تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام

دو بازیگر اصلی بازار سهام

بازار سهام در سال جدید با رشدهای بالایی همراه بوده بطوری که طی این مدت شاخص کل بیش از 20 درصد بازدهی داشته است.

بازار سهام در سال جدید با رشدهای بالایی همراه بوده بطوری که طی این مدت شاخص کل بیش از 20 درصد بازدهی داشته است. یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است که در حال حاضر بر تورم و انتظارات از آینده دو بازیگر اصلی اقتصاد هستند. به گفته سید حسین میری بازار سرمایه خود را با انتظارات آتی تطبیق می‌دهد. همچنین تحریم‌ها، دغدغه‌های مربوط به صادرات کالاها و نقل و انتقال پول از جمله مسائلی است که بر آن پیش‌بینی‌ها و در نتیجه بر وضعیت بازار سرمایه تأثیر دارد.

سید حسین میری، کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگویی با ایسنا درباره علت نوسانات اخیر شاخص کل گفت: بازار سرمایه خود را با انتظارات آتی تطبیق می‌دهد، چراکه سرمایه‌گذاران بر اساس انتظارات از آینده رفتار می‌کنند. پیش‌بینی‌ها یکی از پارامترهای تأثیرگذار روی معاملات بازار سرمایه هستند. تحریم‌ها، دغدغه‌های مربوط به صادرات کالاها و نقل و انتقال پول از جمله مسائلی است که بر آن پیش‌بینی‌ها و در نتیجه بر وضعیت بازار سرمایه تأثیر دارد.

به گفته وی موضوع مهم دیگری که بر بازار سرمایه تأثیر گذاشته تورم و نرخ ارز است. در سال گذشته نرخ تورم بالا رفت و همین افزایش تورم روی رفتار سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گذارد. فارغ از بحث EPS شرکت‌ها و درآمدی که در آینده خواهند داشت به دلیل تورمی که در یک سال گذشته وجود داشته خیلی از شرکت‌ها دارایی‌ها خود را به نرخ تورم نرسانده و این باعث شده قیمت سهام‌شان در جهت افزایش ارزش جاری دارایی‌ها، باز هم افزایش پیدا کند. در نتیجه بخشی از افزایش شاخص واقعی و بخشی از آن مربوط به اثر تورم روی سود شرکت‌هاست که این موضوع سبب شده قیمت‌ها افزایش و شاخص نیز به تبع آن افزایش یابد. اگر پیش‌بینی‌هایی که برای نرخ تورم در سال جاری می‌شود درست باشد ما انتظار داریم که شاخص همچنان رشد کند. میری افزود: اثر تورم روی قیمت کالاها تأثیر می‌گذارد و چون کالاها با یک فاصله زمانی تولید شده قیمت تمام شده آنها با نرخ‌های گذشته است و این تأثیر در قیمت فروش سبب می‌شود که سودها افزایش پیدا کند اما اگر در ادامه تیراژ افزایش پیدا نکند سودآوری کاهش پیدا خواهد کرد. این تورم روی هزینه‌ها از جمله دست مزدها تأثیر خواهد گذاشت. این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: اگر انتظار داشته باشیم که در سال جاری تا پایان سال مقداری تیراژها کاهش پیدا کند درآمدها افزایش نخواهد یافت و احتمال کاهش سودآوری وجود دارد. مضاف بر این همانطور که شما می‌دانید در شرکت‌ها جدا از هزینه متغیر، هزینه ثابتی وجود دارد که این هزینه بر تیراژها سرشکن می‌شود و وقتی تیراژها کاهش پیدا کند خارج از بحث‌های تورمی خود این هم موجب کاهش سودآوری خواهد شد. وی گفت: ممکن است این سوال مطرح شود که مقدار تولیدها را تا پایان سال چطور است، آیا تیراژها تا پایان سال افزایش خواهد داشت یا همین شکل ادامه پیدا می‌کند؟ من تصورم بر این است که اگر بحث‌های تحریم‌ها را خوب مدیریت کنیم و راه‌هایی بیابیم که بتوانیم ارز را جابه‌جا کنیم و مشکل کمبود مواد اولیه برطرف شود، نباید تولیدات خیلی کاهش یابد.

میری در پایان به معامله‌گران بازار توصیه کرد: نمی‌گویم در حال حاضر یک بازار بالغ داریم اما نسبت به سال‌های گذشته یک بازار پر تجربه داریم. به مردمی که به بازار سرمایه نیامده‌اند و با این بازار آشنا نیستند این را می‌گویم که در سال‌های گذشته با مجموعه اتفاق‌هایی که در بازار پیش آمده باعث شده که برای همه افراد در بازار ابزار مناسب داشته باشیم که در سبد سرمایه‌گذاری شأن می‌توانند این ابزارها را داشته باشند. اگر کسی می‌خواهد با ریسک بالا به بازار بیاید می‌تواند خرید و فروش سهم کند. در یک لایه پایین‌تر اگر علمش را ندارند می‌توانند منابع شأن را به نهادهای مجاز مالی دهند تا آنها برایشان خرید و فروش سهام کنند یک لایه بعد این است که واحدهای صندوق سهامی را بخرند و اگر نمی‌خواهند ریسک داشته باشد واحدهای صندوق مختلط را خریداری کنند. اگر کاملاً ریسک گریز هستند می‌تواند در صندوق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کند که یک نرخ ثابتی دارد. یک رنجی از ابزارها برای سرمایه‌گذاران وجود دارد فرصت‌هایی که در این بازار وجود دارد می‌تواند به آنها کمک کند که سرمایه‌گذاری‌هایشان از بازدهی بالاتری برخوردار باشد توصیه این است که از فرصت‌های بازار سرمایه استفاده کنند. وی افزود: اگر از رییس سازمان بورس درخواستی داشته باشیم این است که محدودیت اخیری که بانک مرکزی برای ما گذاشته در خیلی از حوزه‌ها ما را محدود کرده و محدود شدن ما در این حوزه‌ها یعنی محدودیت نقش آفرینی ما در بازار سرمایه و یک پله بعد یعنی اینکه تأثیر منفی در نقش بازار سرمایه در کشور خواهشم این است که راهش را ببینند چیست که این محدودیت‌ها را‌برداریم تا تأمین سرمایه‌ها با قوت و سرعت بیشتری گام بردارند. سخت است که از وزیر اقتصاد در این شرایط خواهشی داشته باشیم. اما خواسته ما از وزیر باز برمی‌گردد به تعامل بازار سرمایه و بازار پول در بازار مالی کشور. خواهشی که داریم این است که کمک کنند که به جای موانعی که بین بازار پول و سرمایه است تعامل و همکاری بیشتری بین این دو بازار ایجاد شود و از ظرفیت‌های دو طرف استفاده شود همه اینها لازمه همکاری و تعامل بین این دو بازار است.

