سایه رکود بر اقتصاد جهانی
نفت هفته گذشته را ریزشی آغاز کرد و به پایان برد. درست بعد از آنکه بانک‌های مرکزی آمریکا، کانادا، انگلیس، نیوزیلند و استرالیا در اقدامی هماهنگ نرخ‌های بهره خود را بالا بردند، قیمت نفت هم روند ریزشی به خود گرفت و تا آستانه ۱۰۰ دلار در هر بشکه رسید.
این کاهش قیمت نفت در شرایطی اتفاق افتاد که پیشتر موسسات مالی دنیا ادامه‌دار شدن بحران بین روسیه و اوکراین را باعث بالا رفتن قیمت نفت می‌دانستند و حتی برخی پیش‌بینی‌ها از نفت ۳۸۰ دلاری هم حکایت داشت. با این حال روند ریزشی قیمت نفت در پی شدت گرفتن رکود اقتصادی در دنیا باعث شد که پیش‌بینی موسسات مالی هم تعدیل شود. مثلا گلدمن ساکس در جدیدترین پیش‌بینی خود در گزارشی اعلام کرد: قیمت نفت به‌خاطر تقاضای بالا و کمبود عرضه در بازار به دنبال سال‌ها کمبود سرمایه‌گذاری در بخش اکتشاف نفت، در نهایت به ۱۴۰ دلار در هر بشکه برسد.
دامین کوروالین یکی از تحلیلگران این بانک گفت: در حال حاضر کمبود عرضه و کاهش ذخایر نفتی باعث شده قیمت نفت طی شش‌ماهه اول سال جاری میلادی علی‌رغم رکود بازار افزایش یابد.استفن اینس مدیرکل شرکت مدیریت دارایی SPI هم گفت: با در پیش بودن افزایش بیشتر نرخ‌های بهره و رکود فنی در آمریکا، روند صعودی بازار ممکن است کاملا محدود شود. تنها دلیلی که قیمت نفت پایین‌تر نرفته است، تحریم‌های رسمی و خودخواسته علیه نفت روسیه است.
ضربه سنگین
از سویی، گزارش اداره کل اطلاعات انرژی آمریکا نشان داد فرآورده‌های عرضه شده که بهترین معیار برای سنجش تقاضای مصرف‌کننده است، در هفته اخیر به ۵/۲۰ میلیون بشکه در روز رسیده است.
تقاضا برای بنزین و سوخت‌های دیگر در چهار هفته گذشته بیش از پنج درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش پیدا کرده است. ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به اول جولای، به میزان ۲/۸ میلیون بشکه رشد کرد که تحت‌تاثیر افزایش ذخایر و کاهش تولید پالایشگاهی بود.
قیمت نفت در معاملات پرنوسان روز چهارشنبه به پایین‌ترین حد ۱۲ هفته اخیر نزول کرد و ضرر سنگین روز سه‌شنبه که به دلیل نگرانی از نابودی تقاضا بر اثر وقوع رکود تشدید سایه رکود در بازارها جهانی اتفاق افتاده بود را تشدید کرد.
معامله‌گران می‌گویند، قیمت نفت خام در هفته گذشته به‌خاطر ترس از تورم کاهش یافته، زیرا بازار نفت با کمبود زیرساختی عرضه مواجه است اما عوامل موقتی مانند طرح اخیر چین برای یک محرک مالی ۲۲۰ میلیارد دلاری به‌همراه فروش اوراق قرضه و همچنین ترس از رکود اقتصادی باعث نوسان شدید قیمت نفت در روزهای گذشته شده است.
در حالی که اروپا با بحران انرژی دست و پنجه نرم می‌کند و آمریکا گرفتار افزایش قیمت بنزین است، در چین که بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان است، بازار نگران تاثیر منفی قرنطینه‌های کووید ۱۹ روی تقاضاست.
واردات نفت چین از روسیه در ماه می ۵۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال میلادی گذشته رشد کرد و به رکورد بالایی رسید. روسیه با تخفیفه‌ای چشمگیر توانست از عربستان سعودی به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت به چین پیش بیفتد.
