زمان ایجاد شدن آن و ارزش بازار

التهاب در بازار نفت

توافق اوپک پلاس برای کاهش 2 میلیون بشکه ای تولید نفت، با انتقاد شدید آژانس بین المللی انرژی مواجه شد. همزمان قیمت جهانی نفت پس از انتشار گزارش تازه صندوق بین المللی پول مبنی بر پیش بینی کاهش رشد اقتصاد جهانی، کاهش بیشتری پیدا کرد، اما در معاملات روز گذشته در پی افت ارزش دلار کمی افزایش یافت.

10 روز پیش، 23 کشور عضو گروه اوپک پلاس در سی وسومین نشست خود درباره کاهش روزانه 2 میلیون بشکه ای تولید نفت از ماه نوامبر (آبان - آذر) تا دسامبر سال ۲۰۲۳ به توافق رسیدند. این تصمیم باعث شد که قیمت طلای سیاه با بیش از 13 دلار افزایش تا نزدیکی 98 دلار برای هر بشکه بالا برود. این شدیدترین کاهش تولید نفت اوپک پلاس از زمان آغاز پاندمی کرونا در سال ۲۰۲۰ است که با وجود مخالفت های آمریکا و کشورهای اروپایی اتخاذ شده است. با این حال، آژانس بین المللی انرژی، این توافق را برای امنیت انرژی جهان خطرناک دانست و در گزارش ماهانه خود نوشت: «کاهش شدید عرضه نفت از سوی گروه اوپک پلاس، امنیت جهانی انرژی را با خطر روبه‏ رو می کند.» اوپک پلاس از ۲۳ کشور صادر کننده نفت تشکیل شده که در نشست های منظم تصمیم می گیرند چه میزان نفت به بازار عرضه کنند. هسته اصلی این گروه را ۱۳ عضو اوپک تشکیل می دهد که اکثر آنها از منطقه خاور میانه هستند. اوپک در سال ۱۹۶۰ به عنوان یک کارتل نفتی با هدف تثبیت قیمت نفت آغاز به کار کرد و امروزه کشور های عضو اوپک حدود ۳۰ درصد از نفت جهان را تولید می کنند. همچنین در سال ۲۰۱۶ وقتی قیمت جهانی نفت کاهش یافته بود، اوپک به همراه ۱۰ تولید کننده نفت دیگر، گروه اوپک پلاس را تشکیل داد که در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد از نفت خام جهان را تولید می کنند.

قیمت نفت چگونه بالا رفت؟

بیش از نیم قرن پس از تولد اوپک، 13 کشور عضو این کارتل نفتی به همراه چند تولیدکننده عمده نفت از جمله روسیه، گروه اوپک پلاس را تشکیل دادند. اوپک پلاس در سال 2016 به دنبال افت قیمت نفت، پا به عرضه وجود نهاد و در حال حاضر بیش از 40 درصد نفت جهان را عرضه می کند. «کیت دوریان» از آژانس بین المللی انرژی در این باره می گوید: «اوپک پلاس در تلاش است تا عرضه و تقاضای بازار نفت را متعادل کند. وقتی تقاضا برای نفت کاهش پیدا می کند آنها با کاهش تولید، قیمت نفت را بالا نگه می دارند.» اوپک پلاس همچنین می تواند با عرضه بیشتر نفت به بازار، قیمت ها را پایین نگه دارد و این خواسته اصلی وارد کنندگان عمده نفت زمان ایجاد شدن آن و ارزش بازار جهان همانند آمریکا و بریتانیاست.

در بهار 2020 با گسترش کرونا و قرنطینه شدن کشورها، قیمت نفت به دلیل کمبود خریدار سقوط کرد و حتی منفی شد، تا جایی که تولیدکنندگان پول می دادند تا خریداران نفت را تحویل بگیرند، چون فضای کافی برای ذخیره سازی نفت نداشتند. بنابراین اعضای اوپک پلاس موافقت کردند تولید خود را 10 میلیون بشکه در روز کاهش دهند تا به افزایش قیمت کمک کنند. از آن زمان، این گروه به آرامی تولید را افزایش داده چراکه تقاضا نیز افزایش یافته است، اما زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد، قیمت نفت خام به بیش از 100 دلار در هر بشکه رسید. بازارها نگران بودند که تحریم های جهانی ممکن است به کمبود نفت روسیه منجر شود. قیمت نفت از آن زمان به بعد کاهش یافته و این گمانه زنی را برانگیخت که اوپک پلاس تولید را کاهش خواهد داد، که همینطور هم شد. آمریکا که از اوپک پلاس خواسته بود تولید نفت را کاهش ندهد، این تصمیم را «کوته نظرانه» خوانده است.