بررسی رابطه سرمایه گذاران نهادی و نوسان پذیری بازده سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نوسان پذیری بازده سهام2 و عوامل مؤثر برآن از موضوعهای بحث برانگیز در تحقیقات امور مالی است. سرمایه‌گذاران نهادی3 به عنوان گروهی از سرمایه گذاران به‌واسطه دسترسی به منابع عظیم مالی، نقش مهمّی در توسعه اقتصادی بازار سرمایه ایفا می‌کنند. بر همین مبنا، مطالعه در خصوص نقش سرمایه گذاران نهادی در نوسان پذیری بازده سهام از اهمیت زیادی برخوردار است. تحقیق حاضر به دنبال یافتن شواهدی در خصوص ارتباط بین سرمایه گذاران نهادی در نوسان پذیری بازده سهام است. این نقش بر مبنای دو تئوری نظارت کارآمد و همگرایی منافع قابل بررسی است که تحقیق مذکور به دنبال آزمون این تئوری‌ها در بازار سرمایه ایران است. این تحقیق، از نوع مطالعه توصیفی همبستگی مبتنی بر داده‌های مقطعی است، که 121 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال مالی1387 به عنوان نمونه انتخاب گردیده‌اند. برای آزمون این ارتباط، از مدل رگرسیون خطی چندگانه استفاده شده است. یافته‌ها نشان می دهد حضور سرمایه گذاران نهادی موجب افزایش نظارت بر عملکرد مدیران شده، از عدم تقارن اطلاعاتی می کاهد و نهایتاً با افزایش درصد مالکیت این گروه از سهامداران، از نوسان‌پذیری بازده سهام کاسته می‌شود. این یافته‌ها می‌تواند برای سیاستگذاران بازار سرمایه در تدوین مقررات برای استقرار و تقویت نقش سهامداران نهادی (در حاکمیت شرکتی) مفید بوده، همچنین برای سرمایه گذاران در ارائه مبنایی برای کاهش ریسک نوسان پذیری بازده سرمایه گذاری سودمند باشد.

کلیدواژه‌ها

• سرمایه گذاران نهادی
• نوسان پذیری بازده سهام
• فرضیه نظارت کارآمد
• فرضیه همگرایی منافع

عنوان مقاله [English]

The Study of Relationship between Institutional Investors and Stock Returns Volatility

نویسندگان [English]

• H Fakhari 1
• E Taheri 2

1 Assistant Professor of Mazandaran University, Accounting Department

2 M. A. of babol University

چکیده [English]

 Stock Return Volatility and the factors that affect on it are the controversial subjects in financial research. Institutional Investors as a group of investors, who access to huge financial resources, have an important role in economic and capital market development. On this basis, study about institutional investor's role in stock returns volatility is necessary. This paper is tended to find evidence in support of relationship between institutional investors and stock return volatility. This relationship is examined based on two theories in Tehran Stock Exchange: Efficient monitoring and convergence of interests. This study is descriptive-correlation based on cross sectional data. The final sample includes 121 of listed companies in Tehran Stock Exchange in 2008. To examine this relationship, multivariable linear regression model was applied. The findings show that the presence of institutional investors in firm increases the monitoring on managers' performance and decreases the information asymmetry problems. These findings are useful for capital market policy makers to approve rules to support institutional investors’s role in corporate governance. It might be useful for investors to have a new criterion to decrease the risk of volatility of return on investments.    Â

کلیدواژه‌ها [English]

• Keyword : Institutional Investors
• Stock Return Volatility
• Efficient Monitoring
• Convergence of Interests

اصل مقاله

نوسان پذیری بازده سهام، یکی از موضوع‌های بحث برانگیز مالی است که در سال‌های اخیر مورد توجه محققان بازار سرمایه در تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام بازار‌های نوظهور قرار گرفته است[14]. دلیل این گرایش به ارتباط بین نوسان پذیری قیمت و به تبع آن بازده و تأثیر آن بر عملکرد بخش مالی و همچنین کل اقتصاد برمی گردد. از طرف دیگر، فایده مندی مطالعه نوسان پذیری بازده سهام از طرف سرمایه گذاران از این جهت است که آنها نوسان پذیری بازده سهام را به عنوان معیاری از ریسک در نظر می گیرند و همچنین خطی مشی گذاران بازار سرمایه می توانند از این معیار به عنوان ابزاری برای اندازه گیری میزان آسیب پذیری بازار سهام استفاده نمایند[24]. از این رو، مطالعه و بررسی عوامل مؤثر بر نوسان پذیری بازده سهام می تواند در اتخاذ بسیاری از تصمیات بازار سرمایه مفید و راه گشا بوده، نتیجه آن برای فعالان بورس اعم از نهادهای مالی، مدیران شرکت‌ها، ناظران سیستم‌های اقتصادی و سرمایه گذاران عادی قابل استفاده باشد. از طرف دیگر، امروزه نقش سرمایه گذاران نهادی به عنوان واسطه انتقال وجوه و پس اندازها به بازار سرمایه و مدیریت منابع در بازارهای مالی سایر کشورها روز به روز اهمیت بیشتری پیدا کرده است، به طوری که افزایش معاملات سرمایه گذاران نهادی در بازارهای جهانی سهام از اواخر دهه1980، منجر به افزایش توجه محققان مالی به بررسی تأثیر این نهادها بر تغییرات قیمت سهام شده است؛ به گونه ای که سرمایه گذاران نهادی را می‌توان به عنوان گروهی از سهامدارن شرکت تلقی کرد که بر تغییرات قیمت و متعاقباً نوسان بازده سهام نقش دارند.

