تبلیغات، آموزش کارمندان و… در تولید کالا چندان اهمیتی ندارد و می‌توان آن‌ها را به شکل اختیاری حذف کرد.
• بهای تمام شده فرصت از دست رفته: در صورتی که یک شرکت فرصت درآمد بیشتر و سرمایه گذاری بهتر را در بازار از دست بدهد و سود کمتری نسبت به روش‌های دیگر داشته باشد، بهای تمام شده فرصت از دست رفته محاسبه می‌شود.

محاسبه دقیق قیمت تمام شده کالای فروش رفته با در نظر گرفتن هزینه مواد اولیه و خط تولید ممکن است

روش محاسبه قیمت تمام شده کالای فروش رفته

برای محاسبه بهای تمام شده کالای فروش رفته، باید انواع هزینه‌های ثابت و نیمه ثابت، متغیر و نیمه متغیر و هزینه‌های مختلط شناسایی شود. در محاسبه قیمت تمام شده تنها هزینه دستمزد کارگران و خرید مواد اولیه وجود ندارد. بلکه هزینه‌های دیگری مانند هزینه برق و روشنایی، هزینه سرمایش و گرمایش محیط، باربری کالاها و… می‌تواند به شکل غیرمستقیم روی بهای تمام شده کالاها تاثیر بگذارد. قیمت تمام شده کالا بدون احتساب سود باید لحاظ شود تا به عدد واقعی نزدیک‌تر باشد. اما در صورت تغییر در طول زمان می‌توان محاسبه را مجددا انجام داد. با این روش می‌توان هزینه تمام شده تولید یک کالا، ارائه یک خدمت و تعیین روش مدیریت هزینه‌ها را محاسبه کرد.

روش قیمت تمام شده کالای خریداری شده

در محاسبه قیمت نهایی کالای خریداری شده باید ارزش و عدد پرداختی در صورت مالی ذکر شود. ممکن است ارزش کالا در طول زمان تغییر کند. این اتفاق اثری در عدد ثبت شده اولیه نخواهد داشت. تنها می‌توان در شناسایی دارایی‌ها و مشخص کردن ارزش آن ها، با ذکر تاریخ هزینه را وارد کرد. از طرف دیگر هنگام خرید کالا و مواد اولیه، احتمال پرداخت پول کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی وجود دارد. در این صورت ملاک همان عدد پرداختی قرار می‌گیرد. در اصل بهای تمام شده کالا، ملاک محاسبه رقم پرداختی و یکسان سازی آن با شرایط بازار است.

محاسبه قیمت تمام شده در نرم افزارهای حسابداری

نرم افزارهای حسابداری امروزه نقش تعیین‌کننده‌ای در محاسبه درست هزینه‌ها و مدیریت مخارج ایفا می‌کنند. محاسبه قیمت تمام شده هم می‌تواند توسط نرم افزارهای حسابداری صنعتی انجام شود. نرم افزار حسابداری صنعتی باید به تفکیک مراحل تولید و عوامل موثر بر هزینه، کار محاسبه را انجام دهد. به همین دلیل نمی‌توان از هر نرم‌افزار‌ حسابداری انتظار داشت که کار محاسبه بهای تمام شده کالا را انجام دهد. برای این کار به نرم افزار تخصصی با ماژول‌های مشخص نیاز دارید. در این نرم‌افزار باید با واحد تامین این مواد اولیه، انبارداری، حسابداری و تولید ارتباط سیستمی داشته باشیم. این کار برای جلوگیری از ثبت اطلاعات تکراری الزامی است. هزینه‌ها باید به جزیی‌ترین شکل و ریزترین مراحل ثبت شوند. برای محاسبه دقیق، عملیات تولید باید به تفکیک مراحل آن تقسیم شود.

دوره حسابداری صنعتی

جمع بندی

دوره حسابداری صنعتی، جامع‌ترین و کاملترین منبعی است که بهای تمام شده کالا و موضوعات مربوط به آن را به شما آموزش می‌دهد. یک حسابدار ساده برای آن‌که بتواند امور مالی واحدهای صنعتی را انجام دهند، به گذراندن این دوره نیاز دارد. در دوره حسابداری صنعتی آموزشگاه حسابداری حسابداران خبره، سرفصل‌های زیر آموزش داده می‌شود:

• ساختار عوامل تولید (مواد، دستمزد و سربار)
• بررسی عناصر گزارش قیمت تمام شده تولید
• روش‌های مختلف هزینه‌یابی
• ضایعات تولید و نحوه ارزیابی آن
• معادل آحاد تولید و نقش آن در محاسبه بهای تمام شده محصول
• تسهیم هزینه‌های سربار در حسابداری تولیدی و خدماتی
• مراکز هزینه و طبقه‌بندی آن‌ها

در پایان دوره مدرک قبولی شما از طرف انجمن حسابداران خبره و دانشگاه صنعت نفت صادر می‌شود. این مدرک تنها آورده شما از دوره حسابداری صنعتی نیست. آموزش تخصصی و عملی حسابداری صنعتی زیر نظر بهترین مربیان و مدرسان موسسه پکت، به شما شانس بهترین شدن را می‌دهد. شما می‌توانید این دوره را به شکل حضوری یا مجازی بگذرانید.