صندوق های اختصاصی بازارگردانی نوعی تخصصی از صندوق های سرمایهگذاری و مختص به سرمایه‌گذاران حقوقی هستند که با هدف معامله برای تنظیم قیمت های بازار، افزایش نقدشوندگی و از بین بردن صف های خرید و فروش فعالیت میکنند.
صندوق بازارگردانی
بازار بورس هر کشوری، یک منبع درآمد برای افراد و همچنین سوخت اقتصاد آن کشور است. با این‌حال، فعالیت در این بازار به دانش تخصصی و فنی بالایی نیاز دارد و باید با مفاهیمی مانند بازارگردانی، نقدشوندگی یا دامنه نوسان آشنا باشید. در این مطلب نگاهی به تعریف صندوق بازارگردانی می‌اندازیم و میگوییم چرا آرمان اندیش یک انتخاب مناسب برای آنها است. پس تا انتها همراه ما باشید.
نقدشوندگی چیست(صندوق بازارگردانی)
ابتدا بهتر است با این مفهوم آشنا شوید. نقدشوندگی به سرعت به فروش رسیدن یک سهام یا دارایی اشاره میکند. بدون تردید هرچه افراد بیشتری یک سهم را بخرند یا بفروشند، نقدشوندگی آن نیز بیشتر است. این مفهوم را می‌توانیم به داراییهای دیگری مانند ارز، طلا و اوراق مشارکت نیز تعمیم دهیم که برای همگی سطح تقاضای بالایی وجود دارد و میتوانید سریعا آنها را نقد کنید.
اهمیت تشکیل صندوق بازارگردانی
هدف از تاسیس این صندوقها کم کردن حجم نوسانات بازار سرمایه و کنترل نقدشوندگی است. این صندوقها سعی میکنند تعادل سهام را نگه دارند و جلوی افت قیمت شدید و تشکیل صف‌های خرید و فروش را بگیرند. از طرف دیگر با این کار، ارزش سهم‌ها به ارزش واقعی آنها نزدیک خواهد شد، معاملات راحت‌تر و بدون دردسرتر انجام میشوند و قدرت نقدشوندگی سهام نیز بالا می‌روند. اما مهم‌ترین مزیت این صندوقها جلوگیری از افت قیمت شدید و دستکاری قیمت‌ها در بازار است. سرمایه‌گذارن حقوقی، سرمایه این صندوقهای بازارگردانی مانند آرمان اندیش را تامین میکنند و در واقع ستون و بنیاد این صندوقها را تشکیل میدهد. با آن‌که سرمایه‌گذاران حقیقی قادر به سرمایهگذاری مستقیم در این صندوقها نیستند اما فعالیت صندوقهای بازارگردانی برای ایجاد تعادل در بازار، به‌ویژه تحت شرایط وخیم، بسیار حیاتی و مفید است. به‌همین علت فعالیت یک صندوق بازارگردانی برای تمامی اشخاص فعال در بورس، مزیت دارد. اگر چنین صندوقهایی فعالیت خود را به شکل درست، برپایه اصول و در مقایس مناسب انجام دهند، از تمامی نقدشوندگی سرمایه‌گذاران از نوسانات موقت در بازار معاملات محافظت خواهند کرد و امنیت سرمایهگذاری را بیشتر میکنند.
بازارگردان کیست
در تعریف بازارگردان باید به شخص یا نهاد معامله‌گری اشاره کنیم که برای نگهداری تعادل بین عرضه و تقاضای یک سهم، برای خرید یا فروش آن اقدام میکند. بازارگردان برای فعالیت باید مجوز لازم را داشته باشد و با هدف بالا بردن سطح نقدشوندگی سهام، به‌عنوان یک خریدار یا فروشنده (با توجه به شرایطی که بازار دارد) وارد معاملات شود.
وظایف بازارگردان
شاید این سوال برایتان ایجاد شود که بازارگردان چه وظایفی دارد. موارد زیر چند نمونه از آنها هستند:
- کنترل مقدار عرضه و تقاضا در بازار بورس
- تضمین نقدشوندگی اوراق بهادار
- نگه داشتن قیمت اوراق بهادار در یک محدوده معین
- مدیریت نقدیندگی و حفظ آن در معاملات بورس
با توجه به اینکه عمل بازگردانی در قبال عرضه و تقاضا شکل گرفته است و یک یا چند نهاد برای آن متعهد شدند، بنابراین باید منابع مالی هنگفتی داشته باشند. همچنین باید اشاره کنیم شکل‌گیری صندوقهای بازارگردانی مانند آرمان اندیش در سطح جهانی هم نمونه‌های موفقی دارند و عملکرد خود را ثابت کردند.
مزایای صندوق بازارگردانی
با آن‌که اشخاص حقیقی قادر به افزودن سرمایه خود به یک صندوق بازارگردانی نیستند و در واقع سرمایه این صندوقها را سرمایه‌گذاران حقوقی تامین میکنند، اما چنین صندوقهایی برای اشخاص حقیقی حاضر در بورس نیز مزایایی دارند. در یک نگاه کلی اگر صندوقهای بازارگردانی فعالیت خود را صحیح انجام دهند، تمامی افراد فعال در بورس (بدون توجه به حقوقی یا حقیقی بودن آنها) نفع می‌برند. چون چنین صندوقی محوریت عمل خود را روی نگه داشتن قیمت سهام گذاشته است. بنابراین اگر صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی آرمان اندیش مسئولیت بازارگردانی سهام شرکت شما و سایرین را به عهده بگیرد، آن را از نوسان‌های موقت بازار در امان نگه می‌دارد. پس مهم‌ترین نفعی که یک صندوق بازارگردانی برای تمام سرمایه‌گذاران دارد، تضمین نقدشوندگی سهام سرمایه‌گذاران خود است.