در خصوص ارتباط میان سرمایه گذاران نهادی و نوسان پذیری بازده سهام نظریات متفاوتی وجود دارد. شماری از محققان معتقدند که سرمایه گذاران نهادی به صورت توده وار رفتار می کنند و تمایل دارند از استراتژی بازخورد مثبت معامله استفاده نمایند. از این رو، عملکرد آنها می تواند به خود همبستگی و بی ثباتی قیمت سهام منجر شود؛ به‌طوری‌که با وجود این نوع از سرمایه گذاران، نوسان پذیری بازده سهام قابل مشاهده است[21]. این دیدگاه بر مبنای نظریه همگرایی منافع قابل توجیه است؛ بدان معنی که سرمایه گذاران نهادی با مدیران به دلیل منافع مشترک همسو شده، باعث بی ثباتی قیمت‌های سهام می شوند. در مقابل، گروه دیگر معتقدند سرمایه گذاران نهادی، سرمایه گذاران آگاهی هستند که با اطلاعات جدید و بموقع قیمت سهام را تنظیم کرده، از نوسان پذیری بازده سهام می کاهند، لذا وجود این سرمایه گذاران باعث کاراتر شدن بازار سهام می گردد[3].

این محققان همچنین معتقدند که دو عامل تأثیر گذار در تغییر قیمت سهام، میزان اطلاعات در دسترس و نوع پاسخگویی سهامداران به اطلاعات است. وجود سرمایه گذاران نهادی مکانیسم معتبری به منظور انتقال اطلاعات به بازارهای مالی یا به دیگر سهامداران فراهم می آورد. در همین راستا، بوهل و همکاران[1][3]، بیان می‌دارند که سرمایه گذاران نهادی یکی از بازیگران اصلی در بازار سرمایه هستند که استفاده آنها از توانایی‌هایشان تابعی از میزان سرمایه گذاری آنهاست. لذا میزان مالکیت نهادی این سرمایه گذاران می تواند با نوسان پذیری بازده سهام در ارتباط باشد. از این رو، این محققان بیان می دارند سرمایه گذاران نهادی با پیاده سازی حاکمیت شرکتی، شفافیت اطلاعاتی را افزایش داده، از عدم تقارن اطلاعاتی می کاهند و این عمل موجب تقویت کارایی بازار سرمایه می شود؛ به‌طوری‌که انتظار می رود نوسان پذیری بازده سهام کاهش یافته، سبب ایجاد بازاری جذاب ومطمئن برای سرمایه گذاران جدید شود. آنها همچنین اظهار می کنند وجود سرمایه گذار نهادی سبب فراهم شدن فرصت‌های مناسب سودآوری برای سرمایه گذاران موجود می‌شود و گسترش نقد شودگی و عمق بازار و شفافیت قیمت‌ها و در نهایت افزایش بهره وری و بهبود سطح رفاه اجتماعی را به‌دنبال خواهد داشت.

در راستای چنین مفروضاتی، تحقیق حاضر درصدد بررسی ارتباط میان سرمایه گذاران نهادی و نوسان پذیری بازده سهام است. یافته‌های این پژوهش نشان می دهد که فرضیه نظارت کارآمد در توجیه حضور سرمایه گذاران نهادی در بازار سرمایه ایران و نقش آنها در کاهش نوسانهای بازده سهام قابل کاربرد است. این یافته‌ها می تواند تأکید مجدّدی بر لزوم استقرار و تقویت نظام حاکمیت شرکتی در بازار نوظهور ایران باشد. این پژوهش در ادامه به ادبیات و مبنای تئوریکی پرداخته، پس از طرح فرضیه و متغیرهای تحقیق به تجزیه و تحلیل یافته‌ها می پردازد.

مبانی نظری وپیشینة تحقیق

عدم تقارن اطلاعاتی[2] و تئوری نمایندگی[3] دو تئوری هستند که در پیوند با لزوم استقرار حاکمیت شرکتی[4] در شرکت‌ها استفاده می‌شوند. سهامداران نهادی به عنوان یکی از عوامل خارجی نظام حاکمیت شرکتی نقش مهمی در رفع عدم تقارن اطلاعاتی و کاهش هزینه‌های نمایندگی دارند. موضوع سهامداران نهادی همچنان که در بخش قبلی ذکر گردید، از دو نظر قابل طرح است: 1- مفهوم نظارت کارآمد و 2- مفهوم همگرایی منافع. این دو مفهوم در توجیه نتایج به‌دست آمده از تحقیقات زیادی است که در مورد سهامداران نهادی انجام شده است؛ به‌گونه ای که از منظر نظارت کارآمد، وجود سهامدارن نهادی به استقرار نظام حاکمیت شرکتی منجر شده، از هزینه نمایندگی می کاهد. در ضمن، کاهش نوسان پذیری بازده سهام و فرض وجود رابطه معکوس بین سهامداران نهادی و نوسان پذیری قابل درک است.

بوهل و همکاران[4]، در مقاله خود اشاره می‌کنند حضور سرمایه گذاران نهادی در بازار سرمایه، آن را به سمت کارایی پیش می‌برد؛ بدین صورت که سرمایه گذاران نهادی می‌توانند با اتکا به نفوذ خود در بازار، به ارائه اطلاعات دقیق از سوی شرکت‌ها و رعایت اخلاق حرفه ای نظارت کرده ، دقت و صحت ارائه اطلاعات را فزونی بخشند. بوشی [5]، اظهار می‌کند سرمایه گذاران نهادی از طریق جمع آوری اطلاعات و قیمت گذاری تصمیمات مدیریت به طور ضمنی و از طریق اداره نحوه عمل شرکت، آشکارا بر شرکت نظارت می‌کنند.

از دیدگاه استاپلدان[22]، سرمایه گذاران نهادی جایگاه توانمندی در حاکمیت شرکتی دارند؛ به‌طوری‌که می‌توانند بر مدیریت شرکت نظارت موثری داشته باشند. میترا[18]، بیان می‌دارد سرمایه گذاران نهادی کیفیت حاکمیت شرکتی را افزایش می‌دهند. وجود سیستم حاکمیت شرکتی مناسب در شرکت‌ها، افزایش شفافیت اطلاعاتی را به دنبال دارد که این به نوبه خود در کارایی بازار سرمایه نقش مهمی ایفا می‌کند و در صورت کارا بودن بورس، هم قیمت اوراق به درستی و عادلانه تعیین می‌شود و هم تخصیص سرمایه که مهمترین عامل تولید و توسعه اقتصادی است، به صورت مطلوب و بهینه انجام می‌شود.