روسیه و اسلحه نفتی جدید
در تلاطم بازار نفت، یک خبر دیگر می‌تواند بازار نفت را دوباره به افزایش وا دارد. روز گذشته رویترز گزارش داد که یک دادگاه روسی دستور داده کنسرسیوم خط لوله کاسپین (CPC) که یکی از بزرگ‌ترین خطوط لوله جهان است و نفت را از قزاقستان به دریای سیاه منتقل می‌کند، به مدت تشدید سایه رکود در بازارها ۳۰ روز معلق شود.
خط لوله CPC که حدود یک درصد از نفت جهان را منتقل می‌کند و غول‌های نفتی آمریکایی شورون و اکسون موبیل در آن حضور دارند، از زمان حمله نظامی روسیه به اوکراین که صادرات روسیه محدود شده بود حالا با این خبر دوباره در کانون توجه‌ها قرار گرفته است. اگرچه آمریکا تحریم‌هایی علیه نفت روسیه اعمال کرده اما اجازه داده بود که انتقال نفت قزاقستان از طریق روسیه ادامه پیدا کند.
این خط لوله حداکثر ۵۴ میلیون تن معادل ۲/۱ میلیون بشکه در روز نفت قزاقستان را سال میلادی گذشته از دریای سیاه صادر کرد.
به گفته دارن کارابایف، نایب‌رییس شرکت «کازمونای‌گاز»، پس از تحریم‌های غربی علیه روسیه بر سر حمله نظامی به اوکراین، قزاقستان ناچار شده است تخفیف برای فروش نفت خود را قبول کند، زیرا خریداران عموما تمایلی به خرید نفتی که از روسیه صادر می‌شود، ندارند.
قزاقستان به تازگی نام نفت صادراتی خود را تغییر داده است تا آن را از نفت روسیه که از بنادر این کشور صادر می‌شود، متمایز کند. صادرات قزاقستان تحت تحریم نیست اما خریداران درباره مبدا نفتی که از بنادر روسیه بارگیری می‌شود، محتاط هستند.
سایه روشن‌های یک رکود و تورم
پیش‌بینی یک رکود جهانی معمولا به معنای متمایز شدن از سایرین است. امروز افرادی که می‌گویند اقتصاد جهانی وارد رکود نمی‌شود، خود را در معرض ریسک قرار می‌دهند. فدرال رزرو امریکا در حال اعمال فشار گسترده برای تشدید سیاست‌های پولی است و از ماه مارس تاکنون نرخ بهره را ۲.۲۵ درصد افزایش داده است. انتظار می‌رود که تا ماه دسامبر یک سری سیاست‌های انقباضی دیگر هم اعمال شود. اروپا با کمبود گاز طبیعی به دلیل کاهش عرضه از روسیه مواجه است. رشد اقتصادی چین در نتیجه قرنطینه‌های ناشی از سیاست کووید به‌شدت کاهش یافته و نگرانی‌ها در مورد بازارهای دارایی شکننده این کشور افزایش یافته است. به گزارش اکونومیست، این وضعیت آنقدر تیره و تار است که بسیاری از سرمایه‌گذاران می‌پرسند آیا رکود در حال حاضر فرا رسیده است یا خیر. پاسخ به این سوال سخت است. همه‌گیری کرونا، شاخص‌های اقتصادی را ویران کرده است. تورم باعث کاهش اعتماد مصرف‌کنندگان شده، اما وقتی از مردم در مورد امور مالی شخصی آنها به جای کل اقتصاد سوال می‌شود، آنها بسیار شادتر هستند. ارقام ناامیدکننده تولید ناخالص داخلی امریکا با سایر معیارهای تولید یا حقوق و دستمزد رو به رشد کارفرمایان مطابقت ندارد. نظرسنجی‌های تولیدی ضعیف‌ترین نتایج خود را از روزهای آغازین شیوع همه‌گیری نشان می‌دهند، اما این ممکن است به این دلیل باشد که مصرف‌کنندگان همچنان در حال متعادل کردن هزینه‌های خود پس از بدترین مرحله همه‌گیری هستند (تجهیزات باشگاه‌های خانگی کمتر خریداری می‌شود اما در فرودگاه‌ها صفوف طولانی‌تری مشاهده می‌شود.) حتی کاهش رشد اقتصادی چین می‌تواند با کاهش تقاضای جهانی برای گاز طبیعی مایع به اروپا کمک کند. صرف نظر از اینکه آیا اقتصادها روند انقباضی در پیش گرفته‌اند یا نه، دشوار است که ببینیم مقامات چگونه می‌توانند از رکود اقتصادی در سال آینده جلوگیری کنند، چرا که انقباض‌های پولی باعث افزایش فشار اقتصادی می‌شود و در نتیجه اروپا زمستانی تیره و تار را پیش روی خود خواهد داشت. نکته مهم این است که هم نرخ بهره بالاتر و هم