در فهرست زیر تعدادی دیگر از مزایای استفاده از صندوقی مانند آرمان اندیش را توضیح دادیم:
- حفظ تعادل در بازار معاملات سهام و تامین امنیت کافی برای سرمایهگذاری
- نزدیک کردن قیمت سهام به ارزش واقعی و ذاتی خود
- از رخ دادن اتفاق ها یا اشتباهات منفعت طلبانه جلوگیری کند. به عبارتی دستکاری قیمت ها
- جلوگیری از شکل‌گیری صف‌های انبوه برای فروش سهام یا خرید آنها
به‌عنوان یک سرمایه‌گذار حقوقی با استفاده از خدمات آرمان اندیش از مزایای زیر برخوردار خواهید شد:
- کم اهمیت صندوقهای بازارگردانی شدن مقدار کارمزد
- و کم شدن محدودیتهایی که طبق اساسنامه برای اعتباردهی صندوق تعیین شده است.
- کم کردن هزینه‌های مرتبط به انجام معاملات با درنظر گرفتن معافیت‌های مشخص‌شده
- فراهم کردن ایستگاه معاملاتی برای بازارگردانها
حالا که نقش بازارگردان و صندوقهای مربوط به آن را متوجه شدید بهتر است شما را با چند اصطلاح مهم بورسی آشنا کنیم.
تعریف دامنه نوسان(صندوق بازارگردانی)
دامنه نوسان قیمت سهام بورس، به کمترین یا بیشترین قیمتی می‌گویند که قیمت طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، می‌توان در آن دامنه نوسان کند. هدف از آن مدیریت نوسان و تغییرات قیمت سهم در یک محدوده مجاز، کم کردن تلاطم در بازار و ممانعت از تصمیم‌های هیجانی سهامداران است.
توقف معاملات نماد(صندوق بازارگردانی)
به‌عنوان یک فعال بورس ممکن است با محدودیتی به اسم توقف معاملات نماد برخورد کنید. این اتفاق ممکن است دلایل گوناگونی داشته باشد که توصیه میکنیم از آنها باخبر باشید. ابتدا باید بدانید نمادها به‌طور کلی میتوانند در 5 وضعیت گوناگون قرار داشته باشند:
- مجاز
- مجاز/ محفوظ
- مجاز/ متوقف
- ممنوع
- ممنوع/ متوقف
حالا علت توقف معاملات نماد میتواند از بین موارد زیر باشد:
برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه
شرکتهایی که در بورس پذیرفته شدند هر سال این مجمع را برای بررسی صورت‌های مالی شرکت و بخش کردن سود بین سهامداران برگزار میکنند. 1 یا 2 روز پیش از برگزاری این مجمع، نماد متوقف یا غیرقابل معامله خواهد شد.
برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده
علت برگزاری این مجمع میتواند دلایلی از جمله کم یا زیاد شدن سرمایه باشد و 1 روز قبل از آن، معاملات نماد موردنظر متوقف خواهد شد.
نوسان بیشتر از 20 درصد قیمت
اگر 5 روز پشت سرهم، قیمت پایانی یک سهم از 20 درصد بیشتر نوسان (مثبت یا منفی) داشته باشد، معاملات آن نماد متوقف خواهد شد.
نوسان بیشتر از 50 درصد قیمت
اگر 15 روز متوالی، قیمت پایانی یک سهم از 50 درصد بیشتر نوسان (مثبت یا منفی) داشته باشد، معاملات آن نماد متوقف خواهد شد. لازم به ذکر است معاملات تمام اوراق بهادار مرتبط با آن نیز متوقف میشوند. سایر دلایل توقف معاملات نماد عبارت هستند از:
- افشای اطلاعات مهم و محرمانه
- رعایت نکردن الزامات قانونی از سوی نماد مربوطه
سخن نهایی
نقش بازارگردانها در هر بازاری از جمله بورس بسیار مهم است. به‌همین علت یک صندوق اختصاصی بازارگردانی مانند آرمان اندیش برای حفظ سلامت این بازار شکل گرفتند و با افت شدید قیمت یک سهم و دستکاری‌های مختلف مقابله میکنند. در مطلب بالا مزایای استفاده از چنین صندوقی را به شما توضیح دادیم تا با اطمینان بیشتر آینده سهام شرکت خود را به آن بسپارید و نسبت به سرمایهگذاری اقدام کنید.
صندوق سرمایه بازارگردانی چیست | شیوه سرمایه گذاری در صندوقهای بازارگردانی چگونه است؟
صندوق سرمایهگذاری بازارگردانی یکی دیگر از ابزارهایی است که به منظور جلوگیری از ایجاد نوسانات شدید و تلاطم در بازار به وجود آمده است. این صندوقها وظیفه بازگردانی سهام شرکتهای مختلف را بر عهده دارند و از ابزارهای مهم بازار بورس محسوب می شوند. بازار بورس یکی از بازارهایی است که عده زیادی به آن روی می-آورند. در نتیجه شرکتهای بورسی جهت کسب موفقیت بیشتر به سبدگردانهایی نیاز دارند که بتوانند بر بازار سرمایه مسلط شوند. در نتیجه صندوق سرمایه بازارگردانی به وجود آمده است تا قسمتی از سهام شرکت را در اختیار گرفته و با آن ها معامله انجام میدهند.