گامپرز و متریک[10]، در مطالعات خود اشاره می‌کنند سرمایه گذاران نهادی، قیمت‌های سهام را به سمت ارزش‌های ذاتی آن هدایت می‌کنند که این خود گامی در جهت کاراتر کردن بازار سرمایه است. مایکل فلدر[16] معتقد است نوسان پذیری بازده سهام در بورس سهام بازارهای نوظهور در مقایسه با بازارهای کامل بیشتر است. علت این موضوع ممکن است به دلیل این واقعیت باشد که در بازارهای تکامل یافته، شبکه‌های اطلاعاتی کارآمدی وجود دارد و هرگز این امکان به‌وجود نمی آید تا اطلاعات تا حدی جمع شوند که اثر درخور توجهی بر بازار بگذارند. لی و همکارانش[13]، در مطالعات خود عنوان کرده اند سرمایه گذاران عادی معتقدند رفتار سرمایه گذاری نهادی آگاهانه تر و به خصوص سرمایه گذاری آنها در سهام‌های بزرگ حاوی اطلاعات بیشتری است و سرعت تنظیم قیمت سهام با حضور سرمایه گذاران نهادی افزایش می‌یابد.

بوهل و همکاران[3]، دربارة رابطه میان سرمایه گذاران نهادی و نوسان پذیری بازده سهام تحقیق کردند. یافته‌های آنها تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام حاکی از آن است افزایش مالکیت سرمایه گذاران نهادی اثر ثابت کنندگی بر نوسان پذیری بازده سهام دارد، چرا که آنان قیمت سهام را به سرعت با اطلاعات جدید تنظیم کرده، باعث کاراتر شدن بازار سهام می‌گردند. کمپل و همکاران[8]، در تحقیقی به بررسی سرمایه گذاران نهادی، بازده سهام و اعلان سود پرداختند. یافته‌های پژوهش این محققان حاکی از آن است تغییرات در دارایی‌های سهام نهادی به‌صورت متوالی ومثبتی با بازده سهام آینده همبسته است. تی سای[23]، در مطالعه خود موضوع مالکیت نهادی و بازده سهام را بررسی نمود. نتایج این بررسی نشان می‌دهد شرکت‌هایی با مالکیت نهادی بیشتر، شرکت‌هایی هستند که مدیران به صورت کاراتری تحت نظارت قرار می‌گیرند و اطلاعات بیشتری در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهند. بوهل و سینزکی[2]، در مطالعه خود این موضوع را مورد تحقیق قرار دادند که آیا سرمایه گذاران نهادی باعث بی ثباتی قیمت‌های سهام می‌شوند؟ نتایج تحقیقات آنها نشان می‌دهد که وقتی سرمایه گذارن نهادی سهامداران عمده شرکت می‌شوند، نوسان پذیری بازده سهام سقوط می‌کند .تحقیق اوساجی و همکارانش[20] نیز نشان می‌دهد شرکت‌هایی که در آنها مالکان نهادی مشارکت بیشتری دارند، قیمت سهامشان نسبت به شرکت‌هایی با مالکیت کمتر بالاتر است، از این رو، بالا بودن مالکیت نهادی برای شرکت‌ها ارزش محسوب می‌شود.

از سوی دیگر، مفهوم همگرایی منافع نیز طیف دیگری از تحقیقات را در مورد پیامدهای حضور سهامداران نهادی به‌دنبال داشته است. از جمله این محققان، می توان به گوین و چن[19] اشاره کرد که، به تحقیق در مورد رفتار توده ای سرمایه گذاران نهادی و تأثیر آن بر قیمت سهام پرداختند. آنها دلیل این بررسی را به این موضوع ارتباط دادند که وقتی سرمایه گذاران نهادی بازیگران اصلی بازار سرمایه می‌شوند، انجام رفتار توده وار از طرف آنها ممکن است باعث بی ثباتی قیمت سهام و در نتیجه نوسان بازده شود. همچنین بوش و نو[6]، در تحقیقی به بررسی تأثیر فعالیت‌های افشا سازی بر مالکیت سرمایه گذاران نهادی پرداختند و این موضوع را مورد مطالعه قرار دادند که آیا این تأثیر بر نوسان پذیری بازده شرکت ارتباط دارد یا خیر؟ نتایج پژوهش آنها حاکی از آن است شرکت‌هایی کهاز کیفیت افشاگری بالا و مالکیت سرمایه گذاری نهادی بیشتری بر خوردارند، نوسان پذیری بازده سهام بیشتر ومستمری را تجربه می‌کنند.

بر اساس ادبیات تحقیق، این پژوهش درصدد پاسخگویی به این مسأله است که آیا رابطه معنی داری میان سرمایه گذاران نهادی و نوسان پذیری بازده سهام در بازار نوظهور سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟

چارچوب نظری تحقیق بر اساس فرضیه نظارت کارآمد و فرضیه همگرایی منافع به صورت شکل زیر قابل تبیین است:

تغییر دید بازیگران سهام

دنیای اقتصاد / شاخص کل بورس تهران روز گذشته در ادامه روند نوسانی خود و در اثر معاملات منفی نماد‌های پتروشیمی با افت 450 واحدی (معادل 68/ 0 درصد) مواجه شد و پس از لمس کانال 65 هزار واحدی در ساعات پایانی معاملات در نهایت برای دهمین روز کاری در کانال 66 هزار باقی ماند.

در تحلیل روند فعلی شاخص کل کارشناسان معتقدند الگوی معاملات تغییر کرده، به‌طوری که سهامداران بی‌تفاوت به اخبار مثبت با شناسایی سودهای کوتاه‌مدت و فروش‌های هیجانی به نوسان‌گیری در بورس می‌پردازند.در شرایطی که قیمت بیشتر سهم‌ها در بازار زیر ارزش ذاتی خود قرار گرفته و این عامل موجب تشدید نوسان‌گیری (به علت کاهش ریسک) در بازار سهام شده، اما اغلب کارشناسان می‌گویند که به کف رسیدن قیمت‌ها و جذاب شدن آنها برای خرید می‌تواند موجب تغییر روند کنونی بازار شود.

