تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس

انواع معاملات در بورس

مقررات حاکم بر بورس ، انواع معاملات بورس را تعیین و در هر مورد تکالیف و تعهدات طرفین و کارگزاران آنها را مشخص کرده است. معاملات سهام در بورس به سه نوع عادی، عمده و بلوکی تقسیم و به شیوه حراج انجام می شود. خریدار و فروشنده ناگزیرند برای انجام این معاملات بورسی به کارگزار مراجعه نمایند.

۱-معاملات عادی (خرد)

معاملات عادی آن دسته از قراردادها هستند که در تمام روزهای کاری بورس به منظور خرید و فروش سهام منعقد می شوند. معامله خرد عنوانی است که معامله گران و فعالان بازار به این معاملات روزمره اطلاق می کنند و در مقررات چنین عنوانی به کار نرفته است. انجام معاملات عادی مشمول شرایط و مقررات مخصوص به خود می باشد.

الف. تعیین قیمت سهام در بورس

بر خلاف معامله سهام در خارج از بورس که بدون هیچ گونه محدودیتی انجام می شود، برای تعیین قیمت سهام در بورس قواعد محدود کننده ای وضع شده است. قیمت سهام در بورس بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود اما دامنه تغییر قیمت، دامنه محدودی است که به پیشنهاد هیات مدیره بورس تعیین می شود و اصطلاحا دامنه نوسان روزانه قیمت نامیده می شود. به موجب بند ۱۸ ماده ۱ آئین نامه معاملات در بورس اوراق بهادار تهران مصوب 1385 شورای بورس، دامنه نوسان قیمت، پایین ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه، طی یک تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس یا چند جلسه رسمی معاملاتی بورس، قیمت می تواند نوسان داشته باشد.

ب. محدودیت حجمی و حجم مبنا در خرید سهام بورس

معیار دیگری که در تعیین قیمت سهام موثر می باشد، حجم مبنا است. حجم مبنا تعداد اوراق بهادار از یک نوع است که هر روز باید مورد داد و ستد قرار گیرد تا کل درصد تغییر آن روز در تعیین قیمت روز بعد ملاک باشد . بورس بر اساس محاسبات ریاضی تعداد سهام هر شرکت که باید در هر روز کاری معامله شود تا قیمت سهام بر آن مبنا تعیین گردد را اعلام می کند. در تعیین حجم مبنا میزان سرمایه شرکت ها موثر است.

محدودیت حجمی محدودیت دیگری برای بر اصل آزادی قراردادها در معاملات بورس محسوب می شود به این معنی که هر شخص در زمان واحد حق خرید یا فروش بیش از درصد تعیین شده سهام در بورس را ندارد.

ج. پرداخت مبلغ و انتقال سهام در معاملات بورس

پس از وقوع معامله، بحث پرداخت ثمن و دریافت ثمن مطرح می شود.

ماده ۱۱ آیین نامه معاملات بدین منظور مدت سه روز کاری را تعیین کرده است. وجوه مربوط به سهام معامله شده در بورس همراه با وکالت نامه فروش سهام و اصل سهام باید حداکثر تا ۷۲ ساعت از تاریخ معامله بین کارگزاران خریدار و فروشنده رد و بدل گردد. کارگزار فروشنده موظف است تشریفات مربوط به انتقال سهام معامله شده را ظرف ۷۲ ساعت (سه جلسه معاملاتی) از تاریخ معامله انجام داده و سهام را تحویل خریدار نماید.

نقض تعهد در معاملات خرد سهام بورس

اولین شرط مسئولیت قراردادی وجود پیمانی نافذ و الزام آور میان زیاندیده و خوانده دعوا است. هرجا که تعهد ناشی از قرارداد انجام نشود و اجرای مستقیم آن امکان نداشته باشد مسئولیت قراردادی مطرح است.

نقض تعهد در معاملات خرد سهام بورس در روابط خریدار و کارگزار قابل تصور است، به این صورت که ممکن است خریدار وجه را به موقع به کارگزار نپردازد یا اصلا پرداخت نکند.