صندوق سرمایهگذاری بازارگردانی به چه دلیلی شکل گرفته‌است؟
سبد سرمایه گذاری بازارگردانی یکی از ابزارهای نوینی است که هدف آن کاهش نوسانات شدید است و باعث ایجاد تعادل در سهام شرکتها می‌‌‌گردد. همچنین وجود صندوق سرمایهگذاری بازارگردانی از ایجاد صف برای خرید و فروش جلوگیری به عمل می‌‌‌آورد. صندوق های بازارگردانی معمولا توسط شرکتهایی که با هم فعالیت یکسانی دارند انجام میشود و توسط خود گروه آنها نیز اداره می‌‌‌گردد. مثلا ممکن است گروه گردشگری یک بانک صندوقی اختصاصی ایجاد کند و توسط خود آن ها اداره میشود. سرمایه گذاران صندوقهای بازگردانی افراد حقوقی هستند و افراد حقیقی نیز از مزایای این صندوقها بهرهمند می‌‌‌گردند.
یکی از ضرورت‌های بازارگردانی را اهمیت صندوقهای بازارگردانی می‌توان داشتن منابع مالی قابل‌توجه در نظر گرفت، از همین رو صندوق سرمایه بازارگردانی تشکیل شده و تابه‌حال در سطح جهان موفق عمل کرده است. در این صندوقها سرمایه سرمایه‌گذاران قرار دارد و سپس از این سرمایه در چارچوب امید نامه‌ای که موجود است، برای بازارگردانی و خرید و فروش استفاده میشود.
بازارگردانی به چه منظوری انجام می شود؟
بازارگردانها کارگران و یا معامله گرانی هستند که ابتدا مجوز لازم را کسب کرده و سپس با داشتن آن مجوز متعهد میشوند میزان نقد شوندگی یک اوراق بهادار و همچنین محدود کردن دامنه نوسانات آن به معامله اوراق بهادار بپردازند. عده‌‌‌ای اهمیت صندوقهای بازارگردانی این افراد را نجات دهنده بازار میدانند که با داشتن دانش و مهارت لازم موفق میشوند میزان عرضه و تقاضا را در بازار کنترل نمایند. وظیفه اصلی کسی که به بازارگردانی می‌‌‌پردازد کنترل قیمت و محود کردن آن و همچنین افزایش نقد شوندگی یک سهم و نظارت بر عرضه و تقاضای آن سهم است.
آشنایی با انواع صندوق سرمایه گذاری
از مزایای صندوقهای سرمایه گذاری می توان به تنوع زیاد در این صندوقها اشاره کرد. صندوقهای سرمایه گذاری با توجه به میزان ریسک پذیری و با توجه به نوع سرمایه گذاری به انواع مختلفی دسته بندی می شوند. اصلی‌‌‌ترین علت تفاوت در صندوقهای سرمایه گذاری با توجه به ترکیب دارایی صندوق ها صورت میگیرد. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع صندوق سرمایه گذاری آشنا سازیم.
- صندوق سرمایه گذاری با درامد ثابت
- صندوق های سرمایه گذاری سهامی
- صندوق سرمایه گذاری مختلط
- صندوق سرمایه گذاری قابل معامله
- صندوق برای سرمایه گذاری طلا
- صندوق های سرمایه گذاری ساختمان و زمین
- صندوق ذخیره سرمایه پروژه
- صندوق سرمایه گذاری جهت نیکوکاری
- صندوق سرمایه گذاری با پیشبرد شاخصی
- صندوق کسب سرمایه جسورانه
- صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی
بهترین صندوق سرمایه گذاری کدام است؟
صندوقهای سرمایه گذاری بسیاری در کشور ما وجود دارد و آمار آن ها به بیش از ۲۰۰ عدد می‌‌‌رسد. در این میان عده‌‌‌ای هستند که می پرسند بهترین صندوق را چگونه انتخاب کنیم برای انجام این کار میتوانید به سامانه رسام مراجعه نموده و صندوقهایی که درامد بالاتری دارند در ردیف‌‌‌های بالاتری قرار گرفته‌‌‌اند را انتخاب نمایید. سعی کنید صندوقی را انتخاب کنید که بازدهی بیشتری داشته باشد.
صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی اختصاصی چیست؟
عده زیادی از افراد به دلیل نداشتن اطلاعات یا زمان کافی، فرصت‌های سرمایه گذاری در بازار بورس را از دست میدهند و به سمت استفاده از بانک برای پس‌انداز پول خود می‌روند. باید متذکر شد که برای این دست از افراد نیز امکانات گوناگونی فراهم شده که میتوانند از آنها استفاده کنند. یکی از این امکانات صندوق سرمایه گذاری است.