پس از حمله روسیه به اوکراین، بسیاری از کشور ها دیگر نفت روسیه را نخریدند و قیمت نفت روسیه شروع به کاهش کرد، تا جایی که قیمت هر بشکه نفت خام روسیه ۳۰ دلار ارزان تر از نفت خام برنت (مرجع قیمت گذاری نفت خام در بازار جهانی) تعیین شد. با تحریم نفتی روسیه از سوی غرب، روسیه به سمت شرق چرخید و چین و هند که به تحریم های غرب علیه روسیه (به دلیل حمله به اوکراین) نپیوسته اند، در حال حاضر بیش از نیمی از نفت روسیه زمان ایجاد شدن آن و ارزش بازار را دریافت می کنند. روسیه اکنون با پشت سر گذاشتن عربستان، بزرگترین تأمین کننده نفت چین است. در ماه مارس امسال میزان واردات نفت چین و هند از روسیه بیش از کل واردات نفتی ۲۷ کشور اتحادیه اروپا بوده است.

هشدار صندوق بین المللی پول

در همین حال، قیمت نفت پس از انتشار گزارش تازه صندوق بین المللی پول که پیش بینی خود از رشد اقتصاد جهان در سال 2022 را کاهش داد، افت بیشتری پیدا کرد. صندوق بین المللی پول در جدیدترین گزارش دورنمای اقتصادی جهان، پیش بینی کرد که رشد اقتصاد جهانی از 6 درصد در سال ۲۰۲۱ میلادی به 3.2 درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش می یابد؛ در حالی که نرخ تورم از 4.7 درصد به 8.8 درصد افزایش پیدا می کند. بدین ترتیب، ریسک های اقتصاد جهانی به شکل غیرقابل معمولی، زیاد و نزولی مانده اند. سیاست پولی ممکن است موضع زمان ایجاد شدن آن و ارزش بازار مناسب برای کاهش تورم را اشتباه محاسبه کرده باشد. مسیرهای سیاست پولی در بزرگترین اقتصادها ممکن است همچنان واگرا باشد و به رشد بیشتر ارزش دلار و تنش های فرامرزی بینجامد. در نتیجه، شوک افزایش قیمت غذا و هزینه انرژی ممکن است باعث شود که تورم برای مدت طولانی تری ادامه یابد.

به نظر می رسد صندوق بین المللی پول، نگران رویکرد بانک های مرکزی جهان – افزایش نرخ بهره - برای مهار تورم است و در گزارش خود نسبت به پیش بینی «فرود نرم تورم» ابراز تردید کرده است. به گفته صندوق بین المللی پول، ممکن است «فرود نرم» آنطور که جروم پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا و دیگر مقامات بانکی پیش بینی می کنند، تحقق پیدا نکند. تهدید رکود در ثروتمندترین اقتصادهای جهان، بسیار جدی است و اقتصادهای نوظهور در نتیجه این تحولات اقتصادی، با بحران بدهی مواجه می شوند. بنابراین تعجبی ندارد که قیمت های نفت (که با تصمیم اخیر اوپک پلاس برای کاهش قابل توجه 2میلیون بشکه ای تولید، پشتیبانی شده بودند)، پس از انتشار این گزارش به سرعت کاهش پیدا کردند. به گزارش «اویل پرایس»، با این حال، مقامات اوپک هشدار داده اند که عرضه نفت محدود مانده است. تورم و رشد ارزش دلار بدون شک باعث نابودی تقاضا برای سوخت می شود، اما تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید عملا کفی برای قیمت نفت ایجاد می کند و بعید است ریزش قیمت مشابه نخستین سال شیوع پاندمی کووید-19 مشاهده شود. با این وجود، قیمت نفت در آخرین معاملات بازارهای جهانی (روز جمعه) در پی افت ارزش دلار آمریکا، روند کاهشی خود را معکوس کرد و اندکی افزایش یافت. بهای معاملات نفت برنت با ۳۱ سنت معادل 0.3 درصد افزایش به ۹۴ دلار و ۸۸ سنت در هر بشکه و بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۳۶ سنت معادل 0.4 درصد افزایش به ۸۹ دلار و ۴۷ سنت در هر بشکه رسید.