در روابط بین فروشنده و کارگزار وضعیت بر عکس است تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس یعنی ممکن است کارگزار وجه ناشی از معامله را به مشتری پرداخت نکند. در آراء صادره ملاحظه می شود هرگاه تقصیر کارگزار موجب ورود خسارت به مشتری شده باشد هیات داوری کارگزار را محکوم به جبران خسارت نموده و تعهدی یا تفریط وی مانند هر قرارداد نمایندگی دیگر موجب مسئولیت او شده است.

همچنین در روابط شرکت کارگزاری و سپرده گذاری نیز نقض تعهد و عدم پرداخت به موقع وجوه امکان پذیر است، موضوعی که تسویه معاملات را بسیار بیشتر با مشکل مواجه می کند. چرا که عدم ایفای تعهدات یک کارگزار بر کل پروسه تسویه در بازار اوراق بهادار تاثیر می گذارد و ضمانت اجراهای عادی برای پوشش خسارت ناشی از اقدام کارگزار کفایت نمی کند.

متاسفانه در روابط بین کارگزاران و مشتریان آنها در ایران، قرارداد جامعی که حدود حقوق و تعهدات طرفین را تبیین کند وجود ندارد. صرفا دستور خرید و فروش سهام و فرم هایی که بعضا ناقص و بسیار محدود هستند در روابط بین آنها حاکم است، موضوعی که نه تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس منافع کارگزار را تامین می کند و نه منافع مشتری کارگزاری را، با این حال همین فرم های ناقص، نقش قرارداد را ایفا می کنند.

تنها قرارداد موجود قرارداد عضویت در صندوق تضمین است که در دستورالعمل صندوق تضمین تسویه معاملات بورس اوراق بهادار تهران پیش بینی شده است. هدف از تاسیس این صندوق جلوگیری از بروز بحران ناشی از نقض تعهدات یک عضو بوده است. در این دستورالعمل واژه نکول به جای نقض تعهد به کار رفته و اینگونه تعریف شده است: عدم پرداخت بدهی ناشی از معاملات اوراق بهادار در موعد مقرر در روز تسویه توسط اعضای پایاپای .اما از آنجا که هیچ محدودیت حجمی برای کارگزاران در معاملات سهام وجود ندارد لذا سقف تعهد آنها نامحدود است و صندوق توانایی جبران تمام این موارد را ندارد لذا در ماده ۴ دستورالعمل تضمین پیش بینی شده است که صندوق تضمین حداکثر تا سقف منابع قابل پرداخت خود و در چارچوب مفاد این دستورالعمل نسبت به پوشش نکول اعضا اقدام می نماید.

در صورت نکول عضو در شرایط زیر موضوع توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی به مرجع رسیدگی به تخلفات ارجاع می شود:

• در صورتی که تامین بدهی نکول شده عضو، بر اساس دستورالعمل از تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس محل منابع صندوق تضمین ممکن نباشد.
• در صورتی که بدهی نکول شده عضو بر اساس دستور العمل از محل منابع صندوق پرداخت شده لکن عضو نکول کرده در مهلت های مقرر نسبت تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس به باز پرداخت آن به همراه جریمه تاخیر مربوطه به صندوق تضمین خودداری نماید.
• در صورتی که عضو، در یک دوره سه ماهه مرتکب نکول بیش از یک روز کاری شود.

شرکت سپرده گذاری مرکزی جهت وصول مطالبات صندوق تضمین از هر عضو نسبت به طرح دعوی از مجرای کمیته سازش و هیات داوری اقدام می نماید.

۲-معاملات عمده

در بورس تهران معاملات عمده بر اساس تعداد سهام موضوع معامله و سرمایه شرکت تعیین می شوند. مطابق بند ۱۹ ماده ۱ دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران :(( معامله عمده ، معامله ای است که تعداد سهام یا حق تقدم قابل معامله در آن، در شرکت هایی که سهام پایه آنها بیش از سه میلیارد عدد است، بزرگتر یا مساوی ۵ درصد باشد.)) به عبارتی با توجه به مبلغ اسمی سهام که صد تومان است در شرکت هایی با سرمایه بیش از سیصد میلیارد تومان، معامله بیشتر از یک درصد سهام و در شرکت هایی با سرمایه مساوی یا کمتر از سیصد میلیارد تومان، معامله بیش از ۵ درصد سهام شرکت در زمره معاملات عمده تلقی می شود. در معاملات عمده دامنه نوسان قیمت و محدودیت حجمی اعمال نمی شود.