این صندوق شرایطی را برای کاربران فراهم میکند تا آنها بتوانند به‌صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه گذاری کنند. این صندوق مجموعه‌ای از اوراق مشارکت، سهام و سایر اوراق بهادار است. حال شما برای استفاده از این صندوق، باید پول و سرمایه خود را در سبدی از اوراق بهادار این صندوق قرار دهید و از مزیت‌های آن بهرهمند شوید. البته شما برای انتخاب درست باید از ارکان صندوق بازارگردانی مطلع باشید تا بر اساس شرایط خود یکی از آنها را انتخاب کنید.
حال در رابطه با صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی اختصاصی باید گفت همان‌طور که از نامش مشخص است، به سهام شرکت یا صنعت مشخصی تعلق دارد. همچنین باید متذکر شد که این صندوق شرایط نقد شوندگی بهتر و متعادل نگه‌داشتن بازار را نیز دارد.
صندوق سرمایه بازارگردانی چگونه کار میکند؟
همان‌طور که گفته شد، صندوقها مالک سهام شرکتها هستند و معاملاتی از طریق این سهام شکل میگیرد. اما نکته‌ای که اهمیت دارد، این است که صندوقها در جهت کسب سود به وجود نیامده‌اند، بلکه هدف این صندوقها باز کردن قفل بازار و جلوگیری از ایجاد صف‌های سنگین است.
در حقیقت دستورالعمل صندوقهای بازارگردانی به این شکل است که در زمان تشکیل صف خرید، صندوقهایی که در اختیار دارد را برای فروش قرار میدهد و زمانی که درخواست‌های فروش افزایش پیدا کنند، سهم را میخرند تا صف فروش شکل نگیرد. در حقیقت چنین عملکردی برای حفظ سهام خواهد بود و باعث میشود که سرمایه‌گذاران متضرر نشوند.
مزایای صندوقهای بازار گردانی چیست؟
صندوقهای بازارگردانی مزایای بسیاری دارند که میتوانند منجر به کاهش نوسانات شدید در بازار شوند. صندوق بازارگردانی سرمایه موجب میشود میزان کارمزد کاهش پیدا کرده و همچنین به دلیل معافیت‌‌‌ها هزینه معاملات کاهش پیدا میکند. محدودیت های مربوط به اعطای اعتباردهی کاهش می‌‌‌یابد.
خوب است بدانید که در حال حاضر ۳۸ صندوق بازارگردانی در کشورمان فعال هستند که در میان آنها گروه گردشگری بیشترین میزان بازدهی برابر ۷۵/۵۲ را دارد.
دیگرمزایا
از دیگر مزایای صندوقهای سرمایه گذاری می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- داراییهای صندوق سرمایه گذاری متنوع هستند.
- صندوق سرمایهگذاری در مدیریت حرفه‌‌‌ای سرمایه گامی موثر است.
- اطلاعات موجود در صندوق یرمایه گذاری شفاف و واضح هستند و ابهامی در حساب و کتاب آن ها نمی-تواند وجود داشته باشد.
- این گونه صندوقها بازدهی بسیار بالایی دارند و منجر به سود میشوند.
- ریسک ناشی از سرمایه گذاری در این صندوقها کاهش پیدا کرده و همچنین موجب صرفه جویی در اثر مقیاس می‌‌‌گردد.
- صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی موجب می شود که سرمایه‌‌‌های کوچک جمع شده و به سرمایه‌‌‌های بزرگتری تبدیل گردند.
- سرمایه گذاری به روش سبدگردانی سرمایه گذاری مطمئن و آسانی است.
- استفاده از این صندوقها موجب افزایش نقدشندگی سهام شرکت می‌‌‌گردد و در بازار کلی تاثیر مثبت دارد.
- در سبدگردانی از ضامن نقدشوندگی استفاده میشود.
معایب صندوق بازارگردانی چیست؟
به رغم داشتن مزایای بسیار زیاد صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی دارای معایبی نیز است که مانند هر بازار مالی دیگری این امر رایج است اما باید با توجه به شرایط سهام و شرکت این نواقص را در نظر بگیریم. عده بسیاری می‌‌‌خواهند بدانند معایب این صندوقها چیست تا در هنگام سرمایه گذاری حواسشان به تمام جوانب باشد. می-توان گفت بهتر است به جای واژه عیب از واژه محدودیت برای این صندوقها استفاده کنیم. سازمان بورس برای این صندوقها محدودیتهایی در نظر گرفته است که لازم است نسبت به آنها اشراف داشته باشید زیرا در غیر این صورت ممکن است با مشکلاتی مواجه گردید. این محدودیتها که در ادامه برای شما بیان میکنیم شامل موارد زیر است.
محدودیتها
- صندوق سرمایه گذاری بازارگردانی در میان بازارهای مالی چندان شناخته شده نیست.
- تعداد واحدهایی که برای این صندوقها صادر میشود دارای محدودیت است.
- قیمت گذاشتن بر روی واحدهای مختلف سرمایه گذاری آنی نیست.
- این صندوقها سامانه جامعی برای این که اطلاعات خود را نشر دهند.
شیوه سرمایه گذاری در صندوقهای بازارگردانی
هر صندوق سرمایه گذاری که قصد دارید در آن سرمایه گذاری کنید را میتوانید از سایت www.fipiran.com پیدا کرده و همچنین میتوانید اطلاعات مربوط به صندوق مورد نظر خود را نیز پیدا و همچنین بازدهی صندوق های مختلف و شرایط آن ها و محدودیتها آن را با هم مقایسه کنید. با توجه به خواسته‌‌‌های خود و میزان سرمایه خود میتوانید در صندوق مورد نظر خود سرمایه گذاری کنید.