نسبت ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی، امسال به ۳۷ درصد می‌رسد

به گزارش پایگاه خبری بانک امروز، شاپور محمدی در مراسم پنجاه سالگی بازار سرمایه ایران گفت: بازار سرمایه امروز وارث تلاش‌های بی وقفه و فرار و فرودهایی است که بر آن گذشته است؛ این در حالی است که اولین بار در سال ۱۳۱۲ ضرورت تاسیس بورس در کشور مطرح شد و در سال ۱۳۱۵ اولین اقدامات اجرایی برای آن آغاز شده است تا در نهایت، مذاکرات برای تاسیس بورس در سال ۱۳۳۷ آغاز شده و تا سال ۱۳۴۵ که قانون بورس به تصویب رسید، موضوع راه اندازی آن به تعویق افتاد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: پنجاه سال قبل، تخته سیاه و گچ برای نوشتن قیمت سهام و زنگ اعلام انجام معاملات مهیا شد و در ۱۵ بهمن سال ۱۳۴۶ معامله بر روی سهام دو شرکت نفت پارس و بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز شد، هر چند معاملات در چند سال اول دو روز در هفته و ۱.۵ ساعت در روز بود، اما آغازی آرام برای رونق بورس بود و در سال ابتدایی تنها ۱.۵ میلیون تومان معامله شد و در سال بعد از آن، ارزش بورس به ۱۲ میلیون تومان رسید.

وی با مرور جزئیات روند معاملات بورس در سال‌های ابتدایی تاسیس بورس در ایران، تصریح کرد: ارزش بازار سرمایه امروز به ۱۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ این در حالی است که امروز دیگر داشتن ابزارهای مالی به جز سهام رویا نیست؛ ضمن اینکه آرزوی جداسازی نهاد ناظر با بازار مالی و کارگزاران نیز محقق شده است که آن هم روزی یک آرزو بوده است.

به گفته محمدی، تعداد نهادهای مالی امروز به ۵۹۵ رسیده و ارزش معاملات بعد از تعدیلات تورمی و بر اساس ارزشهای جاری ۹۲۰۰ برابر شده است؛ ضمن اینکه نسبت ارزش معاملات به تولید ناخالص داخلی از ۲.۵ درصد سال ۸۵ به ۱۷ درصد در سال ۹۶ رسیده و نسبت ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی از ۱۴ درصد در سال ۸۶ درصد به ۳۷ درصد در سال ۹۶ خواهد رسید.

با عضویت در کانال بانک امروز از به روزترین اخبار بانکی و اقتصادی مطلع شوید .

ارزش بازار بدهی‌های دولت ۴ برابر مبادلات بازار سهام

آمارهای تازه از تداوم پیش روی بازار بدهی در برابر بازار سهام حکایت دارد.

طبق تازه‌ترين آمار رسمي ارزش معاملات بازار بدهي فرابورس در هفته گذشته به 388ميليارد تومان رسيد، در اين هفته ارزش معاملات سهام در فرابورس 89ميليارد تومان بود.اين آمار نشان مي‌دهد ارزش معاملات اين بازار در مقايسه با بازار سهام شركت‌هاي فرابورسي از اختلاف بيش از 4برابري برخوردار است.

• برهم‌خوردن توازن با نرخ ٢٥درصدي اوراق بدهي

محمودرضا الهي فرد مديرعامل كارگزاري سي‌ولكس در تحليل اين آمار گفت: باتوجه به شرايط ريسك بالا و بازدهي پايين بازار سهام، به‌نظر مي‌رسد متضرر اصلي ورود ابزار‌هاي تأمين مالي با سود ٢٥ درصدي تنها بازار سهام خواهد بود. الهي فرد با اشاره به پديده توسعه سريع بازار بدهي و تأثير آن بر بازار سهام گفت: وجود ابزارهاي مالي گوناگون و متنوع باعث ايجاد انگيزه و مشاركت بيشتر سرمايه‌گذاران (عامه مردم) در تأمين منابع مالي براي فعاليت‌هاي اقتصادي مي‌شود.