در بررسی شرایط کنونی بازار محسن عباسی، مدیرعامل مشاور سرمایه‌گذاری ابن‌سینا گفت: در پی حصول توافق هسته‌ای اعتماد سهامداران به معاملات و آینده بازار نسبت به ماه‌های قبل افزایش یافته اما این اعتماد در حدی نیست که چشم‌انداز مثبت بورس در بازه زمانی میان‌مدت تا بلند‌مدت موجب شود تا معامله‌گران صبر پیشه کنند و منتظر اثرات واقعی رفع تحریم‌ها بر بازار باشند به همین دلیل بیشترآنها با هدف کسب سودهای کوتاه‌مدت به نوسان‌گیری مشغولند. این کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه معامله‌گران نسبت به اخبارکم واکنش شده‌اند، افزود: در حال حاضر الگوی معاملات در بازار سهام تغییر کرده است به‌طوری که حتی با انتشار اخبار مثبت نیز باز هم شاهد تشدید صف‌های فروش هستیم این در حالی است که در گذشته اخبار مثبت با سرعت بسیار بیشتری بازار را تحت تاثیر قرار می‌داد.

به اعتقاد این کارشناس بازار سهام برآیند اتفاقات درون و بیرون بورس (به‌طور مثال انتظار برای نتیجه قطعی تر از توافق هسته‌ای، گزارش‌های نامناسب شرکت‌ها و سیاست‌های ضد‌تورمی دولت) موجب حرکت بورس دراین محدوده نوسانی شده است.عباسی ادامه داد: در شرایط فعلی عامل قدرتمندی برای بازگشت بازار به دوران رونق نیست در مقابل نیز عامل منفی خاصی نیز برای افت بیشتر وجود ندارد به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود بازار در کوتاه مدت یک روند نوسانی را پیش بگیرد و در بلند مدت با رفع تدریجی تحریم‌ها در کنار به کف رسیدن قیمت‌ها باز هم وارد مدار رونق شود.

این کارشناس بازار سهام به باز شدن نماد‌های پالایشگاهی و تاثیرآن بر روند بازار اشاره کرد و گفت: بیشتر نماد‌های این صنعت، همیشه شاهد نوسانات عجیب و غریبی بوده‌اند و در همین راستا به نظر می‌رسد با توجه به ابهامات فراوانی که دارند این نماد‌ها در روزهای آغازین بازگشایی خود بر معاملات بازار تاثیر منفی بگذارند، اما در ادامه فعالیت خود تحت تاثیر فضای کلی بازار قرار خواهند گرفت، البته باید گفت که بازگشایی این نماد‌های پرحاشیه دامنه نوسان مثبت و منفی در بورس را افزایش خواهند داد.

عباسی درخصوص انتقال شرکت پتروشیمی جم از فرابورس به بورس و تاثیر آن بر روند معاملات امروز گفت: به نظر نمی‌رسد بازگشایی این نماد روند معاملات بازار سهام را با تغییر خاصی مواجه کند، چرا‌که صرفا یک انتقال بازار است و تنها وزن صنعت پتروشیمی در بورس را افزایش می‌دهد، اما نکته قابل توجهی که در مورد این نماد وجود دارد مفروضات خوش بینانه و کمی غیر‌واقعی موجود در صورت مالی آن است به همین دلیل ممکن است در آینده شاهد تعدیل منفی در این نماد باشیم.

آموزش نکات کلیدی معاملات آنلاین در بورس سهام ایران

از سال ۱۳۴۶ معاملات بازار بورس آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۵۷ با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و پس از آن جنگ تحمیلی ۸ ساله علیه ایران بازار بورس تعطیل شد و هیچ معامله‌ای در این دوره ۱۱ ساله انجام نمی‌شد. با تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام پایان یافتن جنگ و آغاز دوران بازسازی در ایران به تدریج زمینه معاملات در بازار بورس فراهم گشت و از سال ۱۳۶۹ معاملات این بازار از سر گرفته شد. در سال ۱۳۸۴ با تصویب قانون بازار اوراق بهادار در مجلس شورای اسلامی به تدریج زمینه ورود اینترنت و انجام معاملات بازار بورس در بستر آن فراهم شد. تقریبا از سال ۱۳۸۶ به بعد تمامی کارگزاران مورد تائید سازمان بورس، سامانه معاملاتی اینترنتی را به راه انداختند. شرایط لازم برای استفاده از سامانه، انجام آزمون معاملات آنلاین در بورس و داشتن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم بود. یکی از امکانات سامانه معاملات آنلاین بورس، بهره‌مندی از قسمت پیشرفته ارسال سفارش در سامانه معاملات آنلاین سهام در کارگزاری است. در این مقاله به سراغ روش معامله آنلاین و نکته‌های پیرامونی آن می‌رویم. بد نیست بدانید که برای توضیح قسمت پیشرفته معاملات، از سامانه معاملات تدبیر استفاده کردیم. ولی تمام توضیحات ارائه ‌شده در سایر سامانه‌های معاملاتی یکسان است.

★ خرید و فروش سهام در سامانه معاملات آنلاین چگونه انجام می‌شود؟

فرض کنید که شما می‌خواهید ۱۰۰۰ سهم شرکت ایران خودرو را در قیمت ۴۰۰۰ ریال بخرید. برای انجام این کار باید پس از ورود به حساب کاربری خود روی قسمت ارسال سفارش در سمت چپ تصویر کلیک کنید.

پس از آن، پنجره زیر برای شما به نمایش در می‌آید که در واقع همان پنجره ارسال سفارش است. در قسمت نماد باید نماد شرکت ایران خودرو یعنی خودرو را بنویسید. در قسمت حجم عدد ۱۰۰۰ را نوشته و در قسمت قیمت عدد ۴۰۰۰ را درج کنید. به این ترتیب، ۱۰۰۰ سهم خودرو در قیمت ۴۰۰۰ ریال برای شما در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. البته تعلق گرفتن این سهم به شما با شرایطی که در آن قرار گرفته بستگی به شرایط عرضه و تقاضا دارد. شما برای ثبت درخواست بالا نیازمند مبلغی بیش از ۴ میلیون ریال هستید. زیرا بابت انجام این معامله، مبلغی به عنوان کارمزد معاملات از حسابتان کسر می‌شود. همچنین اگر بخواهید تعداد ۱۲۰ هزار سهم ایران خودرو را خریداری کنید با توجه به اینکه طبق نظر سازمان بورس آستانه حجم سفارش برای نماد خودرو بین یک سهم تا ۱۰۰ هزار سهم است باید در یک نوبت ۱۰۰ هزار سهم و در نوبت دوم ۲۰ هزار سهم را ثبت کنید.