شوک انرژی، دستاوردهایی را به دنبال خواهد داشت که در تشدید سایه رکود در بازارها بلندمدت باعث تقویت اقتصاد جهانی خواهد شد. برخی رکودها خود را تقویت می‌کنند چرا که خانوارهای بدهکار هزینه‌های خود را کاهش می‌دهند یا نکولها از طریق سیستم مالی شکننده تشدید می‌شوند. به استثنای چند مورد، مانند بازار پر حباب مسکن در کانادا، اقتصادهای بزرگ امروزی از آسیب‌پذیری کمتری رنج می‌برند. در واقع، خانوارها و شرکت‌ها قوی به نظر می‌رسند. موجودی بانکی فقیرترین خانوارهای امریکایی حدود ۷۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۹ است. حتی تهدید یک بحران مالی در بازارهای نوظهور – نگرانی معمول هنگامی که فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش می‌دهد – آن چیزی نیست که قبلا بود. این تا حدودی به دلیل تغییر به سمت بدهی‌های ارزهای محلی به جای دلار است. خط گسل اصلی اقتصاد جهانی، تورم است. خوشبختانه تورم هنوز به اوج خود نرسیده است. آخرین باری که فدرال رزرو سیاست‌های پولی را به‌شدت تشدید کرد، در اوایل دهه ۱۹۸۰ بود که قیمتها نسبت به دهه قبل، بیش از دو برابر شده بود. این افزایش امروز تنها ۲۹ درصد است، زیرا تورم فقط در سال گذشته روند افزایشی در پیش گرفته بود. اگرچه اقتصاد امریکا به‌شدت داغ شده، اما انتظارات تورمی بلندمدت کم است. بهترین تشبیه تاریخی احتمالا نبرد طولانی مدت با رکود تورمی دهه ۱۹۷۰ نیست، بلکه انفجار قیمت مصرف‌کننده است که به دنبال اختلال گسترده زنجیره تامین در جنگ جهانی دوم ایجاد شد. رکودی که این تورم را به پایان رساند، سطحی بود و زخم‌های کمی بر جای گذاشت. یک رکود خفیف باید این افزایش قیمتها را نیز از مدار اقتصادی خارج کند. در حال حاضر، بازارها بر این باورند که قیمتهای امریکا در سال آینده حدود ۳.۸ درصد افزایش خواهد یافت که کمتر از نصف نرخ تورم کنونی است. در نقاط دیگر نیز منشأ اصلی تورم، افزایش قیمت جهانی غذا و انرژی و اختلال در زنجیره تامین است که قیمت کالاهای وارداتی را افزایش می‌دهد. برخی از کمبودها در حال کاهش است. قیمت گندم نسبت به اوج خود در ماه مه، حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است. قیمت نفت نیز اخیرا کاهش یافت. به نظر می‌رسد زنجیره‌های تامین روند بهبود در پیش گرفته‌اند. متاسفانه کمبود گاز اروپا در حال بدتر شدن است. اگرچه دولت‌ها تمام تلاش خود را به کار می‌بندند تا از مصرف‌کنندگان تشدید سایه رکود در بازارها در برابر عواقب این اتفاق محافظت کنند، اگر جیره‌بندی ضروری شود، تولید صنعتی و در نتیجه تولید ناخالص داخلی کاهش می‌یابد. شاید در اقتصادهای در معرض خطر مانند آلمان این موضوع بیش از سایرین مشهود باشد؛ نکته دیگر اینکه حتی با کاهش تولید، تورم هم بیشتر خواهد شد. با این حال، همانطور که وقوع یک رکود برای زدودن تورم از اقتصاد امریکا لازم است، اروپا نیز می‌تواند با غلبه بر از خود راضی بودن در مورد عرضه انرژی، از رکود خارج شود. سیاست‌گذاران با کمی تاخیر به این نتیجه رسیده‌اند که تغییر مدیریت محتاطانه به سمت انرژی پاک، وابستگی آنها را به رژیم‌های خودکامه را کاهش می‌دهد. در سراسر جهان، سرمایه‌گذاران در انرژی‌های تجدیدپذیر در حال افزایش است و دولت‌هایی که پیشتر در مورد انرژی هسته‌ای – بخشی ضروری از یک شبکه انرژی کم کربن – شک داشتند، در مخالفت خود با آن تجدیدنظر می‌کنند. حتی ژاپن که در سال ۲۰۱۱ از فاجعه فوکوشیما رنج برد، امیدوار است که رآکتورهای هسته‌ای بیشتری راه‌اندازی کند. اگر جهان از رکود آتی با تورم تحت کنترل خارج شود و در مسیر منابع انرژی سبزتر و مطمئن‌تر باشد، رنج امروز بیهوده نخواهد بود.