او افزود: تنوع ابزارهاي مالي از نظر تركيب ريسك و بازده باعث مي‌شود كه سرمايه‌گذار تركيبي از اين ابزارها را در سبد سرمايه‌گذاري خود داشته باشد. به اعتقاد زمان ایجاد شدن آن و ارزش بازار او، ابزارهاي بدهي و اوراق مشاركت كه داراي بازده معين و معمولاً بالاتر از نرخ بهره بانكي هستند، در دوران ركود بازار و در زمان‌هايي كه سرمايه‌گذاران بازار سهام دچار ابهام و سردرگمي هستند، مورد استقبال بيشتر قرار مي‌گيرد.

الهي فرد تأكيد كرد: اگر برنامه‌ريزان اقتصادي توازني در بازده سپرده‌هاي بانكي، سهام، بازار بدهي و اوراق مشاركت برقرار نكنند، اين موضوع مي‌تواند به رونق يك بخش از بازار به قيمت ايجاد مشكل در بخش ديگر بازار منجر شود. او گفت: دولت بايد راهكاري مناسب براي اين امر مهيا كند كه رونق يك بخش خاص موجب هدررفت و كوچ منابع از ديگر بخش‌ها نشود.

• نرخ‌شكني دولت در بازار بدهي

محمد رضا پور ابراهيمي رئيس كميسيون اقتصادي مجلس هم گفت: دولت تصميم‌هايي در حوزه اوراق بدهي و تعيين نرخ سود مي‌گيرد كه تصميم قبلي خود را دچار خدشه مي‌كند. رئيس كميسيون اقتصادي مجلس با اشاره به جذابيت بازار اوراق بدهي براي حقوقي‌ها گفت: تأمين مالي در حوزه بازار سرمايه فارغ از بازار بدهي يا اوراق بهادار اگر چه ضروري است، اما آنچه اهميت دارد، اينكه ضوابط و ويژگي عرضه اوراق بدهي و اسناد خزانه اسلامي نبايد در نرخ‌هاي سود و بازدهي بازار پول و سرمايه اشكال ايجاد كند.

پور ابراهيمي افزود: چالش اصلي در اين زمينه اينكه كاهش نرخ سود در بازار پول براي جذابيت بازار سرمايه صورت مي‌گيرد، اما از طرفي دولت تصميم‌هايي در حوزه اوراق بدهي و تعيين نرخ سود مي‌گيرد كه تصميم قبلي خود را دچار خدشه مي‌كند.

او هرگونه تعريف نرخ‌هاي جديد اوراق بدهي براي ايجاد جذابيت بالاتر از نرخ‌هاي رسمي بازار پول را باعث آثار منفي در بازار سرمايه و نظام بانكي دانست و افزود: دولت بايد ضمن مراقبت در اين زمينه به وضعيت اوراقي كه به‌منظور تأمين مالي در بازار سرمايه با نرخ‌هايي حتي تا 23تا 24درصد سود بدون ريسك در سررسيد براي بخش‌هايي همچون اوراق سلف بخش كشاورزي و يا اوراق مربوط به بخش سلامت و غيره رسيدگي داشته باشد، چرا كه نبايد نرخ متعارف بازدهي اين اوراق از نرخ بازدهي بازار بالاتر باشد.

پور ابراهيمي گرايش برخي حقوقي‌هاي بازار سرمايه به سمت تمركز صرف بر اوراق بدهي و حمايت نكردن از بازار سهم را چالش اصلي بازار سرمايه دانست و گفت: وقتي دولت با هدف اوراق بدهي و تأمين مالي اقدام به نرخ شكني مي‌كند، جذابيت‌هاي بازار سرمايه براي صاحبان نقدينگي دچار چالش مي‌شود.

اين در حالي است كه تمام دغدغه‌ها براي كاهش نرخ‌هاي سود تلاش براي افزايش جذابيت سرمايه‌گذاري در بازار سرمايه با هدف كنترل نقدينگي و جلوگيري از سفته بازي در بازار‌هاي غيرمولد همچون سكه و طلا و يا كالا است.به باور رئيس كميسيون اقتصادي مجلس دولت به جاي آموزش انضباط مالي با نرخ شكني‌ها در اين زمينه، بي‌انضباطي در بازار سرمايه را توسعه مي‌دهد كه به‌طور حتم مغاير با سياست‌هاست.

