آموزش محاسبه بازده اوراق فرابورس

حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا یکی از ابزار های کنترلی بازار سرمایه است که از سوی قانون گذار برای ایجاد شرایطی مناسب برای تعیین قیمت سهام و جلوگیری از مداخله و دست کاری قیمت ها توسط افراد سودجو و سفته باز ، مورد استفاده قرار می گیرد.

همانطور که می دانید افراد آموزش محاسبه بازده اوراق فرابورس حقیقی و حقوقی مختلف با سرمایه های کوچک و بزرگ ، کارگزاری ها ، شرکت های سرمایه گذاری و یا خود شرکت منتشر کننده ی سهام در بازار سهام فعال هستند و دست به خرید و فروش سهام شرکت می زنند ؛ در این بین سازمان بورس اوراق بهادار که مسئول و متولی انجام معاملات در بازار سرمایه است توسط شرکت های زیر مجموعه خودش یعنی شرکت بورس اوراق بهادار تهران و شرکت فرابورس ایران بر نحوه ی انجام معاملات نظارت می کند و با وضع قوانین حجم مبنا و …. امکان هر گونه مداخله در روند معاملات و در پی آن به خطر افتادن سرمایه مردم را از بین می برد تا سرمایه گذاران در امنیت کامل به خرید و فروش سهام بپردازند.

حجم مبنا به زبان ساده

بر اساس تعریف سازمان بورس اوراق بهادار حجم مبنا عبارت است از :

حداقل تعداد سهام یک شرکت که باید در هر روز مورد دادوستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود.

به عبارت ساده تر حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت است که در طول روز باید معامله شود تا قیمت پایانی آن سهم بتواند بطور کامل با قیمت آخرین معامله در محدوده دامنه نوسان تطبیق پیدا کند؛ پس حجم مبنا و قیمت پایانی یک سهم به مهم مرتبط هستند و همانطور که می دانیم، قیمت پایانی میانگین وزنی قیمت های معامله شده در طی روز است.

تاثیر حجم مبنا بر معامله های روزانه به این صورت است که هر چقدر تعداد سهام معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد و یا در اصطلاح اگر حجم مبنا پر نشود؛ قیمت پایانی نیز به همان نسبت کمتر نوسان خواهد کرد . برای درک بهتر موضوع فرض کنید حجم مبنای سهامی ۶ میلیون سهم است؛ اگر تمام معاملات روز این سهم در محدوده ۳٪ مثبت باشد ولی تنها ۲ میلیون از تعداد سهام های آن مورد معامله قرار بگیرد، حجم معاملات روزانه به حجم مبنا نرسیده و به همان نسبت قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله بسته خواهد شد و در این مثال قیمت پایانی در محدوده ۱٪ مثبت خواهد بود . درتصویر زیر مثالی از این اتفاق را می بینید.

تاریخچه حجم مبنا

حجم مبنا در سال ۱۳۸۲ توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به سردبیری حسین عبده تبریزی شکل گرفت؛ در ابتدای قرار بر این بود که ۱۵ درصد از کل سهام یک شرکت بورسی طی یک سال مورد معامله قرار گیرد و روزهای کاری سال ۲۵۰ روز در نظر گرفته شده بود.

بر این اساس حجم مبنای روزانه یک سهم، ۰.۰۰۰۶ کل سهام شرکت در نظر گرفته شد تا قیمت پایانی بتواند نوسان کند. این قانون در سال ۱۳۸۳ از ۱۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافت و حجم مبنای روزانه سهم به ۰.۰۰۰۸ تغییر کرد؛ اما از سال ۱۳۹۳ به بعد به ۱۰ درصد کاهش یافته و تا تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ ثابت ماند؛ در ادامه مطلب به طور مفصل به تغییرات جدید حجم مبنا و قیمت پابانی خواهیم پرداخت.

از کجا حجم مبنای یک سهم را مشاهده کنیم؟

برای پی بردن به حجم مبنای یک سهم کافی است با مراجه به سایت مدیریت و فناوری بورس تهران(tse) در قسمت جست و جو، نماد مورد نظر خود را پیدا کرده و به صفحه آن نماد برویم. برای مثال در تصویر زیر حجم مبنای نماد “وتجارت” را مشاهده می کنید.

نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟

همانطور که گفتیم با موافقت شورای عالی بورس و اوراق بهادار و طبق مصوبه های جلسه ۷ اسفندماه ۹۸ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار حجم مبنای شرکت های فرابورسی و همچنین در ۱۲ اسفند ماه ۹۸ تغییر در حجم مبنای شرکت های بورسی را شاهد بودیم.

بر اساس این مصبه ها مقرر شد که برای شرکت های موجود در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران حجم مبنا معادل ۴ در ده هزار تعداد سهام شرکت اعمال شود. فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس مطابق با جدول زیر خواهد بود.