بنابراین در معاملات عمده باید حداقل یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد:

• تعداد سهام مورد معامله، از کل سهام آن شرکت به میزان معینی بیشتر باشد؛
• حجم معاملات آن، طی یک دوره معین از کل حجم معاملات بازار بیشتر باشد.

دلیل وضع مقررات خاص برای معاملات عمده، اهمیتی است که عمدتا معامله این تعداد سهام در برنامه کسب و کار شرکت و در نتیجه تصمیم سرمایه گذاران و قیمت سهام دارد. نوعا معاملات این میزان سهام توسط اشخاصی صورت می گیرد که قصد مدیریت شرکت را داشته باشند.

بنابراین با توجه به تاثیر این معاملات نه تنها همه سهامداران باید از چنین معاملاتی مطلع باشند بلکه شرایط رقابت برای تصاحب آن و قیمت معامله با معاملات عادی نیز بایستی تفاوت داشته باشد.

معاملات عمده به دو نوع معاملات عمده ی عادی و معاملات شرایطی تقسیم می شوند؛ در نوع معاملات عادی، نقل و انتقال ثمن و سهام در مدت ۳ روز کاری انجام می شود، اما در معاملات عمده شرایطی، خارج از ساز و کار بورس و یا فرابورس، پرداخت بخشی از وجه به صورت مدت دار انجام می شود.

عدم ایفای تعهدات در معاملات عمده سهام بورس

نحوه ورود خسارت و جبران آن در معاملات عمده با معاملات خرد متفاوت است. این خسارت در سه مرحله قابل تصور است:

۱- نقض تعهد فروشنده پس از انتشار اطلاعیه معامله عمده و قبل از تعیین برنده معامله؛

۲- نقض تعهد خریدار پس از برنده شدن در رقابت و پیش از قطعیت معامله؛

۳- نقض تعهد فروشنده پس از تعیین برنده رقابت و پیش از قطعیت معامله.

نقض تعهد در معاملات بورسی علاوه بر ضمانت اجراهای حقوقی دارای ضمانت اجرای انضباطی نیز می باشد.

۳. معاملات بلوکی

سفارشی که برای خرید یا فروش بخش بزرگی از یک نوع اوراق بهادار ثبت می گردد، معامله ی بلوکی نامیده می شود. در معاملات بلوکی نیز درست مانند معاملات عمده، قواعد مربوط به محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی رعایت نمی شود.

در ایران یک بازار مجزا برای انجام معاملات بلوکی ایجاد شده که به آن بازار بلوک گفته می شود و ساعت شروع و پایان و طول هر جلسه معاملاتی در آن مانند بازار عادی می باشد. به طور معمول، سرمایه گذاران حقوقی وارد معاملات بلوکی می شوند. در معاملات بلوکی، سرمایه گذاران می توانند سهام و حق تقدم قابل معامله ی بورسی را در شرایطی که حجم آن حداقل ۵۰ برابر محدودیت حجم سفارش در بازار عادی و یا ارزش معامله ای آن معادل ۲۰ میلیارد باشد را در این بازار معامله کنند؛ البته در شرایطی که این پیشنهاد مشمول نصاب های معامله عمده نباشد.

آیا بازار پایه با «حجم مبنا» نزولی می‌شود؟ | ابزار جدید برای مقابله با سفته‌بازی ؟

اواسط شهریور بود که خبر محدود کردن دامنه نوسان بازار پایه منتشر شد. در آن زمان «دنیای بورس» اشاره کرد که این خبر با کاهش نقدشوندگی این بازار می‌تواند شوک مقطعی را به بازار وارد کند و اما در میان‌مدت باید منتظر جو عمومی بازار برای تعیین‌ تکلیف بازار پایه بود. حالا نیز یک دستورالعمل معاملاتی جدید منتشر شده است آیا بنا است بازار پایه به این دستورالعمل هم واکنش نشان دهد؟