افزایش ارزش بازار فرابورس ایران به حدود ۳۳ درصد از ابتدای سال

آیفکس در ارتفاع ۱۰۹۲ واحدی قرار دارد. در مقابل ارزش بازار فرابورس ایران نیز با ۱.۱ درصد افزایش میزان رشد خود از ابتدای امسال را به نزدیکی ۳۳ درصد رسانده است.

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی فرابورس ایران، در هفته معاملاتی قبل به ترتیب در تاریخ هفتم و هشتم این ماه در گروه اوراق تامین مالی شاهد عرضه دو سری اسناد خزانه بودیم که در نماد اخزا۶۱۳ با تاریخ سررسید ۱۶ دی‌ماه سال ۹۸ قیمت هر ورقه از این اسناد ۷۱۵ هزار ریال کشف قیمت شد. از سوی دیگر در جریان عرضه اخزا۶۱۵ نیز که این سری اوراق در بیستم آبان ماه سال ۹۸ سررسید می‌شود هر ورقه بیش از ۷۲۷ هزار ریال قیمت خورد.

نهم اسفند نیز به ترتیب دو بلوک ۳۱.۵ و ۹۰.۸ درصدی از سهام مدیریتی غیرکنترلی شرکت سرمایه‌گذاری کوه نور و سهام کنترلی شرکت سرمایه‌گذاری سبحان در بازارهای پایه ب و اول به فروش رسیدند.

در بازارهای فرابورس چه گذشت؟

در جریان زمان ایجاد شدن آن و ارزش بازار هفته‌ای که سپری شد در مجموع ۹ بازار فرابورس شاهد دادوستد یک‌هزار و ۳۷۹ میلیون ورقه به ارزش ۸ هزار و ۳۰۶ میلیارد ریال بودیم که این میزان نقل و انتقال سهام و اوراق بهادار طی ۱۸۲ هزار دفعه رقم خورد. در حالی که حجم و ارزش معاملات در مقایسه با هفته پیشین کاهش یافت، اما تعداد دفعات مبادلات با ۲۷ درصد رشد روبه‌رو شد.

رصد معاملات بازارهای فرابورس نشان می‌دهد بهترین عملکرد در رشد حجم و ارزش دادوستدها را بازار پایه به ثبت رسانده به طوری که در این بازار حجم و ارزش معاملات به ترتیب رشد ۳۶ و ۲۱ درصدی را در مقایسه با هفته پیشین تجربه کرد. باقی بازارها اما با افت نسبی حجم و ارزش معاملات روبه‌رو شدند.

معاون عملیات و نظارت بازار فرابورس ایران هفته گذشته در گفت‌وگو با سنا از اجرایی شدن فاز توقف خودکار نمادهای معاملاتی در بازار پایه "ب" از شنبه ۵ اسفندماه خبر داد. به گفته بهنام محسنی چنانچه قیمت سهام یکی از شرکت‌های حاضر در بازار «پایه ب» طی ۵ روز کاری بیش از ۴۰ درصد افزایش یا کاهش قیمت؛ یعنی نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، نماد مذکور متوقف می‌شود و ناشر ملزم است اطلاعیه شفاف‌سازی منتشر کند، در این صورت نماد متوقف شده در روز معاملاتی بعد بازگشایی می‌شود. وی همچنین اشاره کرد در صورتی که قیمت سهام یکی از شرکت‌های حاضر در بازار «پایه ب» طی ۱۵ روز کاری بیش از ۶۰ درصد نوسان داشته باشد، نماد معاملاتی متوقف شده و ناشر ملزم است کنفرانس اطلاع‌رسانی برگزار کند که پس از آن نماد معاملاتی حداکثر پس از ۲ روز کاری بعد بازگشایی می‌شود.

معاملات اوراق تسه بر مدار رشد

در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس که شاهد معامله ۶۶ میلیون ورقه به ارزش ۶ هزار و ۲۶۷ میلیارد ریال بود، رصد معاملات زمان ایجاد شدن آن و ارزش بازار ابزارهای مالی در این بازار نشان می‌دهد، اوراق تسهیلات مسکن رشد ۳۵ و ۲۸ درصدی در حجم و ارزش معاملات را تجربه کرد و بهترین عملکرد هفتگی را در مقایسه با اوراق بدهی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل زمان ایجاد شدن آن و ارزش بازار معامله به ثبت رساند.