این حجم مبنا داینامیک است یعنی تعداد حجم مبنای هر سهم، بر اساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از نخستین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می شود لذا اگر قیمت سهام بالا رود حجم مبنا کاهشی و اگر قیمت پایین آید افزایشی است.

برای شرکت های بورسی نیز حداقل ارزش حجم مبنا (تعداد حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی چهارشنبه هر هفته) ۵۰ میلیارد ریال و در شرکت هایی با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین گردیده است.

چه زمانی حجم مبنای شرکتی ۱ در نظر گرفته می شود؟

پیش از اعمال قانون جدید برای حجم مبنا در معاملات شرکت های پذیرفته شده در فرابورس حجم مبنا اعمال نمی شود و حجم مبنای این شرکت ها ۱ در نظر گرفته می شد؛ یعنی سهم به هر قیمتی معامله شود تا آن قیمت نوسان می کند و ارتباطی با حجم معاملات ندارد البته برای قیمت پایانی همان میانگین وزنی در نظر گرفته می شود.

امروزه هم در شرایط خاص این حجم مبنای ۱ برای سهم ها اعمال می شوود که این موارد عبارت اند از:

الف) در صورتی که نماد شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس به دلیل برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه (به منظور تقسیم سود نقدی) و همچنین مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده (به منظور تغییر اعضای هیئت مدیره، تصویب افزایش سرمایه و …) متوقف شود.

ب) افشای اطلاعات با اهمیت توسط شرکت ها

ج) بوجود آمدن گره معاملاتی

د) برای حق تقدم سهام شرکت ها

ه) معاملات بلوکی و معاملات عمده

برای تسلط کامل بر این مقاله پیشنهاد می کنیم مطلب حجم معاملات در بورس را نیز مطالعه بفرمایید.

معایب و مزایای حجم مبنا چیست؟

همانطور که گفتیم حجم مبنا از ایجاد قیمت های کاذب جلوگیری می کند اما در مواقعی مثل تشکیل صف های خرید و فروش نیز باعث بلوکه شدن حجم زیادی از پول می شود و نوسان قیمت را در هر دو روند نزولی و صعودی کند می کند.

در این مواقع که حجم معاملات بسیار پایین می آید ( به اصطلاح می گویند سهم خشک شده است) و نوسانی نمی کند معمولا در این شرایط سازمان بورس در محدوده زمانی مشخصی مانند یک روز نماد سهام را بدون دامنه نوسان و حجم مبنا باز می کند تا معاملات انجام شود و قیمت مورد نظر خریداران و فروشندگان در عرضه و تقاضا تعیین شود.

نکاتی در مورد حجم مبنا

صف های خرید و فروش از مواردی هستند که احتمال پر نشدن حجم مبنا در آنها بیشتر است زیرا خریداران یا فروشندگان با دیدن صف ها تمایل دارند که در قیمت های پایین تر خرید کنند یا در قیمت های بالاتر بفروشند بنابراین صبر می کنند و حجم معاملات پایین می آید.

برای مثال در تصویر زیر که صف خرید می باشد و در تمام طول روز قیمت در بالاترین حد مجاز خود معامله شده باز هم قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله می باشد و به ۵% مثبت نرسیده است. زیرا حجم معاملات از حجم مبنا کمتر می باشد.

در شرکت های بزرگ تر چون حجم مبنا نیز بزرگ تر است ممکن است گاهی اوقات حجم مبنا پر نشود که البته سازمان بورس مدتی حجم مبنای شرکت های بزرگ را کاهش داده بود اما در کل شرکت های بزرگ نوسانات کمتری دارند و حرکت آنها کند تر است.

در بازار های مالی جهانی چیزی به اسم حجم مبنا وجود ندارد و این عامل محدود کننده همانند دامنه نوسان صرفا مختص به بازار ایران می باشد.

برای افرادی که استراتژی معملاتی نوسان گیری برای معاملات خود دارند حجم مبنا می تواند یک مزاحم باشد که بازدهی و سرعت حرکت قیمت را کاهش دهد از این رو برای این افراد بهتر است که در شرکت های فرابورس و یا شرکت های کوچک تر که حجم مبنای کمتری دارند فعالیت کنند.

پیشنهاد می کنیم این مطلب را هم مطالعه بفرمایید: صف خرید و فروش در بورس چیست؟!

چگونه بازده اوراق قرضه بر نوسانات ارزی تاثیر می گذارد؟

در ادامه مجموعه مقالات آموزش فارکس، امروز به بحث مهم بازدهی اوراق قرضه و نوسانات ارز می پردازیم.

اوراق قرضه یک “سند بدهکار بودن” است که یک نهاد هنگامی که به پول قرضی نیاز دارد، آن را منتشر می کند.

این نهادها از قبیل دولت ها، شهرداری ها یا شرکت های چند ملیتی برای اداره کارها و پیشبرد فعالیت های خود به بودجه زیادی احتیاج دارند بنابراین غالباً باید از بانک ها یا افرادی مثل شما قرض کنند.