دنیای بورس: دستورالعمل معاملاتی جدید برای بازار پایه می‌تواند شدت نوسان این بازار را کاهش دهد. به این ترتیب حتی احتمال این‌که تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس در بازه هفتگی شدت نوسان سهام در بازار پایه نسبت به قبل بسیار دشوار شود نیز وجود دارد. گرچه بررسی معاملات روز چهارشنبه نشان می‌دهد که ارزش معاملات عمده نمادهای بازار پایه از تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس حجم مبنای تعریف‌شده بیشتر است اما قطعا با ایجاد حجم مبنا لَختی بیشتری را برای قیمت پایانی نسبت به آخرین معاملات ایجاد می‌شود و همین موضوع طی روزهای معاملاتی متوالی شدت نوسان سهام را کاهش می‌دهد. رشدهای افسارگسیخته و شدت بالای نوسان را اگر مبنای معاملات بازار پایه قرار دهیم در نتیجه باید در انتظار واکنش دوباره منفی این بازار بود.

با این حال بر خلاف دوره گذشته باید گفت این‌بار نیز معامله‌گران بازار پایه دید چندانی نسبت به اثر دستورالعمل جدید ندارند (همان‌طور که عمده معامله‌گران سهام هیچ دیدی نسبت به اثر آن در کل بازار ندارند) بر این اساس احتمالا با تجربه قبلی منتظر واکنش دیگر معامله‌گران می‌مانند. در حالت کلی نیز این دستورالعمل شاید اثر مقعطی داشته باشد اما از بستر سفته‌بازی که ناظر بازار سهام و قانون‌گذار در بازار پایه ایجاد کرده و امکان جولان سفته‌بازان کاملا مهیا است حتی این قانون نیز از جذابیت بازار پایه کم نمی‌کند گرچه که با کاهش نوسانات این بازار طبیعتا اثرات ناخوانده‌ای را باید انتظار داشت. بر این اساس از نگاه منطقی و با بررسی تجربه پیشین که کاهش دامنه نوسان از ده درصد به 3 درصد بود و همچنین وضعیت کنونی و جذاب سفته‌بازی در بازار پایه احتمالا جذابیت این بازار برای ریسک‌پذیران باقی بماند.

اما نکته‌ای که در متن بالا نیز به آن اشاره شد این‌که بازار پایه از دستورالعمل پیشین را با جو مثبت حاکم بر کل تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس بازار سهام نجات داد. در شرایط کنونی نیز احتمالا واکنش بورس به کرونا وجود دارد؛ در این خصوص به مطلب با عنوان «بورس با کرونا می‌ریزد؟» مراجعه کنید. اگر بنا بر این باشد که فضای منفی معاملات کل بازار سهام را تحت تاثیر قرار دهد احتمال این‌که بازار پایه نیز با بورس تهران همراه شود وجود دارد و در این میان کاهش جذابیت بازار پایه با تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس ایجاد حجم مبنا نیز می‌تواند اثر مضاعف در این موضوع داشته باشد.

با همه این‌ها اثر قانون حجم مبنا نیز تا حدودی گنگ به نظر می‌رسد و بار دیگر تاکید می‌شود که می‌تواند در سایه سایر عوامل اثرگذار مانند ریزش بازار جهانی و اثر شیوع کرونا در داخل کشور بر جو عمومی بازار سهام این اثر گم شود و نادیده گرفته شود. از روز دوشنبه قانون جدید اجرا می‌شود که در ادامه عکس این ابلاغیه آورده شده است. باید منتظر ماند که واکنش بورس و فرابورس و بازار پایه به کرونا و بازار جهانی و همچنین دستورالعمل جدید حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا چیست و چه کاربردی دارد؟

حتما شنیده‌اید که در بازار سرمایه ایران سرمایه شما یک شبه نابود نمی‌شود. این جمله از آن‌جا نشات می‌گیرد که در بازار بورس محاسباتی جهت محافظت از سرمایه سرمایه‌گذاران وجود دارد. قانون حجم مبنا از آسیب به سرمایه جلوگیری می‌کند. اما حجم مبنا چیست و چه کاربردی دارد؟

در بازار سرمایه برای حرکت افزایشی یا کاهشی قیمت‌ها در چارچوب مشخص، حجم مبنا وارد محاسبات قیمتی شده است.