سایه سنگین رکود بر بازار آهن آلات
به گزارش الفباخبربه نقل اخبار ساختمان، در چند هفته اخیر بازارآهن و فولاد دچار نوسانات قیمتی زیادی بوده است و نبود تقاضا در این بازارها سبب نابسامانی قیمتی شده است در این رابطه رئیس اتحادیه فروشندگان آهن با تاکید بر اینکه قیمت گذاری در بازار آهن گرفتار بی نظمی است بیان کرد: نمی دانیم براساس کدام استدلال و یا شیوه نامه قیمت در بازار یک مرتبه افزایش پیدا می‌کند.
آنچنان که در طول چند هفته اخیر شاهد تلاطمات قیمتی در بازار آهن به دلایل مختلفی بودیم که در برخی از روزها با سیگنال های کاهشی نرخ دلار این بازار با ثبات قیمتی همراه بود ولی با افزایش نرخ دلار با موج گرانی قیمت انواع آهن آلات در این بازار رو به رو بودیم. که همین موضوع سبب شده که فروشندگان آهن آلات از این نابسامانی گله مند شده و خواستار قیمت گذاری نظامند در بازار آهن و فولاد شوند.
همچنین فروشندگان آهن معتقدند که قیمت گذاری در این بازار هیچ ملاکی نداشته و همین امر سبب نابسامانی در قیمت گذاری و بلاتکلیفی آنان شده است و نمی دانند بر حسب کدام استلال قیمت ها کاهش و یا افزایش می یابد. همین موضوع تاثیر خود را در معاملات گذاشته و باعث رکود شدیدی که در حال حاضر در بازار می بینیم می شود.
حمیدرضا رستگار به عنوان رئیس اتحادیه فروشندگان آهن با بیان اینکه گرانی مسکن رکود بازار فروش آهن را تشدید کرده است، گفت: به سبب کاهش ساخت وساز قیمت مسکن نیز افزایش چشم گیری داشته و به همین دلیل با توجه به کاهش قدرت خرید مردم بازار آهن نیز با رکود روبه رو شده است.
رئیس اتحادیه فروشندگان آهن با اعلام گله مندی خود از اینکه بازار آهن علاوه بر این که تحت تاثیر نرخ ارزاست گفت : ما بارها در قالب نامه ذکر کردیم که توزیع آهن و فولاد در بازار مشکل دارد و حتی ایراداتی به شیوه نامه دولت در بخش فولاد را هم مطرح کرده ایم اما متاسفانه مورد توجه قرار نگرفت و اثر بخش نبوده است.
حمید رضا رستگار با تاکید بر اینکه ما به عنوان نهاد رسیدگی به عملکرد توزیع کنندگان نمی دانیم مسئولین چه نسخه ای برای بازار آهن و فولاد به کار گرفته اند، گفت: چرا هر کیلو میلگرد در بازار یک مرتبه ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان می شود این درحالی است که همین کالا هفته گذشته ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است به اعتقاد ما نظام توزیع مشکل دارد و همین موضوع باعث شده تا مصرف کنندگان در خرید محصولات مورد نیاز خود با قیمتهای مناسبی روبرو نباشند.
وی افزود: نمی دانیم کشف قیمت در بورس براساس چه مکانیسمی انجام می شود عملکرد بورس برای ما واضح نیست. اگر توزیع درست انجام شود به طور حتم بازار با چنین التهابات قیمتی روبرو نخواهد شد.