وقتی شما مالک یک اوراق قرضه دولتی باشید، در واقع دارای سندی هستید که دولت از شما پول قرض گرفته است.

شاید از خود بپرسید، “آیا مشابه همان مالکیت سهام نیست؟”

یک تفاوت عمده بین این دو وجود دارد. اوراق قرضه در حالت عادی دارای یک تاریخ سررسید مشخص است که در آن مالک، پول قرض داده شده خود را، که به عنوان اصل پول شناخته می شود، در یک تاریخ از پیش تعیین شده، دریافت می کند.

همچنین، وقتی یک سرمایه گذار از یک شرکت، اوراق قرضه خریداری می کند، پول خود را با یک نرخ سود مشخص که به آن بازده اوراق نیز می گویند، در یک بازه زمانی تعیین شده دریافت می کند.

به این پرداخت های سود که بصورت دوره ای انجام می گیرد، سود کالابرگ یا اوراق گویند.

بازده اوراق، همان نرخ بازدهی یا سود علی الحساب پرداختی به دارنده اوراق قرضه است، در حالی که قیمت اوراق، مبلغی است که دارنده اوراق برای اوراق پرداخت می کند.

توجه داشته باشید که قیمت اوراق قرضه و بازده اوراق قرضه با یکدیگر رابطه عکس دارند. با افزایش قیمت اوراق، بازده اوراق کاهش می یابد و بالعکس.

در زیر یک تصویر ساده برای درک بهتر مطلب ارائه شده است:

هنوز متوجه نشدید؟ تصویر زیر چطور است؟

یک دقیقه صبر کنید… الان ارتباط این با بازار ارز چیست؟!

اجازه دهید فعلاً به این سوال پاسخ ندهیم.

همیشه به یاد داشته باشید که روابط میان بازاری (اینترمارکت) تعیین کننده رفتار قیمتی ارز است.

بازده اوراق در واقع نماگری است عالی از قدرت بازار بورس یک کشور که تقاضا برای ارز کشور را افزایش می دهد.

به عنوان مثال، بازده اوراق قرضه امریکا، عملکرد بازار سهام امریکا را ارزیابی کرده و اینگونه نشان دهنده تقاضا برای دلار آمریکا است.

بیایید نگاهی به یک سناریو بیندازیم: تقاضا برای اوراق قرضه معمولاً زمانی افزایش می یابد که سرمایه گذاران نگران امنیت سرمایه گذاری سهام خود باشند.

این کوچ به سمت امنیت باعث افزایش بیشتر قیمت اوراق قرضه شده و با توجه به رابطه معکوس قیمت و بازده، بازده اوراق قرضه پایین می آید.

هرچه سرمایه گذاران از سهام و سایر سرمایه گذاری های پرخطر، بیشتر دور می شوند، افزایش تقاضا برای “ابزارهای کم خطر” همچون اوراق قرضه امریکا و دلار آمریکا بعنوان یک دارایی امن، قیمت آنها را بالاتر می برد.

بازده اوراق قرضه دولتی به عنوان نماگری از جهت کلی نرخ بهره و انتظارات عمل می کند.

به عنوان مثال، در امریکا، نظر شما روی اوراق 10 ساله خزانه است.

افزایش بازدهی، به معنی صعودی بودن دلار و کاهش بازدهی، بمنزله نزولی بودن دلار است.

دانستن دلیل پشت این نوسانات که چرا بازده اوراق قرضه در حال افزایش یا کاهش است، مهم است.

ممکن است براساس انتظارات نرخ بهره باشد یا ممکن است بر اساس عدم اطمینان بازار و فرضیه “کوچ به سوی امنیت” باشد. بعبارتی سرمایه از دارایی های پر خطر همچون سهام فرار کرده و به دارایی های کم خطرتر مانند اوراق قرضه پناه می برد.

حال که متوجه شدید چگونه افزایش بازده اوراق قرضه، معمولاً باعث افزایش ارزش پول یک کشور می شود، احتمالاً دوست دارید تا بدانید چگونه می توان این نکته را در فارکس به کار بست. صبور باش، فرزندم!

از یاد مبر که یکی از اهداف ما در معاملات فارکس (به جز شکار پیپ!)، جفت کردن یک ارز قوی با یک ارز ضعیف از طریق مقایسه اقتصاد هاست.

چگونه می توانیم با بررسی بازده اوراق قرضه این کشورها، چنین کاری انجام دهیم؟

روش های سرمایه گذاری در بورس کانادا

برای سرمایه گذاری در بورس کانادا احتیاجی به مهاجرت به کانادا یا داشتن اقامت دائم کانادا نیست. بورس کانادا برای سرمایه گذاری ایرانیان آزاد است اما محدودیت هایی وجود دارد که در ادامه به آن می پردازیم.