سخن پایانی
صندوق سرمایه گذاری بازار گردانی یکی از ابزارهایی است که به منظور جلوگیری از تشدید شدن نوسانات در بازار به کار میرود. گاهی ممکن است یک بازار گردان و یا یک صندوق بازارگردانی این کار را انجام دهد و وظیفه کنترل عرضه و تقاضا و در عین حال افزایش نقدینگی را بر عهده داشته باشد. بازارگردانها با استفاده از دانش و اطلاعات خود این کار ها را انجام میدهد و برخی آنها را نجات دهندگان بازار از افت و خیزهای شدید میدانند. برای هر شرکتی که می خواهد وارد بازار بورس شود لازم است با یک و یا چند بازار گردان یا صندوق بازارگردانی همکاری داشته باشد. در نظر گرفتن مزایای برای بازارگردانها میتواند پیشنهاد خوبی برای اهمیت صندوقهای بازارگردانی افزایش سود آوری یک سهم باشد.
صندوقهای بازارگردانی را دریابیم
مژده ابراهیمی - خبرنگار؛ صندوقهای بازارگردانی به وجود آمدند تا به داد بازار سرمایه برسند و از نزول قیمت سهم‌ها جلوگیری کنند؛ اما آیا این صندوقها به رسالت خود عمل کرده‌اند؟
مغفول ماندن رسالت اصلی
مرضیه خزائی، مدیر سرمایهگذاری و بازارگردانی تامین سرمایه امید در خصوص چرایی به وجود آمدن صندوقهای بازارگردانی گفت: صندوقهای اختصاصی بازارگردانی از سال ۱۳۹۴ با هدف افزایش نقدشوندگی و حد و حدود گذاشتن دامنه نوسان قیمت، همچنین ممانعت از نوسانات نامتعارف فعالیت خود را در بازارسرمایه آغاز کردند. هم‌اکنون بیش از ۶۰ صندوق فعال با ارزش دارایی بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد ریال، بازارگردانی بیش از ۵۰۰ نماد را بر عهده دارند که با توجه به الزامات تعیین شده از سوی مقام ناظر، باید به صورت همزمان سفارش خرید و فروش خود را در دامنه قیمتی مشخص ثبت و به ایفای تعهدات بازارگردانی بپردازند و در این راستا در جهت حفظ تعهدات خود میتوانند از معاملات الگوریتمی نیز بهره گیرند. بنابراین نقش صندوقهای بازارگردانی در تنظیم بازار بسیار مهم بوده و همزمان با ریزش سهام از اواخر مردادماه سال گذشته بیش از پیش مورد توجه اهالی بازار قرار گرفته است. به طوری که باتوجه به الزام ناشران و سهامداران عمده به داشتن یک بازارگردان فعال در هر نماد از اواخر شهریورماه سال گذشته بسیاری از شرکتها اقدام به معرفی بازارگردان و آغاز عملیات بازارگردانی کردند که این موضوع برخلاف رسالت اصلی صندوقهای بازارگردانی مبنی بر حفظ نقدشوندگی در زمان ریزش بازار، عمدتا ابزاری حمایتی از سوی سهامداران حقیقی تلقی شد.
میثم فدایی، مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: در بازار سرمایه ۶۵ صندوق بازارگردانی داریم که حجم آنها ۹۴ هزار میلیارد تومان است.
از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون این صندوقها ۴۲ هزار میلیارد تومان خرید سهام و ۲۸ هزار میلیارد تومان فروش سهام انجام داده‌اند. مالک صندوق ها نیز سهامداران عمده، ناشران و بازارگردانها هستند.
راهکاری در جهت جلوگیری از نزول سهام
بردیا بختیاری، کارشناس بازار سرمایه در این باره گفت: طبق جلسه فوق‌العاده شورای عالی بورس در شهریورماه سال ۱۳۹۹ تصویب شد که با سه ابزار در جهت متعادل‌سازی بازار سرمایه اقدام شود. در نتیجه از تاریخ ۱۰ مهرماه سال ۱۳۹۹ طبق دستورالعملی، ناشران به داشتن حداقل یک بازارگردان مکلف شدند. اما از همان ابتدا مفهوم بازارگردان توسط مسئولان به معنای بازارساز، حمایت از قیمت سهم و در نهایت سازوکاری جهت رشد قیمت سهم در اذهان عمومی معرفی شد که نه تنها با مفهوم اصلی فعالیت بازارگردانی زمین تا آسمان فاصله داشت، بلکه به‌نوعی مصداق بارزی از دستکاری قیمتی نیز بود. دقت کنید هیچ کجا از متن دستورالعمل ابلاغی اشاره‌ای به بازارسازی، حمایت و رشد قیمت سهم نشده است. بنابراین تغییر رویکرد چه در مفهوم و چه در کارکرد صندوقهای اختصاصی بازارگردانی، مهمتر از تعدد، منابع تحت مدیریت و بازدهی کسب‌شده توسط این صندوق‌هاست.