حالا که به صورت کلی با شیوه ثبت سفارش آشنا شدید می‌خواهیم در رابطه با قسمت پیشرفته سامانه معاملات آنلاین در بورس که با زدن تیک پیشرفته برای شما به نمایش در می‌آید توضیحاتی را ارائه کنیم.

★ ورود به قسمت پیشرفته سامانه ارسال سفارش معاملات آنلاین در بورس

در قسمت ارسال سفارش با زدن تیک پیشرفته، محیط زیر برایتان به نمایش در می‌آید.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید چهار گزینه به نمایش در آمدند که به ترتیب نوع سفارش، حداقل حجم، حجم نمایشی و اعتبار سفارش هستند. به جز گزینه اول، هر کدام از آن‌ها می‌توانند متناسب با سلیقه و استراتژی شما از اهمیت زیادی برخوردار باشند. نوع سفارش در حال حاضر تنها به صورت سفارش محدود است و با توجه به اینکه گزینه‌های دیگری در حال حاضر برای آن فعال نیست در نتیجه به تشریح بیشتر آن نمی‌پردازیم.

گزینه حداقل حجم به این معنا است که برای اجرای سفارشتان در یک نوبت معاملاتی باید چه تعداد سهام عرضه یا تقاضا شود تا درخواست شما ثبت گردد. مثلا فرض کنید که تعداد ۳۰۰۰ سهم ایران خودرو را در قیمت ۳۹۰۰ ریال درخواست خرید داده‌اید. از طرفی حداقل حجم را نیز معادل ۱۰۰۰ تعریف کرده‌اید. در نتیجه دو حالت اتفاق خواهد افتاد؛ اگر در یک نوبت برابر ۱۰۰۰ یا بیش‌تر از آن از سهم خودرو عرضه شود برای شما خرید انجام خواهد شد. در حالی که اگر در سمت عرضه، فقط ۹۰۰ سهم به قیمت ۳۹۰۰ ریال وجود داشته باشد معامله برایتان انجام نخواهد پذیرفت. اما اگر حداقل حجم را خالی بگذارید و عددی برای آن ننویسید آنگاه بدون توجه به حجم ارائه‌ شده، هر تعداد از سهام ایران خودرو که در قیمت ۳۹۰۰ ریال عرضه گردد – از یک سهم تا ۳۰۰۰ سهم که سقف درخواستتان است – خرید برای شما انجام خواهد شد.

★ قانون حجم نمایشی معاملات آنلاین در بورس

طبق قانون بازار بورس، در زمان ارسال سفارش معاملاتی می‌توانید تا حداکثر ۷۰ درصد از حجم خود را در تابلوی معاملات مخفی کنید تا سایر معامله گران آن را نبینند. مثلا فرض کنید که شما می‌خواهید ۳۰ هزار سهم ایران خودرو را بخرید. با توجه به اهداف مختلفی که ممکن است داشته باشید، نمی‌خواهید تمام ۳۰ هزار سهم سفارش شما در تابلوی معاملات نمایش داده شود. بنابراین طبق قانون، حداکثر تا ۲۱ هزار سهم خود، یعنی معادل ۷۰ درصد سفارشتان را می‌توانید مخفی کنید. به این ترتیب، در تابلوی معاملات تنها ۹۰۰۰ سهم در قیمت مورد نظر شما نمایش داده خواهند شد. طبق قانون و در مثال ما نمی‌توانید بیش از ۲۱ هزار سهم را مخفی کنید. بنابراین در صورتی که می‌خواهید از تمام ۷۰ درصد استفاده کنید باید در قسمت حجم نمایشی عدد ۹۰۰۰ را وارد کنید.

یادتان باشد، زمانی که صف خرید و صف فروش در سهمی وجود دارد از حجم نمایشی استفاده نکنید. زیرا آن قسمت از سفارش شما که مخفی می‌شود در آخر صف قرار می‌گیرد. بنابراین اگر به دنبال فروش سهام یا خرید سهام در اولویت اول هستید، انجام این کار به هدف و برنامه شما آسیب می‌رساند. اما اگر در قیمتی خاص و معمولا به صورت سنگین خواهان خرید یا فروش یک سهم هستید و نمی‌خواهید این قیمت در تابلوی معاملات عیان شود و افراد مختلف در آن قیمت سفارش‌های سنگین نگذارند استفاده از حجم نمایشی می‌تواند گزینه ایدئال و جذابی به شمار رود.

★ سازوکار اعتبار سفارش در معاملات آنلاین به چه صورت است؟

اعتبار سفارش به معنی مدت زمانی است که سفارش ثبت‌ شده در سامانه معاملات آنلاین در بورس باقی بماند مشروط بر آنکه معامله‌ای انجام نشود. اعتبار سفارش پنج گزینه دارد که شامل روز، اعتبار تا تاریخ، اعتبار تا لغو، انجام و حذف و جلسه معاملاتی می‌شوند. در ادامه، هر کدام از آنها را برایتان توضیح می‌دهیم.

⓵ اعتبار سفارش روز: در این حالت چنانچه سفارش ثبت‌ شده شما تا پایان روز معاملاتی جاری یعنی ساعت ۱۲:۳۰ – در تاریخ نگارش این مقاله، ساعت معاملات در بازار بورس از ۹ الی ۱۲:۳۰ است – انجام نشود آنگاه آن سفارش از سامانه معاملات حذف خواهد شد و در روزهای معاملاتی بعدی نیز نمایش داده نمی‌شود. اگر از قسمت پیشرفته سامانه معاملات استفاده نکنید تمام سفارش‌های ارسالی توسط شما در قالب سفارش روز تعریف می‌شوند. بنابراین اگر برنامه خاصی در رابطه با تعیین نوع اعتبار سفارش ندارید نیازی به تعریف آن نیست.