انواع روش های سرمایه گذاری

برخی از متداول ترین روش های سرمایه گذاری در زیر آمده است.

پرداخت های سالیانه

یک قرارداد سرمایه گذاری است که در فواصل زمانی مشخص (معمولا بعد از بازنشستگی) به شما پول پرداخت می کند.

اوراق قرضه

یکی از روش های سرمایه گذاری در کانادا خرید اوراق می باشد .تضمینی است که شما پس از سپرده گذاری در یک شرکت یا دولت دریافت می کنید. به موجب این تضمین صادر کننده موظف است طبق نرخ مشخصی به شما سود آن پول را پرداخت کرده و پس از آن در تاریخی که از قبل مشخص شده است کل پول را پس بدهد.

اوراق قرضه پس انداز کانادا (CBS)

نوعی پس انداز است که پشتوانه آن دولت فدرال بوده و سود کمی در اختیار مشتری قرار می دهد. سررسید آن سه ساله است و بهره حاصل از آن در این مدت به مشتری پرداخت می شود. در پایان دوره، نرخ های جدید برپایه وضع عمومی بازار مشخص شده و توسط ویزیر دارایی اعلام می شود. این پس انداز هر لحظه قابلیت وصول دارد و سود آن تا زمان وصول پرداخت می شود. تنها از طریق اپلیکیشن پس اندازه Payroll امکان دسترسی به این طرح وجود دارد. بدین وسیله کانادایی ها می توانند اوراق را در عوض کسری از حقوق خود خریداری کنند.

بورس اوراق بهادار (ETF)

یکی از ارزنده ترین روش های سرمایه گذاری بور اوراق بهادر است که شامل سهام، کالا یا اوراق بهادار بوده، در بورس مبادله می کند و ارزشی معادل ارزش کل دارایی هایش دارد. ریسک چنین معامله ای بستگی به میزان دارایی ها دارد. در صورتیکه شامل دارایی هایی پر خطر مانند بعضی از سهام ها باشد، ریسک آن هم بالاتر است. برای سرمایه گذاری از این طریق شما نیاز به یک کارگزاری یا یک سهام دار تایید شده Licensed Broker دارید. به راحتی می توانید از طریق لینک زیر به یک کارگزار مطمئن برای سرمایه گذاری در بورس کانادا دسترسی پیدا کنید.

گواهی سرمایه گذاری تضمینی (GIC)

جی آی سی از سرمایه شما محافظت کرده و بهره مشخص یا متغیر دارد. با این طرح شما هرگز پول خود را در سرمایه گذاری ها از دست نمی دهید.

صندوق متقابل

نوعی سرمایه گذاری است که در آن پول تعداد زیادی از سرمایه گذاران با هم جمع می شود تا دارایی هایی با ضمانت های مختلف خریداری شود. مدیریت بودجه را شخصی متخصص در دست داشته و پول را در بورس، اوراق قرضه، اختیار معاملات و دیگر بازار های سهام سرمایه گذاری می کند.

وثیقه

گواهی یک محصول سرمایه گذاری شده مانند اوراق قرضه، بورس، سند و یا قرارداد های آینده بوده که مالکیت آن قابل واگذاری است.

صندوق جداگانه

همانند صندوق متقابل، صندوق سرمایه گذاری مشترک هم توسط یک شرکت بیمه ایجاد می شود و از سرمایه عمومی شرکت جدا است.

تفاوت اصلی بین این دو نوع صندوق ضمانتی است که بر پایه آن (و فارغ از عملکرد صندوق) حداقل درصد کمی از پرداخت های سرمایه گذار به صندوق، هنگام سررسید به او بازگردانده می شود.

بورس

سرمایه گذاری در بورس کانادا نوعی مالکیت در یک شرکت است که در بورس اوراق بهادار خرید و فروش می شود. نام دیگر آن سهام است.

لایحه خزانه داری (T-bill)

گونه ای سرمایه گذاری کوتاه مدت و کم خطر است که توسط دولت فدرال یا استان اداره شده و از یک ماه تا یک سال باید نگه داشته داشته.

اصطلاحات رایج در روش های سرمایه گذاری بورس کانادا

قبل از هر گونه تصمیمی برای سرمایه گذاری نیاز است که با مفاهیم این حوزه آشنا شوید.

✔️ ریسک

ریسک یا خطر به پتانسیل از دست دادن پول در سرمایه گذاری یا میزان عدم اطمینان به سودآور بودن سرمایه می گویند. تقریبا تمامی سرمایه گذاری ها شامل ریسک است و معمولا هر چه بازده احتمالی بالاتر باشد، ریسک هم بیش تر است.

✔️ بازده

بازده سرمایه یا ROI به سودی گفته می شود که با سرمایه گذاری به دست می آید. میزان آن متغیر است و در بعضی از سَرمایه گذاری ها قابل پیش بینی نیست.