منظور از حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا تعداد سهام یک شرکت است که باید طی یک جلسه معاملاتی خرید و فروش شود تا قیمت هر سهم شرکت به اندازه دامنه نوسان تعریف‌شده حرکت کند. برای مثال فرض کنید که قیمت سهام شرکتی روز معاملاتی قبل 1000 تومان بوده است. با دامنه نوسان 5 درصدی و حجم مبنای 600 هزار برای سهم، برای اینکه قیمت پایانی سهم به 1050 برسد؛ حتما باید 600 هزار سهم از شرکت در قیمت 1050 معامله شود. در این صورت می‌توان گفت که تغییرات قیمت نماد، مثبت 5 درصد است.

با انجام معامله سهام در قیمتی خاص به تعداد حجم مبنا، قیمت موردنظر نوسان مثبت یا منفی را در سهم تثبیت می‌کند. حجم مبنا در بورس کمترین تعداد سهامی است که با معامله آن قیمت سهم می‌تواند تا دامنه نوسان کامل افزایش یا کاهش پیدا کند. با استفاده از قانون حجم مبنا امکان نوسان غیرواقعی قیمت برای نماد از بین می‌رود.

حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادها کاربرد دارد. عدد حجم مبنا نیز به طور خودکار توسط سامانه محاسبه می‌شود و هیچکدام از معامله‌گران در تعيين آن دخالتی ندارند. حجم‌مبنا را برای نمادهای مختلف می‌توانید در تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس سایت شرکت مدیریت فنسرمایااوری بورس تهران مشاهده کنید.

قانون حجم مبنا در بورس قانونی برای نظارت بر نوسان قیمت‌ها است که در سال 82 در بورس به ثبت رسیده است. این قانون برای تمامی شرکت‌هایی که در بازار فعالیت می‌کنند اجرا می‌شود و هدف آن محافظت از سرمایه سرمایه‌گذاران و حقوق شرکت‌ها است.

حجم مبنا از نزولی شدن متوالی قیمت و گیرکردن معاملات در صف فروش جلوگیری می‌کند. این قانون باعث می‌شود تا در صف فروش نیز حجم قابل قبولی از سهم جابه‌جا شود که این مورد در روزهای منفی بازار بسیار به سهم و کل بازار کمک می‌کند.

در نهایت با توجه به حجم بالای نقدینگی که در بازار سرمایه در گردش است، باید قوانینی وجود داشته باشد تا در صورت حرکت در مسیر آن به بازاری حرفه‌ای‌تر دست پیدا کنیم. این قانون برای مشخص‌شدن قیمت‌ها با در نظر گرفتن حجم‌ معاملات واقعی‌تر بسیار موثر است و به این ترتیب اثر قیمت ساختگی در بازار را بی‌اهمیت می‌کند.

بررسی تاثیر حذف حجم مبنا بر معاملات بورسی

یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به حذف حجم مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس اظهار کرد: حذف حجم مبنا بازار را واقعی می کند.

به گزارش بورس امروز، حسین کاظم زاده درمورد تصمیم اخیر فرابورس درباره حذف حجم مبنا در برخی نمادهای بازار اول و دوم گفت: هر تصمیمی که منجر به رفع محدودیت‌های بازار سرمایه شود اقدام خوبی برای توسعه بازار است. چنین تصمیم‌هایی واقعی شدن قیمت‌ها را در بازار سرمایه به دنبال دارد. با حذف حجم مبنا اصلاح قیمت و یا رشد قیمت سریع‌تر می‌شود و اثر خبرها در روند معاملات فرسایشی خواهد بود.

وی با تاکید بر اینکه فرابورس در تصمیمی اقدام به حذف حجم مبنا در برخی نمادها کرده است، گفت: به این ترتیب که مقرر شده درصورتی که سهم، در سه ماه گذشته دارای میانگین حجم معاملات بیش از دو برابر حجم مبنا باشد و یا مجموع حداقل تعهد معاملات روزانه بازارگردان‌های فعال در آن نماد، دو برابر حجم مبنا باشد، حجم مبنا حذف خواهد شد. همچنین نمادهایی که دارای صف خرید یا صف فروش در ۲۰ روز کاری متوالی در بازار پایه فرابورس باشند نیز با حذف حجم مبنا مواجه می شوند.