صدرنشینان
تینا زندی، مدیر صندوق سبدگردان کاریزما در خصوص اینکه کدام صندوقهای بازارگردانی در رتبه نخست قرار دارند، گفت: در بخش خصوصی صندوق اختصاصی اکسیر سودا با تعداد ۶۱ نماد در رتبه اول قرار دارد؛ همچنین به طور کلی رتبه دوم را جهت بازارگردانی در میان ۶۵ صندوق بازارگردانی فعال را دارد. از لحاظ خالص ارزش دارایی‌ها، صندوق اختصاصی بازارگردانی خلیج فارس با ارزش روز ۸۵ هزار میلیارد ریال رتبه نخست را کسب کرده است. در واقع بزرگترین صندوق بازارگردانی، صندوق اختصاصی بازارگردانی خلیج فارس و بعد از آن صندوق بازارگردانی تجارت ایرانیان اعتماد و صندوق بازارگردانی صبا گستر نفت و گاز تامین است. این صندوقها، جزو بزرگترین صندوقهای بازارگردانی در بازار سرمایه هستند. ماهیت آنها نشان میدهد که گروه‌ها یا مجموعه‌های دولتی که شرکتهای بیشتری را در بازار سرمایه دارند، از صندوقهای بازارگردانی بزرگتری برخوردار هستند؛ البته صندوقهایی مثل تدبیرگردان فردا، صندوقهای صبا تامین، صبا جهاد و توسعه معادن فلزات هم جزو رده‌های نخست صندوقهای بازارگردانی هستند.
صندوق بازارگردانی چیست؟ ابزاری برای حفظ تعادل بازار
جلوگیری از نوسانات شدید در بازار سرمایه یکی از دغدغه‌های مدیریتی در این بستر سرمایهگذاری است. صندوق بازارگردانی از جمله ابزارهای مالی در بازار سهام به شمار میرود که نقشی اساسی در تعادل بازار و جلوگیری از ایجاد نوسانات به عهده دارد. رسالت این صندوقها، حفظ ارزش ذاتی سهام زیرمجموعه یک نهاد است که منجر به جلوگیری از بروز قیمت‌های غیرواقعی میشود. این صندوقها همچنین در زمان مقتضی وظیفه پشتیبانی از سهام زیرمجموعه خود را نیز به عهده دارند. اما سازوکار صندوق بازارگردانی چیست؟
نقش سبدگردان‌ها آن‌جایی مشخص میشود که شرکتها به منظور دستیابی به موفقیت بیشتر، از سبدگردانهایی کمک می‌گیرند که با این بازار آشنایی دارند. از همین رو صندوقهای بازارگردانی اقدام به در اختیار گرفتن سهام شرکتهای فعال در بازار میکنند و معاملات خود را بر مبنای آن انجام میدهند.
هدف صندوق بازارگردانی چیست؟
صندوقهای بازارگردانی به منظور متعادل نگه داشتن قیمت سهام و جلوگیری از بروز نوسانات ایجاد شده‌اند. هدف این صندوقها جلوگیری از تشکیل صفوف خرید و فروش بی‌مورد و همچنین حفظ تعادل بازار است. این صندوقها شامل سهام مرتبط با یک شرکت و همچنین سهام هم‌خانواده آنها هستند و توسط همان شرکت یا نهاد اداره میشوند.
بیشتر بخوانید
در حال حاضر مقرر شده است که همه شرکتهای بورسی باید بازارگردان داشته باشند. به عنوان نمونه صندوق سرمایهگذاری اختصاصی بازارگردانی گروه دی عمدتا مربوط به سهام بانک دی و بیمه دی است و توسط این گروه اداره میشود. درست است که این صندوقها سرمایه‌گذاران حقوقی دارند، اما افراد حقیقی هم به صورت غیرمستقیم، از مزایای آن بهرهمند میشوند.
مزایای صندوقهای بازارگردانی
اگر بخواهیم از مزایای این صندوقها صحبت کنیم، در درجه اول باید به کاهش کارمزد معاملات صندوق اشاره کنیم. این امر به دلیل معافیت‌های صورت گرفته، کاهش محدودیت اعتباردهی و تسهیلات به صندوق بازارگردانی با توجه به اساسنامه آن صورت گرفته است. در کشور ما هم‌اکنون ۳۸ صندوق سرمایهگذاری مشغول فعالیت‌اند که مشتریان آنها تنها نهادهای حقوقی هستند.
در میان تمام صندوقهای بازارگردانی موجود در کشور، صندوق گروه گردشگری ایرانیان با بازدهی ۵۲.۷۵ درصد در مرداد ماه سال جاری لقب پربازده‌ترین صندوق را از آن خود کرده است.
عملکرد صندوقهای سبدگردانی موفقیت‌آمیز است؟
از آن‌جایی که یکی از مهم‌ترین رسالت‌های این صندوقها، حفظ ارزش ذاتی سهام و جلوگیری از نوسانات شدید است، می‌توان به نقش پررنگ این صندوقها پی برد. آمارها نشان میدهد که در ماه‌های اخیر و به دلیل ورود افراد بی‌تجربه، تعادل بازار به هم خورده است. به گونه‌ای که در شش ماه ابتدایی سال ۹۹، شاهد تشکیل صفوف خرید و فروش فراوانی بوده‌ایم.