بازده سرمایه به دو شکل وجود دارد:

• درآمد که شامل بهره و منافع آموزش محاسبه بازده اوراق فرابورس است. به سهم هر یک از سهام داران در شرکت که به آن ها پرداخته می شود، منافع می گویند.
• ارزش افزوده یا منافع حاصل از فروش یا تعویض اقلام دارایی به قیمتی بیش از ارزش دفتری

چنانچه سرمایه خود را از دست بدهید، بازده شما منفی خواهد شد که به آن کاهش ارزش سرمایه می گویند.

✔️ ریسک پذیری

آستانه تحمل شما برای ریسک کردن و بی اطلاع بودن از سود یا ضرر سرمایه را ریسک پذیری می نامند. برخی از افراد ترجیح می دهند در سرمایه گذاری خود ریسک نکنند، در حالیکه بعضی دیگر تحمل بالایی برای ریسک کردن دارند. برای تشخیص میزان ریسک پذیر بودنتان می توانید سوالات زیر را از خود بپرسید:

• چه موقع به این پول نیاز دارم؟
• آیا پول کافی و کنار گذاشته برای موقعیت های اضطراری و بدهی هایم دارم؟
• شغل ثابت دارم؟
• توان مدیریت تغییرات ناگهانی در ارزش سرمایه را دارم؟
• اگر ارزش سرمایه ام کم شود، چه طور عکس العمل نشان می دهم؟

✔️ نقدینگی

دارایی هایی که به سرعت قابل نقد شدن یا فروخته شدن هستند را نقدینگی می گویند. برای نمونه می توان به سپرده گذاری ها و سهام اشاره کرد. اما یک خانه جزو نقدینگی به حساب نمی آید.

✔️ تنوع

داشتن ترکیبی از اشکال مختلف سرمایه تنوع نامیده شده و در کاهش ریسک به شما کمک می کند. دو راه برای متنوع کردن سرمایه وجود دارد: تنوع سهام و تخصیص دارایی

✔️ تنوع سهام

داشتن ترکیبی از سرمایه ها برای کاهش ریسک مثل سرمایه گذاری در شرکت های متعدد به جای یک شرکت در این دسته جای می گیرند. با این روش موقع کاهش ارزش سرمایه، شما تمام دارایی خود را یک جا از دست نخواهید داد. درصورتیکه سرمایه گذاری در یک شرکت خطر از دست رفتن تمام پول شما را به همراه دارد.

✔️ تخصیص دارایی

داشتن انواع دارایی ها در لیست سرمایه خود. برای نمونه: سهام، اوراق قرضه و پول نقد، آموزش محاسبه بازده اوراق فرابورس آموزش محاسبه بازده اوراق فرابورس در صورت کم شدن ارزش یک سرمایه، خطر از دست دادن کل سرمایه برای شما وجود ندراد.

میزان ریسک سرمایه گذاری ها

هر گونه سرمایه گذاری به شکل پیچیده ای خطرات احتمالی خود را دارد. قبل از انتخاب سرمایه گذاری باید نسبت به این مساله و توان مدیریتی خود در پذیرش اتفاقات آتی اطمینان حاصل کنید.

سرمایه گذاری های متدوال معمولا ریسک های متنوعی هم دارند.

سرمایه گذاری های کم خطر یا بدون ریسک

سپرده گذاری اغلب یک نوع سرمایه گذاری کم خطر یا بدون ریسک است. دلیل آن هم تضمینی بودن برگشت سرمایه و در بیشتر مواقع بازده است.

نمونه هایی از سپرده گذاری:

• گواهی سرمایه گذاری تضمینی
• اسناد خزانه

از دیگر موارد سرمایه گذاری کم خطر می توان به اوراق بهادار ثابت اشاره کرد:

• اوراق بهادار دولتی
• اوراق بهادار صنفی

سرمایه گذاری های پرخطر

سرمایه گذاری در بورس معمولا پر خطر است. میزان خطر در صندوق های متقابل و وجوه مبادله شده بستگی به نوع سرمایه گذاری صندوق دارد.

مالیات بر سرمایه

برای پولی که از سرمایه خود به دست می آورید، باید مالیات پرداخت کنید. هر سرمایه گذاری قانون مالیاتی منحصر به خود را دارد. اگر سرمایه گذاری شما شکل پیچیده ای دارد، حتما از یک مشاور حرفه ای در زمینه برنامه ریزی مالیاتی کمک بگیرید. از طریق یک دوره آموزشی اینترنتی، در مورد مالیات ها و مدیریت آن آموزش لازم را دریافت کنید.