پیش بینی بورس هفته پایانی مهر / تجربه سال ۹۳ تکرار می شود؟
بورس در هفته سوم مهر ماه هرچند همچنان بی رمق و ارزش معاملات خرد پایین بود اما شاید بازدهی هفتگی مثبت شاخص کل پس از ۷ هفته کورسوی امیدی برای معامله گران برای پایان یافتن رکود چند ماهه بازار سهام باشد. به نظر می رسد که با توجه به شرایط کنونی بورس، می توان دو سناریو برای آینده بازار سهام متصور بود.
به گزارش سرویس بورس اقتصادآنلاین؛ در حالی به هفته پایانی مهر ماه می رسیم که فعلاً خبری از بهبود شرایط نیست؛ منظور از شرایط، ریسک هایی است که توان بازار سهام را برای پایان دادن به رکود چند ماه گرفته است. اگر تا همین چند هفته گذشته بیان می شد که برجام حداقل در کوتاه مدت احیا نمی شود، حالا باید بگوییم که شاید دستیابی به توافق هسته ای در میان مدت هم ممکن نباشد. نرخ تورم آمریکا دوباره روند صعودی به خود گرفت تا نشان دهد سایه رکود اقتصاد جهانی سنگین تر از گذشته شده است. بنابراین فعلا تشدید سایه رکود در بازارها ریسک های مهم بازار نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه عمیق تر شده است. بنابراین به نظر می رسد که ادامه رکود و ارزش پایین معاملات خرد محتمل‌ترین سناریو پیش روی بازار سهام باشد.
با این وجود اگر بخواهیم بر اساس چارت شاخص کل سناریوهای پیش روی بازار را ترسیم کنیم، شاید دو سناریو بیش از همه محتمل باشد؛ دو سناریویی که ۱۸۰ درجه از یکدیگر متفاوت هستند.
در سناریو اول با توجه به اینکه شاخص کل بر اساس RSI در چارت هفتگی به مرحله اشباع فروش رسیده است، این انتظار وجود دارد که هفته آینده شاهد نوسان مثبت در بازار باشیم. به بیان دیگر، احتمالا برخی از معامله گران کوتاه مدت یا همان نوسان گیران وارد بازار خواهند شد. این موضوع با توجه به اینکه شاخص کل در هفته گذشته به تشدید سایه رکود در بازارها محدوده حمایتی نیز واکنش نشان داد و پس از ۷هفته شاهد بازدهی مثبت هفتگی آن بودیم نیز می تواند وزن بیشتری به وقوع این سناریو بدهد.
در سناریو دوم اما شرایط ممکن است به گونه ای پیش برود که شاهد تکرار اتفاقی باشیم که از سال ۱۳۸۷ تنها یکبار پیش از این اتفاق افتاده است و نتیجه آن تشدید رکود بازار سهام خواهد بود. در چارت هفتگی شاخص کل هیچگاه به غیر از سال ۱۳۹۳، میانگین متحرک ۲۵ دوره‌ای به زیر میانگین متحرک ۵۰ دوره ای نفوذ نکرده است. اتفاقی که ممکن است دوباره تکرار شود. در صورتی که این سناریو صورت بگیرد، شرایط رکودی بازار سهام نه تنها ادامه دار خواهد بود بلکه شاید شدیدتر نیز بشود.
بنابراین به نظر می رسد با توجه به دو سناریو احتمالی، معاملات این هفته تشدید سایه رکود در بازارها بورس از اهمیت بالایی برخوردار باشد. هرچند شاید سناریو اول در شرایط کنونی از احتمال بالاتری دارد اما نمی توان از سناریو دوم به راحتی چشم پوشی کرد
سایه انداختن رکود بر بازار مسکن
20 سازندگان می گویند که بعضی مصالح ساختمانی از سال گذشته تا کنون رشد بیش از ۲۰۰ درصد داشته که تاثیر خود را بر قیمت تمام شده ساختمان و به تبع آن طرح اقدام ملی مسکن خواهد گذاشت.