این کارشناس بازار سرمایه چنین تصمیم هایی را پیش زمینه و مقدمه حذف محدودیت‌های مهم در بازار سرمایه دانست و افزود: البته معمولا حذف محدودیت‌ها و تغییر شرایط در بازارها، طی کوتاه مدت ممکن است آثار منفی داشته باشد اما اگر مسئولان از تصمیم‌های خود عقب نشینی نکنند می‌تواند به روان شدن معاملات و افزایش نقدشوندگی بازار کمک کند.

بر اساس این گزارش، شرکت فرابورس ایران اخیرا در اطلاعیه‌ای اعلام کرده است که در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران حجم مبنا در یکی از شرایط پیش رو حذف خواهد شد. نخست آنکه سهم، طی سه ماه گذشته دارای میانگین حجم معاملات بیش از دو برابر حجم مبنا باشد. دوم آنکه مجموع حداقل تعهد معاملات روزانه بازارگردان‌های فعال در آن نماد، دو برابر حجم مبنا باشد.

پس از بررسی‌های صورت گرفته توسط معاونت نظارت بر بازار فرابورس، حجم مبنا برای ۲۰ نماد معاملاتی از سه شنبه ۱۲ بهمن اعمال نخواهد شد.

وجود حجم مبنا راهکار مناسبی برای مدیریت معاملات بورس نیست

فردین آقابزرگی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: درست است که وضعیت بازار سرمایه ایران از نظر تنوع ابزارهای مالی چندان مطلوب و رضایت بخش نیست، اما جذب منابع و روند تغییرات نشان داده است که با ابزارهای موجود راحت می‌توان منابع جذب کرد از جمله این ابزارها، می‌توان به اوراق بدهی اشاره کرد که دراین مدت رشد خوبی داشته و نشان داده که می‌تواند منابع خوبی را جذب کند.

مدیرعامل کارگزاری بانک آینده ادامه داد: به متولیان و مسئولان بازار سرمایه پیشنهاد می‌کنم از ابزارهایی که در سطح جهانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند و تجربه خوبی در استفاده از آن‌ها وجود دارد استفاده کنند. اگر آن ابزارها موانع شرعی و فقهی دارد به نوعی سعی کنند با رفع این موانع آن‌ها را بومی سازی کرده و پس از تایید شورای فقهی بورس، از آن ها بهره ببرند.

وی با اشاره به لزوم استفاده از ابزارهای متنوع در بازار سرمایه، گفت: اگر ما بتوانیم استفاده از ابزارهای نوین در جهان را در بازار سرمایه ایران نهادینه کنیم به نقطه عطفی خواهیم رسید. این حجم از سهامی که در بورس و فرابورس ایران داد و ستد می‌شود در دیگر بورس های دنیا معامله نمی ‌شود. شاید ما در معاملات سهام در دنیا رتبه اول را داشته باشیم چرا که عمده معاملات در بورس های خارجی روی ابزار مشتقه صورت می‌پذیرد.

آقا بزرگی درباره اینکه آیا احتمال دارد تا پایان دولت یازدهم بازار سرمایه ایران تغییرات محسوسی کند و مسئولان مربوطه درباره حجم مبنا و دامنه نوسان تجدید نظری کنند، گفت: من فکر می‌کنم هیچ تغییر محسوسی در رویه گذشته نخواهیم داشت، البته شخصا اعتقاد دارم حجم مبنا برای مدیریت کردن افزایش یا کاهش حجم و ارزش معاملات نمی‌تواند ابزار خوبی باشد چون با این که حجم مبنا در فرابورس وجود ندارد، ولی در نهایت می‌بینیم که حرکت بورس و فرابورس هر دو به یک سمت و سو است.

این کارشناس بازار سرمایه در مورد تاثیر معاملات بلوکی در شاخص کل نقدی و قیمتی بورس اوراق بهادار، اظهار کرد: هرچند که ما می‌دانیم معاملات بلوکی ممکن است روند بازار را تغییر دهد، اما نمی‌توانیم بگوییم این معاملات خارج از قاعده و عرف هستند. حتی نمی‌توانیم به اثبات برسانیم که این داد و ستدها حتما در راستای خنثی کردن وضعیت خاص بازار انجام شده است. ولی در هر حال ما تاثیرات آن‌ را در بازار سرمایه می‌بینیم. علی‌رغم اینکه این معاملات هیچ منافاتی با قانون ندارد اما اثراتش به صورت محسوس بر شاخص و حجم معاملات دیده می‌شود.