دستمزد و هزینه های سرمایه گذاری

بسته به نوع سَرمایه گذاری هزینه های مختلفی برای آن وجود دارد. این هزینه ها می توانند بر بازده شما تاثیر بگذارند. بنابراین آگاهی لازم را در مورد آن ها کسب کنید. بیش تر هزینه های سرمایه گذاری مربوط به این موارد هستند:

• هزینه خرید یک سرمایه گذاری
• هزینه فروش یک سرمایه گذاری
• هزینه های مدیریت سرمایه
• هزینه های مربوط به مشاوره مالی
• هزینه های اجرایی برای امور ثبت شده

تمام هزینه ها مربوط به سرمایه گذاری نیستند. برای نمونه حق کمیسیون در خرید اوراق قرضه جزو هزینه های خرید است.

به این دلیل ممکن است بخواهید تعداد خرید هایتان را کمتر کنید. دلالان و شرکت های سَرمایه گذاری هزینه ها را مشخص می کنند. بنابراین هزینه معاملات بستگی به شرکتی دارد که شما انتخاب کرده اید. صندوق های مشترک گاهی موقع خریداری شدن هزینه های متفاوتی دارند:

• صندوق های متقابل اولین خرید حتما هزینه دارند. هزینه آن معمولا یک درصد از قیمت خرید صندوق است.
• صندوق های متقابل بدون بار هزینه اولیه ای ندارند.

هزینه فروش یک سرمایه گذاری

هزینه فروش یک سَرمایه گذاری به نوع سَرمایه گذاری بستگی دارد. در برخی از صندوق های متقابل به جای پرداخت هزینه، موقع فروش آن سرمایه ، شما هزینه آن را پرداخت می کنید. این هزینه:

• عمدتا یک درصد از قیمت فروش است.
• در اولین سال خرید معمولا بالاترین قیمت را دارد.
• با نگه داشتن سرمایه در طول سالیان بتدریج کم می شود.
• اگر مدت زمان کافی این سرمایه را نگه دارید، شاید فروشنده دیگر هزینه ای از شما نخواهد.

قبل از خرید صندوق هایی که هزینه شان را در آخر باید بپردازید، خوب فکر کنید. وقتی شما آن را بفروشید، هزینه اش از آن پس یک درصد از سهم فروش شما می شود. اگر همان سال اول بفروشید، احتما ل دارد حتی تا ۷ درصد هم هزینه برای شما بسازد. بنابراین برای پرهیز از این هزینه ها بهتر است چند سال سرمایه را نگه دارید.

قیمت مدیریت کردن صندوق ها

صندوق های سرمایه گذاری ( شامل صندوق های متقابل)، برای مدیریت صندوق هزینه ای از شما دریافت می کنند که به آن هزینه های مدیریتی گفته می شود و دارای خصوصیات زیر است:

• گاهی شامل پرداخت مستمر حق کمیسیون به مشاورانی است که صندوق را می فروشند.
• حتی اگر صندوق در آمدی نداشته باشد، این هزینه ها پرداخت می شوند.
• قبل از محاسبه بازده سرمایه گذار این هزینه ها کسر می شوند.
• به میزان یک درصد از ارزش صندوق است.

این درصد متناسب با صندوق متفاوت است و از ۱ درصد تا ۳ درصد تغییر می کند. برای نمونه ممکن است شما صندوقی با بازده سالیانه ۵ درصد داشته باشید. اگر هزینه های مدیریتی آن ۳ درصد باشد، بازده سالانه آموزش محاسبه بازده اوراق فرابورس شما ۲ درصد خواهد بود.

دکتر مرجان آتشی گلستان بهترین وکیل مهاجرت به کانادا در تورنتو

شاخص قیمت

شاخص قیمت یکی از مهم ترین و اصولی ترین شاخص های شناخته شده در بورس و فرابورس می باشد که نشان دهنده روند (ترند) عمومی تغییرات قیمت انواع سهام موجود در بازار بورس است. این شاخص، بر خلاف شاخص کل، سود تقسیمی شرکت ها را در خود لحاظ نمی کند.

فرق اساسی بین شاخص قیمت و شاخص کل در این است که شاخص قیمت تنها قیمت سهام شرکت های بورسی را محاسبه می کند در صورتی که شاخص کل سود پرداختی سالانه را نیز مورد محاسبه قرار می دهد.

مفهوم شاخص:

شاخص در واقع به عددی گفته ی شود که میانگین ارزش مجموعه ای از اقلام را بر اساس درصدی از میانگین آنها و در یک دوره زمانی مشخص بیان می کند.

در بورس تهران، ۸ شاخص مهم مورد بررسی قرار می گیرند که دارای جایگاه بالایی در تحلیل های سرمایه گذاران می باشند:

• شاخص کل قیمت
• شاخص قیمت و بازده نقدی
• شاخص بازده نقدی
• شاخص صنعت و شاخص مالی
• شاخص سهام آزاد شناور
• شاخص بازار اول و بازار دوم
• شاخص ۵۰ شرکت برتر
• شاخص ۳۰ شرکت بزرگ تر

در ادامه به شرح این شاخص ها پرداخته می شود.