این بازار شنبه هفته آتی میزبان عرضه سه سری اسناد خزانه در نمادهای اخزا۶۰۲۴، اخزا۶۰۳۴ و اخزا۶۱۳۴ خواهد بود که فروشنده آن قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و ناشر آن وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت است.

در هفته‌ای که سپری شد همچنین ارزش معاملات خرد بازار سهام به رقم یک‌هزار و ۹۱۱ میلیارد ریال رسید که از این میزان گروه محصولات شیمیایی بیشترین سهم از ارزش کل معاملات را در اختیار گرفت. ارزش معاملات در این گروه ۳۰۱ میلیارد ریال بود که ۱۶ درصد ازارزش کل معاملات را شامل می‌شد. پس از آن گروه‌های فلزات اساسی و بیمه و صندوق بازنشستگی به جز تامین اجتماعی با سهم۱۲ و ۷ درصدی در جایگاه دوم و سوم صنایع فرابورسی با بیشترین سهم از ارزش کل معاملات بازار سهام قرار گرفتند.

در نهایت در هفته قبل شاخص کل فرابورس با افت ۰.۴ درصدی روبه‌رو شد تا بازدهی این نماگر از ابتدای امسال به حدود ۲۵ درصد برسد. در حال حاضر آیفکس در ارتفاع ۱۰۹۲ واحدی قرار دارد. در مقابل ارزش بازار فرابورس ایران نیز با ۱.۱ درصد افزایش میزان رشد خود از ابتدای امسال را به نزدیکی ۳۳ درصد رسانده است.

تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان از طریق بازار سرمایه

تهران- ایرنا- مشاور وزیر اقتصادی و دارایی گفت: در ایران طی سالیان گذشته نهادسازی‌های مناسبی برای تامین مالی در بازار سرمایه شکل گرفته و ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و صندوق‌های سهام خصوصی در این مسیر بوده است.

«روح الله ابوجعفری» در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا اظهار کرد: گذار ایران از اقتصاد نفتی به یک اقتصاد دانش بنیان که زمینه ساز بهره روی در تولید از طریق دانش و نوآوری شود، نیازمند تامین منابع مالی به اندازه کافی در زمان مورد نیاز و با هزینه مناسب است.

وی افزود: توسعه نوآوری و خلق محصولات جدید برای افزایش رقابت‌پذیری اقتصاد از ایده‌های نوآورانه شروع شده و به شرکت‌های بزرگی که موتور رشد اقتصادی خواهند بود؛ تبدیل می‌شود.

ابوجعفری بیان کرد: مقایسه ۵۰۰ شرکت برتر جهان نشان دهنده آن است که در ابتدای قرن بیست و یکم اغلب شرکت‌های بزرگ در حوزه فناوری متوسط و مبتنی بر منابع طبیعی؛ همچون نفت و گاز بوده‌اند اما ۲۰ سال بعد در سال ۲۰۲۰ برخی از شرکت‌ها در فهرست بزرگ‌ترین شرکت‌های دنیا قرار گرفتند.

مشاور وزیر اقتصاد تصریح کرد: به گفته این شرکت‌ها، در ابتدای تاسیس به خصوص در دهه ۹۰ شرکت‌های کوچکی بودند که بر اساس ایده برخی از کارآفرین اکنون بیش از چند تریلیون دلار ارزش دارند؛ البته لازم به ذکر است که برخی از شرکت‌های بزرگ قدیمی؛ کماکان در فهرست این شرکت‌ها قرار دارند؛ در هر صورت توسعه این شرکت‌ها فقط به واسطه وجود کارآفرینان جسور و خلاق که ایده‌های نوآورانه خود را شجاعانه پیگیری می‌کردند، نبوده است.

وی با بیان اینکه فضای کسب و کار در این کشورها برای رشد آنها نقش حیاتی ایفا کرده است، ادامه داد: یکی از مهم‌ترین اجزای نظام کسب و کار تامین مالی فعالیت‌های اقتصادی است که در این کشورها به‌گونه‌ای مناسب ساماندهی شده است.