بیشتر بخوانید
کارشناسان مسائل مالی و فعالان بازار بورس نقش صندوقهای سرمایهگذاری را در ایجاد تعادل بازار بسیار مهم میدانند. آنها بر این باورند که عدم تعادل در بازار، منجر به بروز اتفاقاتی خواهد شد که در روزهای گذشته نیز شاهد آنها بودیم و این امر نکته‌ای منفی به شمار میرود.
جمع‌بندی
صندوق بازارگردانی از جمله ابزارهای مالی در بازار سهام به شمار میرود که نقشی اساسی در تعادل بازار و جلوگیری از ایجاد نوسانات به عهده دارد. هدف این صندوقها، حفظ ارزش ذاتی سهام زیرمجموعه یک نهاد است که منجر به جلوگیری از بروز قیمت‌های غیرواقعی میشود. این صندوقها همچنین در زمان مقتضی وظیفه پشتیبانی از سهام زیرمجموعه خود را نیز به عهده دارند. در حال حاضر مقرر شده است که همه شرکتهای بورسی باید بازارگردان داشته باشند.
صندوق اختصاصی بازارگردانی چیست؟ این صندوق ها چه ویژگی هایی دارند؟
سرمایهگذاری از طریق صندوق ها یکی از راه های سرمایهگذاری غیرمستقیم است. سرمایهگذاری در صندوق ها رایج ترین راه برای آن دسته از افرادی است که به سرمایهگذاری در بورس مشتاق‌اند اما دانش و یا زمان کافی برای تحلیل بازار و مدیریت سبد سرمایهگذاری خود را ندارند. صندوق های سرمایهگذاری شامل ترکیب متنوعی از دارایی ها هستند که توسط تیم تحلیلگران صندوق انتخاب و مدیریت میشوند. سرمایه‌گذاران در ازای پرداخت وجه صاحب واحدهای صندوق میشوند. هر یک از این واحد ها چکیده ای از کل دارایی های صندوق است. بنابراین حتی افراد با مبالغ سرمایهگذاری اندک میتوانند با خرید واحد های صندوق، در ترکیبی از دارایی های مختلف سرمایهگذاری کنند.
صندوق ها انواع مختلفی دارند. در مقاله انواع صندوق های سرمایهگذاری به توضیح کامل درباره انواع صندوق ها پرداخته‌ایم. در این مقاله میخواهیم به موضوع صندوق های اختصاص بازارگردانی بپردازیم. در ادامه ضمن تعریف صندوق اختصاصی بازارگردانی، از ویژگی های آن برای شما میگوییم و شما را اهمیت صندوقهای بازارگردانی برای انتخاب صندوق و سرمایهگذاری در آن راهنمایی میکنیم.
صندوق اختصاصی بازارگردانی چیست؟
یکی از ویژگی های صندوق ایده آل، داشتن ضمانت نقدشوندگی بازارگردان ها است. منظور از نقدشوندگی این است که یک دارایی قابلیت تبدیل سریع به وجه نقد را داشته باشد. ضامن نقدشوندگی به سرمایه‌گذاران اطمینان صندوق ها میدهد که هر زمان اراده کنند میتوانند واحد های سرمایهگذاری خود را بدون معطلی به فروش برسانند.
صندوق های اختصاصی بازارگردانی نوعی تخصصی از صندوق های سرمایهگذاری و مختص به سرمایه‌گذاران حقوقی هستند که با هدف معامله برای تنظیم قیمت های بازار، افزایش نقدشوندگی و از بین بردن صف های خرید و فروش فعالیت میکنند.
منظور از سرمایه‌گذار حقوقی نهاد یا سازمانی است که اقدام به خرید و فروش حجم بسیار زیادی از سهام یا اوراق بهادار میکند. حجم این معامله آنقدر سنگین است که بر قیمت سهام و عرضه و تقاضای آن تاثیر میگذارد. بانک‌ها، صندوق های سرمایهگذاری، صندوق های بازنشستگی و شرکتهای بیمه از جمله سرمایه‌گذاران حقوقی هستند.
بازارگردانی به معنای تنظیم عرضه و تقاضا و از بین بردن شکاف بین آن ها است. صندوق های بازارگردانی سرمایه کلانی در دست دارند که آن را صرف خرید و فروش سهام میکنند. البته که این معامله با دیگر معامله ها متفاوت است. چون هدف آن کسب سود نیست. این سرمایه صرف معامله میشود تا صف های خرید و فروش را از بین ببرد.
صندوق های بازارگردانی چطور صف های خرید و فروش را از بین می‌برند و موجب افزایش نقدشوندگی میشوند؟
تصور کنید سهمی دچار افت قیمت شده است. اغلب سهامدران این سهم با توجه به خطر زیان و از بین رفتن سرمایه قصد فروش سهام خود را دارند. اما چه کسی این سهم را از سهامداران متضرر میخرد؟ مسلما در این شرایط همه فروشنده هستند نه خریدار. در نتیجه فروشندگان سهام در صف فروش می‌مانند و نمی‌توانند از ضرر خود جلوگیر کنند. در نتیجه بین عرضه و تقاضای سهم شکاف به وجود می‌آید و جو بازار بهم میریزد.
این جاست که نقش بازارگردان ها اهمیت پیدا میکند. بازارگردان ها با سرمایه‌ای که از شخصیت های حقوقی جمع‌آوری کرده‌اند، حجم زیادی سهام میخرند و از آن نگهداری میکنند. این عمل باعث میشود صف فروش از بین برود و جو بازار متعادل شود. حضور بازارگردان ها باعث میشود تا بازار سرمایه بازاری شفاف و کارامد باشد و سهامداران نگران مشکلات نقدشوندگی نباشند.