شاخص کل قیمت:

با توجه به گفته های قبلی شاخص نشان دهنده سطح عمومی قیمت و یا بازدهی گروهی از سهام می باشد که آن سهام در بازار بورس داد و ستد می شوند.

لذا می توان گفت که شاخص کل قیمت نشان دهنده سطح عمومی قیمت تمام سهام های موجود در بازار مذکور به شمار می رود.

با توجه به این که شاخص یک عدد می باشد و واحد اندازه گیری خاصی برای آن در نظر نگرفته اند، لذا برای تفسیر و تحلیل آن یک سال را به عنوان سال پایه معرفی می نمایند و تمام ارقام مربوط به آن سال را ارقام مبنا در سال پایه در نظر می گیرند.

سپس با تغییراتی که به وجود می آید، قیمت سهام را در سال های آتی نسبت به همان سال پایه بررسی می نمایند و با استفاده از آن، روند صعود و یا نزول آن را مشخص می کنند که فرمول آن به صورت زیر می باشد:

۱۰۰×	ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه	= مقدار شاخص کل
	ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبدا

شاخص قیمت مصرف کننده:

شاخص قیمت مصرف کننده (Consumer Price Index)، که به اختصار به آن (CPI) می گویند، معیاری برای سنجش میانگین وزنی قیمت های یک سبد یا پرتفوی می باشد.

این شاخص با در نظر داشتن تغییرات قیمت هر کدام از سهم های موجود، اقدام به محاسبه می کند که این تغییرات برای ارزیابی روند های آینده به کار برده می شود.

نکته: این شاخص در واقع یکی از متداول ترین آمار و ارقام برای شناسایی دوره های تورم یا کاهش نرخ تورم به شمار می رود.

شاخص قیمت مصرف کننده در ایران:

کل این بخش به دو زیر بخش تقسیم می شود که به صورت زیر قابل توضیح است:

• شاخص بهای کالا ها و خدمات مصرفی در نقاط شهری
• شاخص بهای کالا ها و خدمات مصرفی خانوار ها در نقاط روستایی

کاربرد شاخص قیمت مصرف کننده:

این شاخص در واقع یکی از شاخص هی اقتصادی می باشد که به طور وسیعی از آن استفاده می گردد و پر کاربرد ترین وسیله برای ارزیابی موارد زیر می باشد:

• اندازه تورم
• میزان اثر بخشی سیاست های اقتصادی دولت
• راهنمایی برای تصمیم گیری های سرمایه گذاران
• شاخصی ضمنی برای عوامل اقتصادی، از جمله خرده فروشی، درآمد های ساعتی یا هفتگی و…
• یافتن قدرت خرید مصرف کنندگان
• تنظیم سطح صلاحیت افراد برای انواع خاصی از کمک های دولتی
• تنظیم دستمزد بر اساس هزینه زندگی برای کارگران داخلی

همچنین شاخص قیمت مصرف کننده، هزینه سبد کالا و خدمات را در سراسر کشور به صورت ماهانه نشان می دهد که این کالا ها و خدمات به هشت گروه اصلی زیر تقسیم می گردند:

• مسکن
• پوشاک
• حمل و نقل
• آموزش و ارتباطات
• سایر کالا ها و خدمات
• تفریح
• مراقبت های پزشکی
• غذا و نوشیدنی

موسسه مشاوران مطالعه مقاله بازگشت ارز حاصل از صادرات را به شما عزیزان پیشنهاد می نماید.

شاخص قیمت و بازده نقدی

شاخص قیمت و بازده نقدی:

این شاخص که به شاخص TEDPIX معروف می باشد، دارای فرمولی مشابه با فرمول شاخص قیمت است با این تفاوت که در مخرج آن علاوه بر قیمت سال ۱۳۶۹، سود نقدی پرداختی آن سال نیز مورد محاسبه قرار می گیرد.

این دو مولفه نشان دهنده بازدهی کل بورس اوراق بهادار تهران می باشند که سود حاصل از سرمایه گذاری های بازار بورس از دو محل زیر به دست می آید:

• سود نقدی مصوب شده در مجامع شرکت ها
• سود به دست آمده از افزایش قیمت سهام

شاخص بازده نقدی:

شاخص بازده نقدی سود مصوب مجامع را محاسبه می کند که این سود به سود نقدی معروف می باشد و از تمامی سود های پرداختی توسط شرکت های بورسی، ناشی می گردد.

زمانی که این شاخص نزولی شود، یعنی سود کمتری در مجامع تقسیم می شود و بایستی سرمایه گذار یا معامله گر سبک معامله گری خود را اصلاح نماید.

شاخص صنعت و شاخص مالی:

شرکت های موجود در بورس، بر اساس حوزه فعالیت خود دسته بندی می شوند. لذا می توان گفت که دو دسته اصلی شرکت های تولیدی و خدماتی هستند که بیش از ۶۰ درصد شرکت های موجود در بورس در دسته شرکت های تولیدی قرار دارند.