ابوجعفری با تاکید بر اینکه بنگاه‌ها در فرایند رشد خود به‌واسطه توسعه نیروی انسانی، مسائل فنی و گسترش بازار دارای نیازهای مالی متفاوتی هستند، گفت: مراحل مختلف توسعه که نماینده درجات مختلف شفافیت اطلاعاتی و نیاز منابع مالی است باعث می‌شود تا در هر مرحله منابع مالی متفاوتی موردنیاز باشد.

این فعال بازار سرمایه افزود: این فرایند را می‌توان در مرحله‌های بذرپاشی (آغاز ایده نوآورانه)، نوپایی (شروع فرایند نوآوری)، رشد اولیه (مرحله اولیه توسعه)، رشد پایدار (تثبیت نوآوری) دانست.

ابوجعفری با بیان اینکه طی دوران جنینی (بذرپاشی) درجه ریسک فرایند نوآوری بسیار بالا است؛ در حالی که نیازمندی به منابع مالی به نسبت کم خواهد بود، گفت: منابع موردنیاز اغلب محدود به هزینه‌های ارزیابی، مطالعات امکان‌پذیری و مزایای اقتصادی طرح خواهد بود.

مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی خاطرنشان کرد: در مرحله بعد (نوپایی) هنوز دارای ریسک بالایی است و در نهایت نیازهای مالی مربوط به ایجاد نمونه اولیه و پوشش هزینه‌های ارتقا و بازاریابی خواهد بود.

وی با بیان اینکه همچنین در مرحله رشد اولیه و نیز رشد پایدار به نسبت ریسک کم‌تری وجود دارد، افزود: این دو مرحله از این جهت که برخلاف دوره جنینی و مرحله رشد اولیه هنوز نیز دربرگیرنده نیازهای قابل توجه مالی است، ریسک‌های خاص خود را در بر دارد.

ابوجعفری گفت: به مرور زمان با تامین مالی ریسکی و تولید اطلاعات توسط آنها ابهامات در طرح‌ها و بنگاه‌های نوآورانه برطرف می‌شود که راه را برای انواع دیگر تامین مالی باز خواهد کرد.

مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار داشت: در کنار سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر، تجربه دنیا نشان می‌دهد که نهادسازی برای یک بازار مخصوص در این زمینه باعث می‌شود منابع دیگری از طریق عرضه عمومی سهام تامین شده و استراتژی خروج سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر تامین شود.

وی به وجود رابطه مکمل بین سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر و عرضه سهام اشاره کرد و گفت: این موضوع به کارآفرین کمک می‌کند تا در صورت موفقیت طرح، کنترل شرکت را دوباره به دست آورد و در این میان به سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر کمک می‌کند تا سرمایه خود را در طرح‌های جدید سرمایه‌گذاری کند.

ابوجعفری اظهار داشت: در ایران طی سالیان گذشته نهادسازی‌های مناسبی برای تامین مالی در بازار سرمایه شکل گرفته و ایجاد صندوق‌های سرمایه گذاری جسورانه و صندوق‌های سهام خصوصی در این مسیر بوده است.

مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار داشت: همچنین ابزارهایی مانند تامین مالی جمعی نیز کمک شایانی به تامین مالی اکوسیستم دانش بنیان کرده است؛ اما مساله اصلی، جوان بودن این نهادها و تعامل با بقیه نهادها است.

وی ادامه داد: در این زمینه تصویب آیین‌نامه ماده ۱۷ قانون جهش تولید دانش بنیان کمک شایانی در این زمینه خواهد داشت.

ابوجعفری خاطرنشان کرد: این ظرفیت در زمینه تامین مالی واحدهای سرمایه گذاری این صندوق‌ها و گواهی مشارکت تامین مالی جمعی بسیار راهگشا خواهد بود و از همه مهم‌تر استفاده از ظرفیت صندوق‌های غیردولتی پژوهش و فناوری برای تضمین انتشار اوراق برای این بنگاه‌ها است.

این مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی در پایان گفت: اکوسیستم دانش بنیان در ایران هم اکنون بیش از هفت هزار و ٢٠٠ شرکت دارد و در کنار این شرکت‌ها بسیاری از شرکت‌های فناور و نوآور هستند که محصولاتی را برای اولین بار در کشور تولید کردند و توسعه داده اند؛ در نتیجه همه این ها مخاطبان تامین مالی از بازار سرمایه هستند.