⓶ اعتبار تا تاریخ: اگر شما بخواهید سفارش خرید یا فروش خود را تا تاریخ مشخصی نگه دارید، باید از اعتبار سفارش تا تاریخ مورد نظر خودتان استفاده کنید. با انتخاب گزینه اعتبار تا تاریخ در پایین قسمت نوع اعتبار، پنجره انتخاب تاریخ فعال می‌شود و تا زمانی که تاریخ توسط شما تعیین نشود درخواستتان ثبت نخواهد شد.

⓷ معتبر تا لغو: اگر زمانی طبق تحلیل خود معتقد بودید که سهم باید فقط در یک قیمت خاص، خریداری یا فروخته شود – حتی حاضر نیستید تا یک ریال هم جابه‌جا کنید – در این صورت می‌توانید از گزینه اعتبار تا لغو استفاده کنید. این گزینه بدان معنا است که سفارش ثبت‌ شده شما تنها در دو حالت از صفحه نمایش حذف خواهد شد؛ یا معامله انجام بپذیرد یا سفارش ثبت‌ شده به طور مستقیم توسط شما حذف شود. در خارج از این دو حالت، سفارش شما همه روزه در سامانه معاملاتی خودتان قابل‌ دیدن است. توجه فرمایید که قیمت ثبت‌ شده توسط شما تنها باید در بازه قیمتی مجاز آن روز تعریف شود. مثلا تحلیل شما بر این است که یک سهم باید در قیمت ۱۰۰۰ ریال خریداری شود در حالی که محدوده مجاز ارسال سفارش در روز جاری بین ۱۰۴۵ تا ۱۱۵۵ است. بنابراین طبق تحلیل شما در روز جاری نمی‌توانید سفارش خود را ثبت کنید. در ضمن، اگر از این گزینه جهت ثبت سفارش استفاده می‌کنید باید توجه داشته باشید در ایامی که نماد بسته می‌شود امکان حذف سفارش را نخواهید داشت.

⓸ انجام و حذف: در این حالت سیستم بررسی می‌کند که در قیمت مدنظر شما عرضه یا تقاضایی وجود دارد یا خیر. اگر موجود بود دقیقا به اندازه حجم عرضه یا تقاضا شده سفارش انجام شده و باقی سفارش از سامانه معاملات حذف می‌گردد. برای مثال فرض کنید که شما خواهان خرید ۱۰ هزار سهم سایپا در قیمت ۱۲۵۰ ریال هستید و نوع سفارش خود را انجام و حذف انتخاب کرده‌اید. در زمان ثبت سفارش توسط شما تنها ۵ هزار سهم سایپا در قیمت ۱۲۵۰ ریال عرضه شده است. در نتیجه ۵ هزار سهم برای شما خریداری می‌شود و ۵ هزار سهم باقیمانده از سامانه حذف می‌گردد. لازم به ذکر است که در مثال اخیر اگر اعتبار سفارش روز بود سفارش شما در سامانه باقی می‌ماند و حجم انجام‌ شده را ۵۰۰۰ و حجم باقیمانده را ۵۰۰۰ سهم نمایش می‌داد.

⓹ جلسه معاملاتی: از آنجایی که جلسه معاملاتی در بازار بورس ایران معادل یک روز کاری در بورس یعنی از ۹ تا ۱۲:۳۰ است در نتیجه با انتخاب گزینه جلسه معاملاتی عملاً مشابه اعتبار سفارش به صورت روز رفتار خواهد شد.

این گزینه‌ها فقط مختص معاملات آنلاین در بورس نیستند. بلکه در ارسال سفارش به روش‌های دیگر از جمله حضوری، تلفنی و … نیز این گزینه‌ها وجود دارند.

بررسی تاثیر بسته حمایتی از بورس روی بازار

وضعیت بازار سهام طی یک ماه گذشته سازمان بورس را بر آن داشت تا نسبت به تصویب یک بسته ۱۰ بندی حمایت از این بازار اقدام کند؛ بسته‌ای که کارشناسان به نتیجه رسیدن آن را در گروی حمایت دولت و مجلس و ورود غیرمستقیم غیر حرفه‌ای‌ها می‌دانند.

به گزارش ایسنا، نگاه به تابلوی بورس نشان می‌دهد وضعیت خروج سرمایه از این بازار در مرحله هشدار قرار دارد؛ بسیاری از سهم‌ها پایین‌تر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شوند و این بازار علیرغم ارزندگی از بازارهای موازی جا مانده است. همین اتفاقات سازمان بورس را بر آن داشت تا نسبت به تصویب یک بسته حمایتی اقدام کند.

بندهای این بسته شامل بیمه کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر، انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق های درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰ هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می‌کند، تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به مرور افزایش مبلغ مذکور، واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت جمعاً به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال، هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت‌ها و نهادهای مالی شبه دولتی، صندوق های بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار، و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، همکاری مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود، افزایش سپرده گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت، محدود کردن بخش فروش بازارگردان ها تا اطلاع ثانوی، توقف پذیره نویسی اوراق بهادار و عرضه های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه بازگشت زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳ به ۱۲ و ۳۰ دقیقه می‌شود.

لزوم تعامل دولت و مجلس برای نجات بورس

در این راستا، یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه تعامل دولت و مجلس با یکدیگر با شناخت کامل منابع و ظرفیت‌ها، می‌تواند بازار سرمایه را از وضعیت موجود نجات دهد، اظهار کرد: ابتدا باید به سابقه فعالیت‌های دولت در حمایت از بازار سرمایه نگاهی بندازیم.

محمدعلی احمدزاد اصل با بیان اینکه مهمترین عامل این است که دولت را به عنوان یک پیکره واحد و منسجم درنظر گرفته شود، به ایسنا توضیح داد: در چند سال گذشته حمایتی از سوی دولت از بازار سرمایه مشاهده نشده است. در دولت و مجلس جدید هم به گفته‌ها اکتفا شده و در زمینه تقویت بازار و بازدارندگی و جلوگیری از ریزش‌های متعدد، فعلا شاهد اقدام عملی نبودیم.