شرکت هایی که در دسته اول قرار می گیرند، در زمره شاخص صنعت قرار دارند و همچنین شرکت های خدماتی که جز شرکت های تامین سرمایه و مشاوره مالی می باشند حوزه دوم را تشکیل می دهند.

بنابراین شرکت های دسته اول، جز شاخص صنعت و شرکت های دسته دوم جز شاخص مالی محسوب می شوند.

شیوه محاسبه هر دو شاخص بر اساس میانگین موزون شرکت های فعال در آن زمینه می باشد و همانند شاخص کل قیمت محاسبه می گردند و تنها تفاوت آنها در تعداد شرکت های موجود می باشد.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله حسابداری رفتاری را به شما عزیزان پیشنهاد می نماید.

شاخص سهام آزاد شناور

شاخص سهام آزاد شناور:

شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)، به تغییرات آن بخش از سهام یک شرکت گفته می شود که توسط سرمایه گذاران خرد مورد معامله قرار می گیرند.

نحوه محاسبه آن، مشابه نحوه محاسبه شاخص کل قیمت می باشد که تفاوت آن در تعداد سهامی است که به عنوان ضریب قیمت مورد محاسبه قرار می گیرد.

برای درک بهتر این موضوع باید گفت که برخی از شرکت ها مالکیت اصلی سهام آنها بر عهده شرکت ها و اشخاص حقوقی می باشد که سهامدار اصلی آن سهام شناخته می شود و این سهام جز سهام فعال مورد معامله در بازار محسوب نمی شود.

در واقع شناوری سهام، به درصدی از سهام یک شرکت اشاره دارد که تحت مالکیت سرمایه گذاران حقیقی می باشد و احتمال خرید و فروش آن در آینده نزدیک وجود دارد. این درصد در سایت سازمان بورس قابل مشاهده است.

شاخص ۵۰ شرکت برتر:

سازمان بورس به آموزش محاسبه بازده اوراق فرابورس صورت هر سه ماه یا هر فصل، یک بار فهرست ۵۰ شرکت برتر بورسی را ارائه می کند که بالا ترین درجه نقدشوندگی را دارند که بر اساس شاخص ۵۰ شرکت برتر ارائه می شود.

نحوه محاسبه این شاخص، مشابه شاخص کل قیمت می باشد که در آن فقط ۵۰ شرکت وجود دارد.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ تر:

معیار بزرگی در سازمان بورس اوراق بهادار، ارزش روز یک شرکت می باشد که برای محاسبه آن از رابطه زیر استفاده می گردد:

قیمت پایانی سهام × تعداد کل سهام شرکت = ارزش روز یک شرکت

این ۳۰ شرکت بزرگ تر، شامل شرکت هایی است که در صدر جدول شرکت های بورس قرار دارند و میانگین وزنی آنها برآورد می گردد.

نکته: نحوه محاسبه شاخص آن همانند شاخص کل قیمت می باشد.

در زمان رکود بازار و زمانی که شاخص روند خاصی را در پی نگرفته است، می توان با انجام معاملات بلوکی در سهامی که جز ۳۰ شرکت بزرگ تر هستند، رقم شاخص تغییر قابل توجهی داشته باشد.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله ضرورت مشاور مالی در کسب و کار را به شما پیشنهاد می کنیم.

بسته جامع آموزشی معامله گری بورس

بورس به عنوان بازاری با بیشترین بازدهی در دوسال گذشته، در کانون توجه سرمایه‌گذاران در سال ۹۹ قرار گرفته است. از ابتدای سال ۹۸ تا کنون، شاخص بورس افزایش بیش از ۱۱۰۰ درصدی را تجربه نموده و سهم سال ۹۹ از این افزایش تا کنون بیش از ۳۵۰ درصد بوده است همین امر منجر شده تا بازار بورس مورد اقبال سرمایه‌گذاران جدیدالورود قرار گیرد.

آمارهای مختلفی از جمله مشارکت بالای ۵ میلیون نفر در عرضه‌های اولیه بورسی درسال ۹۹ و رویکرد دولت در حمایت همه جانبه از بورس، از عرضه‌های سهام عدالت گرفته تا فروش صندوق‌های ETF با تخفیف ۲۰ درصدی همه و همه نشانگر قرار گرفتن بورس در مدار صعود است. کوچ سرمایه‌گذاران از بازارهای سنتی سرمایه‌گذاری در آموزش محاسبه بازده اوراق فرابورس ایران همچون ارز و مسکن به بازار بورس هم گواه دیگری بر این مدعاست.

گروه مالی شریف در نظر دارد با توجه به مسئولیت اجتماعی خود در آگاهی بخشی و لزوم آموزش کاربردی در راستای نیاز سرمایه‌گذاران برای ورود موفق به بازار سرمایه، بسته جامع معامله گری بورس را طراحی و اجرا نماید.