اما صندوق های بازارگردانی چطور قیمت های بازار را تنظیم میکنند؟
صندوق های بازارگردانی سعی دارند تا ارزش سهام را به ارزش ذاتی آن نزدیک کنند. تمرکز آن ها بر پیشگیری و از بین بردن شکاف بین ارزش سهام در بازار و ارزش ذاتی است. به عنوان مثال تقاضای زیاد سرمایه‌گذاران برای خرید یک سهم به خصوص باعث میشود تا قیمت آن سهم بیشتر از ارزش واقعی آن افت کند. رفتارهای این چنینی باعث میشود تا بین عرضه و تقاضا عدم تعادل به وجود بیاید . شکاف بین ارزش بازاری سهام و ارزش واقعی آن بر اثر همین عدم تعادل بین عرضه و تقاضا به وجود می‌آید.
باتوجه به خدماتی که صندوق های بازارگردانی به بازار سرمایه ارائه میکنند، سازمان بورس 80 درصد تخفیف بر کارمزد معاملات این صندوق ها تصویب کرده است. همچنین این صندوق ها از پرداخت مالیات معاف هستند.
ساز و کار صندوق های اختصاصی بازارگردانی معمولا به این صورت است که سهم های هم‌خانواده را در برمیگیرد تا بر تنظیم قیمت آن ها تمرکز کند. به طور مثال صندوق بازارگردانی بانک ملت سعی دارد قیمت سهام شرکت های زیرنظر بانک ملت را تنظیم کند. همچنین برخی از صندوق ها مختص به تنظیم قیمت یک نماد هستند. به طور مثال صندوق اختصاصی بازارگردانی بانک سینا اولویت را بر تنظیم قیمت سهام بانک سینا گذاشته است.
باتوجه به مزایایی که صندوق های بازارگردانی از جهت نقدشوندگی ایجاد میکنند، برخی از شرکت ها تمایل دارند تا به عضویت این صندوق ها درآیند. این مسئله باعث میشود تا از بابت تامین نقدینگی و افت ناگهانی قیمت سهام نگرانی نداشته باشند.
صندوق های اختصاصی بازارگردانی چه ویژگی هایی دارند؟
صندوق های بازارگردانی فقط مخصوص افراد حقوقی است نه حقیقی. یعنی یک فرد سرمایه‌گذار نمی‌تواند با هر میزان سرمایه در این صندوق ها سرمایهگذاری کند.
این صندوق ها خود ضامن نقدشوندگی هستند و ضامن نقدشوندگی ندارند.
صندوق های بازارگردانی چه مزایایی دارند؟
مزایای صندوق های بازارگردانی تنها مختص به سرمایه‌گذاران حقوقی نیست. آنچه صندوق های بازارگردانی انجام میدهند مثل کاهش دامنه نوسانت قیمت، تامین نقدشوندگی و ایجاد ثبات در بازار، بر جو کلی بازار سرمایه تاثیر مثبت میگذارد.
اقدامات صندوق های بازارگردانی باعث میشود تا سرمایه‌گذاران حقوقی نگرانی کمتری از بابت نقدشوندگی سهام خود داشته باشند. از سوی دیگر اقدامات این صندوق ها باعث میشود تا معاملات براساس قیمت واقعی سهم صورت بگیرد و سرمایه‌گذاران از جهت شفافیت بازار اطمینان خاطر داشته باشند.
صندوق های بازارگردانی چه معایبی دارند؟
با توجه به اینکه هدف این صندوق ها متعادل سازی بازار است و نه کسب سود، این صندوق ها ریسک بالایی دارند. در امیدنامه این صندوق ها ریسک هایی از قبیل موارد زیرنام برده شده اند.
- ریسک کاهش ارزش دارایی های صندوق
- ریسک نکول
- ریسک نوسان بازده بدون ریسک
- ریسک نقدشوندگی واحدهای ابطال شده
اگر با انواع ریسک آشنایی ندارید پیشنهاد میکنیم مقاله ریسک و انواع آن چشم بورس را مطالعه کنید.
شناسایی صندوق های اختصاصی بازارگردانی
برای معرفی صندوق های اختصاصی بازارگردانی ما در اینجا به چند نمونه از آن ها اشاره میکنیم:
- صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی گروه دی
- صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی خلیج فارس
- ٖصندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی امید ایرانیان
- صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی تجارت ایرانیان اعتماد
- صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی کنجیه سپهر صادرات
- صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی گروه گردشگری ایرانیان
- صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی افتخار حافظ
- اختصاصی بازارگردانی پست بانک ایران
با مراجعه به صفحه صندوق های بازارگردانی چشم بورس شما میتوانید اطلاعات مهم تمامی صندوق ها، گزارشات و درجه‌بندی عملکرد آن ها را مطالعه کنید. هم چنین در بخش مقایسه صندوق های بازارگردانی میتوانید کلیه اطلاعات مقایسه ای درباره این صندوق ها از قبیل عمر صندوق، نرخ بازده ای در ادوار مختلف صندوق ها، ارزش خالص هر واحد سرمایهگذاری (NAV) را با هم مقایسه کنید.
دیدگاه شما