به گزارش سازه نیوز به نقل از تجارت آنلاین، افزایش ۱۵ درصدی نرخ سیمان که دو روز قبل اعلام شد اگرچه نمی تواند تاثیر چندانی بر قیمت تمام شده مسکن بگذارد اما یک بار دیگر جو روانی ناشی از تاثیرپذیری نهاده های ساختمانی از نرخ ارز را تشدید کرد. آنطور که فروشندگان مصالح ساختمانی می گویند با ابلاغیه انجمن سیمان از روز ۱۷ مهرماه قیمت هر پاکت سیمان حدود ۱۰۰۰ تومان گرانتر به دست مصرف کننده می رسد. البته این رشد به دلیل افزایش قیمت کیسه های پروپیلن بوده و در واقع نرخ سیمان بالا نرفته است. با این حال زمزمه هایی مبنی بر افزایش کرایه حمل و نقل هم شنیده می شود.
با این حساب سیمان که تا هفته گذشته ۲۰ هزار تومان فروخته می شد و با هزینه های حمل و نقل حدود ۲۲ هزار تومان به دست سازندگان می رسید حالا ۲۱ هزار تومان فروخته می شود و تا به دست مصرف کننده برسد ۲۳ تا ۲۴ هزار تومان تمام خواهد شد.
اما افزایش تدریجی قیمت مصالح ساختمانی، نگرانی سازندگان را از عمیق تر شدن رکود ساخت و ساز در پی داشته است. سازندگان مدعی هستند که بازار آهن آلات، رانتی و انحصاری شده و نرخها از کشورهای حوزه خلیج فارس هم بالاتر رفته است. مضافا اینکه این روزها تهیه آهن آلات و فولاد کار آسانی نیست و سازندگانی که دستشان تشدید سایه رکود در بازارها زیر سنگ است مدعی هستند که فروشندگان دائما دبه می کنند.
حالا دیگر محاسبه قیمت تمام شده هر متر مربع واحد مسکونی چندان آسان نیست. البته برخی سازندگان عنوان می کنند که قیمت تمام شده ساخت به بالای پنج میلیون تومان در هر متر مربع رسیده و مشخص نیست دولت چگونه می تواند مسکن ملی را با قیمت متری ۲.۵ تا ۳.۵ میلیون تومان به دست متقاضیان برساند.
قیمت میلگرد از کیلویی ۴۲۰۰ تومان در اواخر سال گذشته به حدود ۱۴ هزار تومان در هر کیلوگرم رسیده است. تنها در یک ماه گذشته میلگرد کیلویی ۲۰۰۰ تومان افزایش یافته است. قیمت سیم و کابل هم با افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی مواجه شده و موتور آسانسور رشد ۴۰ درصدی را نشان داد. با نوسانات نرخ دلار، قیمت مصالح هم روز به روز در حال تغییر است.
فعالان صنعت ساختمان می گویند که بهمن ماه سال گذشته تا پایان مرحله سفت کاری یک واحد مسکونی حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تمام می شد اما الان فقط هزینه خرید و حمل میلگرد تا پای کارگاه یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان آب می خورد.
فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوه سازان با اشاره به میانگین ۱۳.۵ میلیون تومانی قیمت مسکن شهر تهران در آذرماه سال گذشته می گوید: با نرخ امروز که قیمت خانه در تهران به متری ۲۴ میلیون تومان رسیده شاهد افزایش ۷۷ درصدی قیمتها بوده ایم. یعنی اگر سازنده ای آذرماه سال قبل خانه فروخته و حالا قصد اجرای یک پروژه جدید را دارد سرمایه اش ۷۷ درصد کوچکتر شده، در حالی که که نرخ مصالح بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ درصد رشد کرده است.
با این شرایط احتمالا باید منتظر تغییر قیمت تمام شده ساخت مسکن باشیم؛ هرچند متقاضیان دیگر توانی برای خرید ندارند و کارشناسان بازار مسکن رکود آینده این بخش را قطعی می دانند و فقط در مورد زمان آن اختلاف نظر وجود دارد. گروهی از فعالان بازار مسکن معتقدند مادامی که سرمایه ها در بورس و طلا باشد قیمت مسکن جهش نخواهد کرد اما به روند رشد تدریجی خود ادامه می دهد. گروه دیگر می گویند که ظرفیتی برای افزایش قیمت مسکن وجود ندارد؛ هرچند نمی توان به کاهش نرخها نیز دل خوش کرد.
دیدگاه شما