وی ادامه داد: اکنون ارزش بازار سرمایه چه به لحاظ ریالی و چه به لحاظ دلاری بسیار کاهش پیدا کرده و این اجحاف مضاعفی است که به سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه شده است.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به لزوم تعامل دولت و مجلس در راستای بهبود وضع موجود گفت: سرمایه‌گذاران انتظار دارند دولت به عنوان یک پیکره واحد منسجم باشد و از مجلس کمک بگیرد. مجلس هم صرف اینکه مجلس است و قانونگذار، نباید دولت را مکلف به کاری کند، بلکه باید با داشتن تعامل، ظرفیت‌های موجود دولت را ببیند و بعد متناسب با آن، همسو با دولت و در جهت تقویت بازار سرمایه قوانین لازم را وضع کند.

شروط تاثیرگذاری بسته ۱۰ بندی

وی با تاکید بر اینکه مشکل بازار سرمایه نبود اعتماد است، اظهار کرد: دولت برای اعتمادسازی می‌تواند اقدامات موثری انجام دهد. یکی ازاین اقدامات، برنامه مشخص پنج ساله و موضوعات مورد مناقشه در بودجه ۱۴۰۲ است.

احمدزاداصل با اشاره به بسته ۱۰ بندی حمایت فوری از بازار سرمایه گفت: این بسته جدید، بسته قابل تاملی است. اما برخی موارد آن مثل بیمه کردن جسته و گریخته در سال های گذشته نیز انجام شده است. بیمه کردن سهام باید بر اساس ظرفیت ناشران و منابعی که دولت اختصاص می‌دهد انجام شود و به این صورت نباشد که فقط گفته و یکسال دیگر محقق شود. بلکه باید از امروز و به صورت عملی در بازار سرمایه ثابت شود که انجام این کار مقدور است.

وی با بیان اینکه انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق‌های درآمد ثابت تصمیم درستی است، توضیح داد: این تصمیم می‌تواند کارساز باشد. اما برای اطمینان بیشتر، مردم باید بدانند که منابع آن از کجا تامین خواهد شد. به نظر من سایر بندهای این بسته ۱۰ بندی می‌تواند موثر باشد، به شرطی که بتوان نظارت کافی داشت و بازار سرمایه و سایر ارکان به عنوان یک کلیت واحد، دست به دست هم دهند تا اعتماد به بازار برگردد و اثرات این تصمیمات دیده شود.

ترغیب غیرحرفه‌ای‌ها به ورود غیرمستقیم

در این زمینه علی سعیدی - عضو اسبق شورای عالی بورس - نیز معتقد است انتشار اوراق تبعی به عنوان بیمه سبد سهام می‌تواند همانند تجربه سال ۱۳۹۱ در روند بازار تاثیر مثبت بگذارد و باید این اوراق به طور هدفمند و قابل قبول اجرایی شود.

وی همچنین توصیه کرد که باید با استفاده از ابزارهای انگیزشی و حمایتی در بازار، غیرحرفه‌ای ها را به شکل غیرمستقیم به خرید سهام ترغیب کرد.

این کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به بسته ۱۰ بندی حمایت از بازار سرمایه، به انتشار اوراق تبعی اشاره کرد و افزود: انتشار تاثیر بازیگر بورس بر بازار سهام اوراق تبعی به عنوان بیمه پرتفوی سهامداران در شرایط کنونی می‌تواند مطلوب باشد، زیرا تجربه انتشار اوراق تبعی در سال ۱۳۹۱ توانست تا حدودی بازار را سامان دهد.

به گفته او، سرمایه‌گذاری افراد غیرحرفه‌ای یا انفرادی در بازار سهام باید به صورت غیرمستقیم شکل گیرد، چراکه افرد مطلع و متخصص باید به بازار سهام ورود کنند و غیرحرفه‌ای‌ها باید به صورت غیرمستقیم وارد بازار شوند تا متضرر نشوند. در واقع بهتر است، سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای یا مردم عادی را با ابزارهای انگیزشی و حمایتی در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا سبدگردان‌ها وارد بازار شوند.

عضو اسبق شورای عالی بورس با اشاره اینکه در ورود افراد غیرحرفه‌ای و مردم عادی باید به صورت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم ابتکار عمل را در دست گرفت و با سخت‌گیری‌ها در این خصوص موجبات زیان و ضرر آن‌ها را از بین برد، اظهار کرد: زمانی که غیرحرفه‌ای ها وارد بازار می‌شوند، در شرایط صعودی بازار در موقعیت طمع و در شرایط نزولی در موقعیت ترس قرار می‌گیرند و همین هیجانات کاذب می‌تواند سیگنال منفی به بازار ارسال کند.

سعیدی با اشاره به تجربیات جهانی در خصوص بازیگران بازار سهام گفت: سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای را باید با ابزارهای تشویقی و حمایتی به سمت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم سوق داد و با آموزش مداوم و مستمر، شرایط را بهبود بخشید.

وی با تاکید بر اینکه می‌توان روی یونیت‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها اوراق تبعی اعمال کرد، توضیح داد: علاوه برنامه فعلی برای بیمه سبد سهام، می‌توان برای غیرحرفه‌ای‌ها، انتشار اوراق تبعی را روی صندوق‌های سرمایه‌گذاری اعمال کرد. باید سعی شود بیش‌تر به سمت ابزارهایی حرکت کرد که شرایط سرمایه‌گذاری را برای غیرحرفه‌ای‌ها غیرمستقیم کند؛ البته می‌توان از ابزارهای متعددی در این خصوص بهره گرفت.

عضو اسبق شورای عالی بورس ادامه داد: استراتژی‌ها در بازار باید به نحوی باشد که برنامه اوراق تبعی در بازار سرمایه به صورت هدفمند منتشر شود. رویکرد و استراتژی باید ورود مستقیم حرفه‌ای‌ها به بازار سهام و ورود غیرمستقیم غیرحرفه‌ای‌ها به بازار سهام باشد. از سویی انتشار اوراق تبعی به شکل بیمه سبد سهام باید با شرایط خاص و هدفمند منتشر شود و از لحاظ حجم هم قابل قبول باشد.

وی با انتقاد از شیوه انتشار و فروش اوراق سهام عدالت که ورود مستقیم غیرحرفه‌ای‌ها به بازار سهام را شدت می‌بخشد، عنوان کرد: این نوع رویکرد غیرحرفه‌ای به بازار می‌تواند هیجانات جدی را در قالب طمع و ترس در بازار شکل دهد.